Chine de commande: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
herstructurering, maar nog steeds werk aan de winkel
beter
Regel 1:
{{Samenvoegen|Kraakporselein}}
[[Bestand:M-ChinWittelsbacherTeller.JPG|right|thumb|260px|[[Wanli]] porselein, Chine de commande met het wapen van Beieren]]
'''Chine de commande''' is de verzamelnaam voor het Chinese[[China|Chinees]] [[porselein]] dat voor de [[Europa (werelddeel)|Europese]] markt werd vervaardigd.
 
== Geschiedenis ==
De handel in porselein vond in de [[Romeinse Rijk|Romeinse]] tijd en in de [[middeleeuwen]] al sporadisch plaats maar China en Europa kenden elkaar niet. Er werd over de [[zijderoute]] met veel moeite zijde, specerijen, rijst en porselein verhandeld. China had geen behoefte aan Europese producten.
 
In Nederland werd porselein bekend, toen eind februari 1603 een Portugese [[Kraak (zeeschip)|kraak]] werden gekaapt in de [[Straat Malakka|Straat van Malakka]] door admiraal [[Jacob van Heemskerck]], beladen met zijde en 100.000 stuks porselein. Op de veilingen van de [[Vereenigde Oostindische Compagnie|VOC]] brachten dit zogenaamde [[kraakporselein]] enkele miljoenen op. Iedereen raakte in de ban van het exotische product. [[Johannes Isacus Pontanus]] vermeldt dat in 1611 porseleinen schotels alledaagse, maar prijzige voorwerpen waren.
 
== Kraakporselein ==
De term [[kraakporselein]] vindt zijn oorsprong in de naam van de Portugese schepen [[kraak (zeeschip)|caraques]] of kraken, waarmee de lading naar Europa werd vervoerd. Het kraakporselein was goedkoop, grof en ongesigneerd. Het was speciaal voor de Europese markt bedoeld en werd vaak door de VOC als ballast onder in het schip geladen. In de Nederlandse huishoudens diende het Chinese porselein aanvankelijk als siervoorwerp. Het werd te pronk gezet op kasten, op speciale richels en op de schoorsteenmantel. De pottenbakkers in Delft werden beïnvloed door het blauw-witte Chinese porselein. Ze gingen over tot het produceren een blauw-wit faience, veelal met Chinese Wanli motieven.
 
Pater d' Entrecolles, een Franse Jezuïet heeft de productiemethoden in China in een aantal beroemd geworden brieven beschreven. Na 1730 komt er vooral gekleurd porselein uit China. Bij de ontwikkeling van het procedé hadden de Chinezen hulp van een deskundige [[Jezuïet]]. De kleur roze of rood was rond 1685 ontwikkeld door de Leidse, Potsdammer of Hamburgse (?) arts, chemicus of glazenier [[Andreas Cassius]] en in het begin van de 18e eeuw geïntroduceerd in China.