Jipsinghuizen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
poets
Regel 19:
| lon_sec = 59
}}
'''Jipsinghuizen''' ([[Gronings]]: ''Jipsenhoezen'') is een buurtschap in de gemeente [[Vlagtwedde (gemeente)|Vlagtwedde]], in [[Westerwolde (streek)|Westerwolde]]. Het ligt in de provincie [[Groningen (provincie)|Groningen]], ongeveer drie kilometer ten noorden van [[Sellingen]] aan de [[Ruiten-Aa]]. Samen met het nabijgelegen gehucht [[Plaggenborg]] wonen er zo'n 160 inwoners.<ref name=CBS/> In het dorp is een [[buurthuis]], een tankstation en een hotel.
 
== Geschiedenis ==
In de naaste omgeving van het dorp zijn [[urnenveld]]en gevonden uit de late [[bronstijd]].
 
=== Veldslag ===
In de buurt van Jipsinghuizen is in [[1665]] gevochten tussen de troepen van de [[bernhard von Galen|bisschop van Münster]] en troepen van de stad [[Groningen (stad)|Groningen]]. Westerwolde hoorde oorspronkelijk tot het bisdom Münster, maar was in de [[zestiende eeuw]] in handen van de stad Groningen gekomen. De slag werd gewonnen door de Groningers. Op het ''Bisschopskerkhof'' te Jipsinghuizen waar de gesneuvelden van de slag uit 1665 begraven zouden liggen staat sinds 2007 een herdenkingsmonument. Het is een grote bewerkte veldkei met een tekst over de slag.
 
De bisschop zou een aantal jaren later weer terugkeren in het Groningerland. In [[1672]] probeerde hij de stad Groningen definitief op de knieën te krijgen. De mislukking daarvan wordt in Groningen nog jaarlijks gevierd op [[Gronings Ontzet|28 augustus]]. Op adres Wollinghuizerweg 3 ligt sinds 2007 een monument op het ''Bisschopskerkhof'' waar de gesneuvelden van de slag uit 1665 begraven zouden liggen. Het monument een grote kei met het verhaal van de slag bij Jipsinghuizen is geschonken door vader en zoon Wegman, schrijvers van veel boeken over de geschiedenis van Westerwolde.
 
=== Verbindingen ===
In het dorp is een [[buurthuis]]. De middenstand is beperkt. Zo is er een tankstation en een hotel.
 
==Natuur en recreatie==
Ten noorden van het dorp, tussen de Weenderstraat en de Wollinghuizerweg liggen gebieden die deel uitmaken van het natuurreservaat [[Dal van de Ruiten A]] van [[Natuurmonumenten]]. Het betreft hier gereconstrueerde meanders van de Ruiten-Aa. Ten zuidwesten van het dorp liggen gebieden die in het beheer zijn bij Staatsbosbeheer. Anno 2006 is hier een natuurontwikkelingsproject in uitvoering.
 
==Verbindingen==
In 1915 kreeg Jipsinghuizen een station aan de stoomtramlijn Winschoten - Ter Apel van de [[Stoomtramweg-Maatschappij Oostelijk Groningen|OG]]. De lijn werd in 1948 opgeheven, maar het station is anno 2006 nog aanwezig op de hoek Weenderstraat-Wollinghuizerweg.
[[Bestand:Voormalig tramstation van de OG in Jipsinghuizen.jpg|thumb|260px|Voormalig tramstation van de OG in Jipsinghuizen]]
In 1915 kreeg Jipsinghuizen een station aan de stoomtramlijn Winschoten - Ter Apel van de [[Stoomtramweg-Maatschappij Oostelijk Groningen|OG]]. De lijn werd in 1948 opgeheven, maar het station is anno 2006 nog aanwezig op de hoek Weenderstraat-Wollinghuizerweg.
Een kilometer ten zuidoosten van Jipsinghuizen ligt de [[Jipsinghuizersluis]] in het [[Ruiten-Aa-kanaal]]. Dit kanaal kwam in 1920 gereed en werd tot na de Tweede Wereldoorlog gebruikt door de [[beroepsvaart]]. Sinds de jaren negentig van de twintigste eeuw is het weer bevaarbaar voor de [[pleziervaart]] met een beperkte diepgang en doorvaarthoogte.
 
=== Werkverschaffing ===
==De hel van Jipsinghuizen==
In de Ruiten-Aa staat in Jipsinghuizen een monument gewijd aan de werkverschaffing in Westerwolde. Initiatiefnemer voor de werkverschaffing was begin jaren twintig van de 20e eeuw [[Jan Buiskool (burgemeester)|Jan Buiskool]] (burgemeester van achtereenvolgens Vlagtwedde en Delfzijl en rijksinspecteur van de werkverschaffing). De werkverschaffing werd georganiseerd door de in 1924 opgerichte [[NV Vereenigde Groninger Gemeenten]], waar uiteindelijk 50 Groninger gemeenten lid van zijn geworden. De werklozen werden per tram naar Jipsinghuizen gebracht om in de omgeving van het dorp de heide te ontginnen. Ze overnachtten in barakkenkampen. De werklozen kregen een aanmerkelijk lager salaris dan gangbaar was in de landbouw. Het was zwaar lichamelijk werk en veel van de tewerkgestelden hadden een opleiding genoten en waren er in het geheel niet aan gewend. Het project werd wel de hel van Jipsinghuizen genoemd.

De ontgonnen gebieden warenzijn in chronologische volgorde:
* [[Weenderveld]], 525 ha groot
* [[Jipsinghuizerveld]], 264 ha groot
Regel 48 ⟶ 47:
* [[Sellingerbeetse]], 790 ha groot
 
== Natuur en recreatie ==
==Zie ook==
[[Bestand:Jispinghuizen boerderij rijksmonument 37450 20130519.JPG|{{Largethumb}}|Monumentale boerderij (rijksmonument) net buiten de kern.]]
Ten noorden van het dorp, tussen de Weenderstraat en de Wollinghuizerweg liggen gebieden die deel uitmaken van het natuurreservaat [[Dal van de Ruiten A]] van [[Natuurmonumenten]]. Het betreft hier gereconstrueerde meanders van de Ruiten-Aa. Ten zuidwesten van het dorp liggen gebieden die in het beheer zijn bij Staatsbosbeheer. AnnoVanaf 2006 iswerd hier een''nieuwe natuurontwikkelingsprojectnatuur'' in uitvoeringaangelegd.
 
 
== Zie ook ==
* [[Lijst van rijksmonumenten in Jipsinghuizen]]
* [[Vlagtwedde-Wollinghuizen-Jipsinghuizen]]
Regel 57 ⟶ 60:
{{References}}
}}
 
{{Commonscat|Jipsinghuizen}}
{{Navigatie gemeente Vlagtwedde}}