Hoofdspoorweg: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
+wiklink spoorwegwet; -/- stuk over spoorwegwet 1875, want deze is half december 2015 ingetrokken; -/- oordeel; redactie
Regel 1:
Een '''hoofdspoorweg''' is volgens de Nederlandse [[Spoorwegwet die op 1 januari 2005 van kracht is geworden,]] een "spoorweg die uitsluitend of overwegend bestemd is voor het verrichten van openbaar personenvervoer of goederenvervoer ten behoeve van internationale, nationale of regionale verbindingen" en waarvan "de Staat rechthebbende is". Sinds 1 januari 2005 worden alle hoofdspoorwegen beheerd door [[ProRail]].
 
Het begrip omvat het [[hoofdrailnet]], maar ook [[Gedecentraliseerde_treindienst#Gedecentraliseerd personenvervoer per spoor|spoortrajecten met decentraliseerd personenvervoer]], goederenlijnen en aansluitingen met het buitenland. Spoorwegen de status hoofdspoorweg hebben is vastgelegd in het Besluit aanwijzing hoofdspoorwegen van 20 december 2004. <ref>[http://wetten.overheid.nl/cgi-bin/deeplink/law1/title=Besluit%20aanwijzing%20hoofdspoorwegen Besluit aanwijzing hoofdspoorwegen op wetten.overheid.nl]</ref>
 
Een hoofdspoorweg is te vergelijken met een 'Hauptbahn' (of 'Hauptstrecke') in Duitsland. Op een Duitse Hauptbahn moet de spoorconstructie een aslast van minimaal 20 ton kunnen dragen.
==Overzicht==
Welke spoorwegen vallen onder het begrip hoofdspoorweg, is vastgelegd in het Besluit aanwijzing hoofdspoorwegen van 20 december 2004. <ref>[http://wetten.overheid.nl/cgi-bin/deeplink/law1/title=Besluit%20aanwijzing%20hoofdspoorwegen Besluit aanwijzing hoofdspoorwegen op wetten.overheid.nl]</ref>
 
===Lokaalspoorweg===
{{Zie hoofdartikel|lokaalspoorweg}}
Tot 1878 stelde de wetgever aan alle [[spoorwegen]] in Nederland dezelfde eisen. Na dat jaar maakte de ''Wet omtrent regeling van de dienst op locaalspoorwegen'' het mogelijk om ook spoorwegen aan te leggen waaraan minder hoge technische eisen worden gesteld; de lokaalspoorweg. De meeste lokaalspoorwegen zijn opgeheven, enkele lijnen zijn later alsnog omgezet in hoofdspoorwegen. Sindsdien was bijna het gehele Nederlandse spoorwegnet "hoofdspoorweg". Sinds 2005 zijn echter een aantal museum- en sneltramlijnen aangewezen als lokaalspoorweg. De wetgever had namelijk over het hoofd gezien dat ook sommige museumspoorwegorganisaties eigenaar zijn van bepaalde hoofdspoorwegen. Om te voorkomen dat ProRail de beheerder werd van deze museumspoorlijnen, zijnkregen dezeze per 1 januari 2005 gedegradeerdde totstatus van lokaalspoorweg.
 
===Spoorwegen onder regime van de Spoorwegwet 1875===
De niet in het Besluit aanwijzing hoofdspoorwegen genoemde spoorwegen, die nog wel in het terrein aanwezig zijn maar niet zijn bestemd als locaalspoorweg, vallen onder de oude Spoorwegwet 1875 en eveneens onder het beheer van ProRail. Het gaat om de volgende spoorwegen:
* [[Spoorlijn 20 Hasselt - Maastricht|Maastricht - Maastricht grens (richting Lanaken)]]
* [[Spoorlijn Weert - Roermond|Roermond - Vlodrop grens (richting Dalheim)]]
* [[Spoorlijn Santpoort Noord - IJmuiden|Santpoort Noord - IJmuiden]]
* [[Spoorlijn Nijmegen - Kleef|Nijmegen - Nijmegen grens (richting Kranenburg)]]
 
In alle vier de gevallen gaat het om spoorwegen, waarvan ten tijde van de aanwijzingsbesluiten van hoofd- en lokaalspoorwegen nog niet duidelijk was wat hun toekomst zou zijn.
 
==Duitsland==
Een hoofdspoorweg is te vergelijken met een 'Hauptbahn' (of 'Hauptstrecke') in Duitsland. Op een Duitse Hauptbahn moet de spoorconstructie een aslast van minimaal 20 ton kunnen dragen.
 
==Zie ook==