Filipijnen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 2A02:1810:2430:B000:F976:E134:42F5:712A (Overleg) hersteld tot de laatste versie door B kimmel
→‎Geschiedenis: Ja er zaten spelfouten en foute stukken ik ben zelf filipijns
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website
Regel 45:
 
=== Vroege geschiedenis ===
De eerste menselijke bewoning van de Filipijnen dateert van minimaal 50.0001 jaar geleden. De oudste fossiele resten van mensen in de Filipijnen werden gevonden inpoeppoep de Tabongrot in [[Palawan]] en zijn gedateerd op een leeftijd van zo'n 24.000 jaar. Andere archeologische vondsten wijzen er echter op dat deze [[Tabonmens]] al 30- tot 50.000 jaar geleden gebruikmaakte van deze grot. Veel later, vanaf ongeveer 4000 voor Christus, arriveerden andere mensen vanuit de [[Indonesië|Indonesische]] eilanden en het vasteland van [[Azië]]. De mensen op de Filipijnen leefden lange tijd zeer geïsoleerd en zonder veel contact met de mensen uit andere delen van de regio. Er waren geen koninkrijken of soortgelijke samenlevingsvormen. De mensen leefden daarentegen in kleine gemeenschappen - de zogenaamde [[barangay]]s - van enkele tientallen families, met aan het hoofd een [[datu]]. Slechts op enkele locaties waren de gemeenschappen wat groter. Vanaf de dertiende eeuw was er meer contact met de buitenwereld. Zo werd er in die tijd door de gemeenschappen langs de FilipijnsegemeensFilipijnse kusten handel gedreven met [[Ming-dynastie|Chinese]] handelaren. Niet veel later kwamen met name de bewoners van de zuidelijk gelegen [[Sulu-eilanden]] en [[Mindanao]] in contact met de [[Islam in de Filipijnen|islam]]. In de 15e eeuw werd het [[Sultanaat van Sulu]] gesticht en tegen het eind van de 16e eeuw volgde het [[Sultanaat van Maguindanao]].he
 
=== Spaanse kolonie ===
In [[1521]] arriveerde de [[Spanje|Spaanse]] expeditiedeexpeditie onder leiding van [[Ferdinand Magellaan|Magellaan]] op de archipel. Hij probeerde de lokale bevolking tot het [[christendom]] te bekeren, wat hem uiteindelijk tijdens een veldslag met [[Lapu-Lapu (persoon)|Lapu-Lapu]] op het eiland Mactan vlak bij [[Cebu (eiland)|Cebu]] fataal werd. De Spaanse interesse in het gebied bleef echter aanhouden en enkele tientallen jaren later, in [[1565]], werd een begin gemaakt met de kolonisatie van de Filipijnen door een expeditie onder leiding van [[Miguel López de Legazpi]]. In [[1571]] werd Maynilad (het tegenwoordige [[Manilla]]) veroverd. Na het aanvoeren van nieuwe troepen uit [[Nieuw-Spanje]] werd het land stap voor stap verder onder controle van de Spanjaarden gebracht. De Filipijnen zouden echter voor de Spanjaarden bij lange na niet zo lucratief blijken te zijn als de Spaanse kolonies in Amerika. De handel met de [[Manillagaljoen]]en, waarbij tweemaal per jaar handelswaar vanuit China en India naar Nieuw-Spanje werd vervoerd, domineerde het beleid van de Spanjaarden. De economie van het land werd tot aan het begin van de 19e eeuw nauwelijks ontwikkeld. Een belangrijk ander doel van de Spanjaarden was de bekering van de Filipino's tot het [[katholicisme]]. Hierbij was een grote rol weggelegd voor de [[missionaris]]sen van de grote katholieke [[kloosterorde]]s, de [[franciscanen]], de [[Augustijnen (kloosterorde)|augustijnen]], de [[dominicanen]] en de [[jezuïeten]].
 
=== Filipijnse revolutie ===
Na ruim driehonderd jaar kwam er een eind aan de Spaanse aanwezigheid op de Filipijnen. In augustus [[1896]] brak de [[Filipijnse revolutie]] uit. De aanleiding was de ontdekking van de ondergrondse verzetsbeweging [[Katipunan (revolutionaire beweging)|Katipunan]] door de Spanjaarden. De revolutionairen besloten daarop vervroegd een gewapende opstand te beginnen met als doel de onafhankelijkheid te bewerkstelligen. In de eerste fase van de revolutie wonnen de Filipino's diverse veldslagen. Er werd een revolutionaire regering gevormd en er werd zelfs een aanval op Manilla uitgevoerd. Deze faalde echter. Op 30 december 1896 werd [[José Rizal]] geëxecuteerd. Rizal, een van de belangrijkste inspirators voor de revolutionaire beweging, was kort na het uitbreken van de Filipijnse revolutie gearresteerd vanwege vermeende betrokkenheid en had een tijd in ballingschap geleefd. Door zijn executie werd Rizal voor de Filipino's een [[martelaar]] en nationale held.
 
In 1897 leidde een interne machtsstrijd uiteindelijk tot de berechting en executie van de oorspronkelijke leider van de Katipunan, [[Andrés Bonifacio]]. De nieuwe leider was generaal [[Emilio Aguinaldo]]. Datzelfde jaar werd onder zijn leiding het [[Pact van Biak-na-Bato]] gesloten. De leiders van de revolutie vertrokken daarbij op vrijwillige basis in ballingschap naar [[Hongkong]] in ruil voor een grote som geld. Daarnaast zouden de opstandelingen hun wapens inleveren en beloofde de [[Gouverneur-generaal van de Filipijnen (1571-1898)|Spaanse gouverneur-generaal]] dat er hervormingen zouden worden doorgevoerd. De laatste twee afspraken werden echter nooit nagekomen. Toen in [[1898]] de [[Spaans-Amerikaanse Oorlog]] uitbrak zagen Aguinaldo en de andere leiders hierin dan ook aanleiding om de revolutie voort te zetten. Met hulp van de Amerikanen keerden zij terug in de Filipijnen en rond juni 1898 hadden de opstandelingen een groot deel van de Filipijnen, met uitzondering van Manilla onder controle. Aguinaldo riep daarop op 12 juni 1898 de onafhankelijkheid uit. Zowel de Spanjaarden als de Amerikanen weigerden deze onafhankelijkheid echter te erkennen. Manilla werd uiteindelijk door de Amerikaanse troepen ingenomen. In december 1898 werd middels het [[Vrede van Parijs (1898)|Verdrag van Parijs]] het einde van de oorlog formeel vastgelegd. Spanje deed daarbij afstand van de Filipijnen, [[Cuba (land)|Cuba]], [[Guam]] en [[Puerto Rico]] in ruil voor 20 miljoen [[Amerikaanse dollar|dollar]].