Prinsbisdom Spiers: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
versie van 212.178.223.228 van 23 feb 2014 om 14:30 (40582417) teruggeplaatst - minus aangebrachte links naar doorverwijspagina's |
hiaten in geschiedenis aangevuld met referenties |
||
Regel 32:
'''Spiers''' ([[Duits]]: ''Fürstbistum Speyer'') was een tot de [[Boven-Rijnse Kreits]] behorend prinsbisdom binnen het [[Heilige Roomse Rijk]].
Vermoedelijk in de derde of vierde eeuw was er al een bisschopszetel gevestigd<ref>http://www.catholic-hierarchy.org/diocese/dspey.html</ref>, met Latijnse naam ''Dioecesis Spirensis''. Oorspronkelijk behoorde het tot de kerkprovincie Trier,
== van graaf-bisschop tot prins-bisschop ==
Reeds in de zevende eeuw verwerven de bisschoppen rijke bezittingen in de Spiersgouw, waarbij in de tiende eeuw schenkingen komen van hertog [[Koenraad de Rode]] van Lotharingen en [[Keizer Otto I de Grote|keizer Otto I]]. Tussen 1050 en 1060 wordt het gebied rond [[Bruchsal]] en de graafschappen in de Spiersgouw en de Uffgouw verworven. Vanaf 1111 begint de stad [[rijksstad Spiers|Spiers]] zich onafhankelijk te maken van de bisschop, wat
In 1546 wordt de [[proosdij Wissembourg]] verbonden met het prinsbisdom. Sindsdien voert de bisschop beide wapens: dat van Spiers en dat van Wissembourg.
[[Afbeelding:Spiers.PNG|thumb|1,4: Spiers; 2,3: Wissembourg]]
Na het uitsterven van de heren van [[Dahn]] in 1603 valt deze heerlijkheid als Spiers leen terug aan de bisschop. Sindsdien is het een ambt binnen het prinsbisdom. ▼
== Franse invloed in Spiers ==
De reeds vermelde prinsbisschop von Sötern, de latere prins-aartsbisschop van Trier, voerde resoluut een pro-Franse politiek, in bondgenootschap met [[kardinaal Richelieu]]<ref>http://www.saarland-biografien.de/Soetern-Philipp-Christoph-von</ref>. Een pro-Franse politiek stond gelijk met een anti-keizerlijke en pro-protestantse politiek. In de [[vrede van Münster]] (1648) krijgt Frankrijk het recht een garnizoen te legeren in de vesting Philippsburg. Na het uitsterven van de graven van Eberstein wordt in 1660 Neuenbürg geheel verworven en Gernsbach gemeenschappelijk met het markgraafschap Baden. In 1677 wordt twee derde deel van Rauenburg verworven, het andere deel was al in bezit van de bisschop.
▲Na het uitsterven van de heren van [[Dahn]] in 1603 valt deze heerlijkheid als Spiers leen terug aan de bisschop. Sindsdien is het een ambt binnen het prinsbisdom.
In 1679 ruilt het Heilige Roomse Rijk met Frankrijk de stad Freiburg tegen Philippsburg, dat een rijksvesting wordt. De bisschop is dus verlost van de Franse troepen.
De Franse Reunions-politiek heeft tot gevolg dat het oppergezag over Dahn, Lauterburg, Madenburg, Herxheim en Aschbach aan Frankrijk komt in plaats van de keizer. Deze delen van het prinsbisdom maken dan dus geen deel meer uit van het Heilige Roomse Rijk. In 1709 vindt er een gebiedsruil plaats met het keurvorstendom Palts: Landeck komt aan de keurvorst, het ambt Altenstadt en de heerlijkheid Berwartstein komen aan de bisschop. Wernau met Neuhausen wordt in 1769 verworven.
In 1723 verlegde prins-bisschop Heinrich von Röllingen<ref>http://www.catholic-hierarchy.org/bishop/brolli.html</ref> zijn residentie met de hele hofhouding van de burcht Philippsburg naar het nieuwe en grotere barokke paleis in [[Bruchsal]].
De [[Reichsdeputationshauptschluss]] van 25 februari 1803 kent in artikel 5 de rest toe aan het keurvorstendom Baden. De keurvorst neemt voor dit deel de titel vorst van Bruschsal aan. Voor dit vorstendom krijgt hij ook een zetel in het college van vorsten in de [[Rijksdag (Heilige Roomse Rijk)|Rijksdag]]: nummer 19.▼
== opgedeeld prins-bisdom ==
Na de nederlagen van Napoleon in 1813 kent het [[Congres van Wenen]] in 1815 een deel van de linker Rijnoever aan het [[koninkrijk Beieren]] toe. Tot dit deel behoort ook het deel van het prinsbisdom dat in 1797 door Frankrijk was ingenomen.▼
▲In 1797 annexeerde de Franse republiek vlakaf het deel van het prinsbisdom gelegen op de linker Rijnoever; dit gebied behoorde tot dan eeuwenlang tot het [[Rooms-Duitse Rijk]]. De rest, aan de rechter Rijnoever, ging door [[Reichsdeputationshauptschluss]] van 25 februari 1803
== prins-bisschop wordt bisschop ==
==Gebied==▼
▲Van 1810 tot 1818 was er geen prins-bisschop meer. Na de nederlagen van Napoleon in 1813
Het prinsbisdom bestond uit twee gebieden aan beide zijden van de Rijn rond Bruchsal, Deidesheim, Herxheim, Lauterburg en Weißenburg.
* 744- 760: David
* 761- 772: Basinus
| |||