Acrostichon: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Richardw (overleg | bijdragen)
het zijn er nu twee; sjabloon laat standaard meervoudsvorm zien
-pov
Regel 1:
Een '''acrostichon''' (ook: ''naamdicht'' of ''lettervers'') is een [[gedicht]] waarvan bepaalde, meestal de eerste, letters van iedere regel of [[strofe]], achter elkaar gelezen zelf ook een [[woord]] of [[Zin (taalkunde)|zin]] vormen. Betreft het niet de eerste, maar de middelste letters, spreekt men ook wel van een ''[[mesostichon]]''. Het woord ''acrostichon'' is een samenvoeging van de Griekse woorden ''akros'' (uítstekend) en ''stichos'' (rij, vers).
 
Een bekend voorbeeld is de tekst van het [[Nederland]]se [[Volkslied (nationaal symbool)|volkslied]], het [[Wilhelmus]], waarvan de eerste letters van de [[couplet]]ten in de originele spelling samen de naam '[[Willem van Oranje|Willem van Nassov]]' vormen.<ref>Tegenwoordig is dat 'Willem van Nassau'. In de tijd dat het Wilhelmus geschreven werd, was ''Willem van Nassou'' niet ongebruikelijk, en waren de U en de V uitwisselbaar.</ref> Ook de beginletters van de eerste 15 zinnen van de [[troonrede]] van 2010 vormen de naam 'Willem van Nassov'.<ref>[[s:Troonrede 2010|Tekst]] op [[Wikisource]]</ref>
 
Sommige liederen in het [[Oude Testament]] zijn acrostichons. De beginletters vormen dan echter geen woord of naam maar de opeenvolgende letters van het Hebreeuwse alfabet. Dit was wellicht als geheugensteun bedoeld. Een dergelijke vorm wordt ook wel [[abecedarium]] genoemd.
Regel 11:
Het eerste hoofdstuk van het Bijbelboek [[Nahum (boek)|Nahum]] is eveneens grotendeels in acrostichon opgebouwd.
 
In de beeldende kunst treft men ze aan als zinspreuk, waarvan de beginletters van de woorden, tevensook zijnde diebeginletters zijn van de voor- of familienaam (bijvoorbeeld;: ''arbeid adelt, rust roest = Arnold Adolf en Reinier Rutgers''). Het gegeven komt veel voor op [[ex libris]]sen, [[boekmerk]]en, enz. .
 
In het verhaal ''[[Van den vos Reynaerde]]'' is aan het eind een acrostichon te vinden. In de Middelnederlandse versie zijn de slotregels: