Ethanol: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 86.91.183.174 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door 212.123.15.40 |
|||
Regel 114:
Ethanol is een bijna universeel oplosmiddel, mengbaar met [[water]] in alle verhoudingen, maar daarnaast ook met een grote verscheidenheid aan organische oplosmiddelen zoals [[azijnzuur]], [[aceton]], [[benzeen]], [[tetrachloormethaan]], [[chloroform]], [[di-ethylether]], [[etheenglycol]], [[glycerol]], [[nitromethaan]], [[pyridine]] en [[tolueen]].<ref name=crc/><ref name=merck/> Het is ook mengbaar met kleinere [[Alkaan|alkanen]], zoals [[n-pentaan|''n''-pentaan]] en [[n-hexaan|''n''-hexaan]], en met [[alifatische verbinding|alifatische]] [[halogeen]]verbindingen, zoals [[1,1,1-trichloorethaan|trichloorethaan]] en [[tetrachlooretheen]].<ref name=merck>{{cite book|author=Windholz, Martha|title=The Merck index: an encyclopedia of chemicals and drugs|publisher=Merck|location=Rahway, N.J., U.S.A|year=1976|isbn=0-911910-26-3|edition=9th}}</ref>
De mengbaarheid van ethanol met water staat in scherp contrast met de mengbaarheid van hogere [[alkanol]]en (vijf of meer koolstofatomen), waarvan de mengbaarheid met water sterk daalt met het aantal koolstofatomen.<ref name="m_and_b">Morrison, Robert Thornton; Boyd, Robert Neilson (1972). Organic Chemistry (2nd ed.). Allyn and Bacon, inc.. ISBN 0-205-08452-4.</ref> De mengbaarheid van ethanol met [[Alkaan|alkanen]] beperkt zich tot [[undecaan]]. [[Mengsel]]s met [[dodecaan]] en hogere alkanen vertonen een [[ontmengingsgebied]] ([[Engels]]: ''(im)miscibility gap'') beneden een bepaalde [[temperatuur]]. Voor dodecaan is dit ongeveer 13 °C.<ref>{{cite journal|author=Dahlmann U, Schneider GM|title=(Liquid + liquid) phase equilibria and critical curves of (ethanol + dodecane or tetradecane or hexadecane or 2,2,4,4,6,8,8-heptamethylnonane) from 0.1 MPa to 120.0 MPa|journal=J Chem Thermodyn.|volume=21|page=997|year=1989|doi=10.1016/0021-9614(89)90160-2}}</ref> Boven deze temperatuur zijn beide stoffen onbeperkt mengbaar met elkaar. Bij hogere alkanen (meer koolstofatomen) wordt het gebied waarin twee [[Fase (stof)|fasen]] naast elkaar bestaan breder en de temperatuur waaronder fase-scheiding optreedt, stijgt.
Als ethanol en water gemengd worden, is het volume van het mengsel altijd kleiner dan de som van de bij elkaar gevoegde volumina. Er treedt bijgevolg [[volumecontractie]] op. Als gelijke volumes van ethanol en water samengevoegd worden, is het totaalvolume slechts 1,92 maal het volume van elk der vloeistoffen.<ref name=crc>{{cite book|editor=Lide, D. R. |title=CRC Handbook of Chemistry and Physics 81st edition|publisher=CRC press|year=2000|isbn = 0849304814}}</ref><ref name="ChemTech">"Encyclopedia of chemical technology". Encyclopedia of chemical technology. 9. 1991. p. 813.</ref> De oorzaak hiervoor is dat water een kleiner molecuul is dan ethanol, waardoor de bijeengevoegde volumes niet simpelweg optelbaar zijn. Het mengen van ethanol en water is [[Exotherme reactie|exotherm]]; bij 298 K kan de mengwarmte (afhankelijk van de gebruikte mengverhouding) oplopen tot 777 J/mol.<ref>{{cite journal|author=Costigan MJ, Hodges LJ, Marsh KN, Stokes RH, Tuxford CW|title=The Isothermal Displacement Calorimeter: Design Modifications for Measuring Exothermic Enthalpies of Mixing|journal=Aust. J. Chem.|volume=33|issue=10|page=2103| year = 1980| doi = 10.1071/CH9802103|doi_brokendate=2010-01-08}}</ref>
Regel 127:
== Absolute alcohol ==
Nagenoeg 100% zuivere, watervrije ethanol - ''absolute alcohol'' - wordt verkregen door [[destillatie]] onder toevoeging van [[benzeen]]. Water en benzeen vormen samen namelijk ook een [[azeotroop]] die kan worden afgedestilleerd, waardoor de alcohol overblijft. Het alcoholproduct bevat dan echter nog sporen benzeen en is daardoor gevaarlijk bij consumptie, omdat benzeen [[carcinogeen]] is. De laatste resten water kunnen indien nodig ook worden verwijderd door destillatie met geconcentreerde [[glycerol|glycerine]], of door [[ongebluste kalk]] of watervrij [[kopersulfaat]] toe te voegen en het resterende mengsel af te destilleren. [[Spiritus (alcohol)|Spiritus]] is een onzuivere vorm van 85% ethanol waaraan het giftige [[methanol]], een geurstof en een kleurstof zijn toegevoegd, respectievelijk om hem ondrinkbaar te maken en daarvoor te waarschuwen. Over spiritus hoeft geen [[accijns]] te worden betaald.
== Consumptie ==
| |||