|
[[Bestand:Romanian Revolution 1989 1.jpg|thumb|Vreugde in Boekarest]]
[[Bestand:RO B University square rally.jpg|thumb|Demonstratie op het Universiteitsplein in Boekarest (1990)]]De '''Roemeense Revolutie''' was een omwenteling in 1989 die een eind maakte aan 44 jaar [[communistische staat|communistische]] heerschappij in [[Roemenië]].
De '''Roemeense Revolutie''' was een omwenteling in 1989 die een eind maakte aan 44 jaar [[communistische staat|communistische]] heerschappij in [[Roemenië]].
==Situatie na de Tweede Wereldoorlog== ▼Het verhaal begint in [[Roemenië]], net zoals in elk ander [[Oost-Europa|Oost-Europees]] land, in de [[Tweede Wereldoorlog]]. Nazi-Duitsland werd verslagen door de geallieerde landen als [[Rusland]], de [[Verenigde Staten]], het [[Verenigd Koninkrijk]] en [[Frankrijk]]. Na de Tweede Wereldoorlog maakten de leiders van deze landen afspraken over hoe de wereld er na [[1945]] uit zou gaan zien. De situatie werd al snel duidelijk: er kwam een bipolaire wereld. Dat betekende voor [[Roemenië]] dat het land vanaf dat moment een satellietstaat van de [[Sovjet-Unie]] werd. Toch was deze dictatuur - waar de Communistische Partij de enige partij in het [[parlement]] was - niet nieuw voor de Roemenen. Roemenië werd namelijk al voor de Tweede Wereldoorlog geleid door een dictator: [[Ion Antonescu|Antonescu]]. Daarmee leefden de Roemenen feitelijk van [[1930]] tot [[1989]], het jaar waarin alles voor [[Roemenië]] anders werd, in een dictatuur. Die eerdere periode onder het juk van een dictator vormde de oorzaak van hun houding ten opzichte van de Sovjets: de Roemenen lieten zich grotendeels wegdrukken, eenvoudigweg omdat zij dat al jaren gewend waren, ▼
▲== Situatie na de Tweede Wereldoorlog ==
De Roemenen hebben namelijk niet één dictator gekend, maar meerdere. Nadat Antonescu in [[1944]] door Sovjettroepen was geëxecuteerd, kwam dankzij de (door het Rode Leger vervalste) verkiezingen de communist [[Gheorghe Gheorghiu-Dej]] aan de macht. Hij veranderde [[Roemenië]] prompt in de volksrepubliek Roemenië. Roemenië zal onder zijn beleid voor de eerste keer kennismaken met de propagandamachine van de Sovjets, een voorbeeld daarvan is de ‘SovRom’. Dit verdrag stelde dat Sovjet-Roemeense bedrijven de schade van de Russen in de [[Tweede Wereldoorlog]] moesten goedmaken, naast ‘genereuze’ herstelbetalingen aan de USSR. De Roemenen werden met andere woorden uitgebuit. Minstens 200.000 mensen verloren het leven tussen [[1948]] en [[1964]] door het Sovjetregime. ▼▲Het verhaal begint in [[Roemenië ]], net zoals in elkieder ander [[Oost-Europa|Oost-Europees]] land, in de [[Tweede Wereldoorlog]]. Nazi-Duitsland werd verslagen door de geallieerde landen als de [[ RuslandSovjet-Unie]], de [[Verenigde Staten]], het [[Verenigd Koninkrijk]] en [[Frankrijk]]. NaAl tijdens de Tweede Wereldoorlogoorlog maakten de leiders van deze landen afspraken over hoe de wereld er na [[1945 ]] uit zou gaan zien. DeNa situatiehet werdverslaan alvan snelDuitsland duidelijk:zorgde eronderling kwamwantrouwen eenvoor bipolairehet wereld.ontstaan Datvan betekende voorde [[ RoemeniëKoude Oorlog]] . datEr hetontstond landeen vanafbipolaire datwereld momenten Roemenië werd een satellietstaat van de [[Sovjet-Unie ]] werd. Toch was deze dictatuur -– waar de Communistische Partij de enige partij in het [[parlement]] was -– niet nieuw voor de Roemenen. Roemenië werd namelijk al voor de Tweede Wereldoorlog geleid door een dictator: [[Ion Antonescu|Antonescu]]. Daarmee leefden de Roemenen feitelijk van [[1930 ]] tot [[1989 ]], het jaar waarin alles voor [[Roemenië]] anders werd, in een dictatuur. Die eerdere periode onder het juk van een dictator vormde de oorzaak van hun houding ten opzichte van de Sovjets: de Roemenen lieten zich grotendeels wegdrukken, eenvoudigweg omdat zij dat al jaren gewend waren,
In [[1965]] leek een ommekeer in de maak toen Gheorghiu-Dej overleed. Niets was minder waar toen bleek dat een zekere [[Nicolae Ceaușescu]] eerste secretaris van de Communistische Partij werd. Zijn eerste beleidsdaad was het veranderen van de [[grondwet]], die onder meer de naam van het land wijzigde in Socialistische Republiek Roemenië. Twee jaar later, in [[1967]], werd Ceaușescu benoemd tot staatshoofd. Onder zijn dictatuur streefde [[Roemenië]] naar een onafhankelijkere koers binnen het Sovjetblok. In de jaren die volgden werd de propagandamachine des te groter en werd de persoon Ceaușescu verheerlijkt. Zo leek het of iedere Roemeen tevreden was met Ceaușescu en zijn beleid. Tot in december 1989 bleek dat hij te ver was gegaan. ▼
▲De Roemenen hebben namelijk niet één dictator gekend, maar meerdere. Nadat Antonescu in [[1944 ]] door Sovjettroepen was geëxecuteerd, kwam dankzij de (door het [[Rode Leger (Sovjet-Unie)|Rode Leger]] vervalste) verkiezingen de communist [[Gheorghe Gheorghiu-Dej]] aan de macht. Hij veranderde [[Roemenië ]] prompt in de volksrepubliek[[Volksrepubliek Roemenië ]]. Roemenië zalmaakte onder zijn beleid voor de eerste keer kennismakenkennis met de propagandamachine van de Sovjets ,. eenEen voorbeeld daarvan iswaren de ‘SovRom’. Dit verdrag stelde dat''SovRoms'', Sovjet-Roemeense bedrijven dedie schadeformeel werkten op basis van deonderlinge Russengelijkwaardigheid, maar in praktijk zorgde voor een stroom van onderbetaalde Roemeense goederen en grondstoffen richting Sovjet-Unie. Dit kwam bovenop de 300 miljoen dollar aan [[ Tweede Wereldoorlogherstelbetaling]] en moestendie goedmaken, naast ‘genereuze’ herstelbetalingenRoemenië aan de USSRSovjets moest betalen. De Roemenen werden met andere woorden uitgebuit. MinstensTussen 1948 en 1964 verloren minstens 200.000 mensen verloren het leven tussen [[1948]] en [[1964]] door het Sovjetregime.
==1989: de val van het communisme== ▼===Een snelle revolutie=== ▼In propaganda werd Ceaușescu de ‘eik van de Karpaten’, ‘Denkende Donau’, en ‘Geniale bouwer van het communisme’ genoemd. Deze titels kreeg hij nadat hij in [[1968]] openlijk protesteerde tegen de [[Inval van het Warschaupact in Tsjechoslowakije|inval van de Warschaupacttroepen in Tsjechoslowakije]]. Met deze inval werd er een einde gemaakt aan de [[Praagse Lente]]. Door deze beslissing te nemen verwierf Ceaușescu grote populariteit in Roemenië. Ceaușescu leek zich wel af te zetten tegen de communisten in Rusland. De weinige vrijheid die hij had gekregen van [[Brezjnev]] (de opvolger van [[Chroesjtsjov]]), gebruikte hij om zich ‘onafhankelijker’ op te stellen ten opzichte van de Sovjet-Unie. De Sovjet-Unie van haar kant vond Ceaușescu niet meer dan een lastige blaaskaak. Deze houding hadden ze omdat ze wisten dat Ceaușescu zich nooit volledig tegen de USSR zou keren. Tevens zou hij de Communistische Partij in Roemenië niet zwakker maken, anders zou hij zijn macht verliezen. De westerse landen anderzijds begonnen Ceaușescu wel sympathiek te vinden, zij dachten dat zij eindelijk een bondgenoot hadden gevonden in de strijd tegen de Sovjet-Unie. Niets was minder waar: toen Ceaușescu de gevolgen van zijn beleid begon in te zien, publiceerde hij zijn ‘julithesen’. In deze thesen lanceerde Ceaușescu de eis om van [[Roemenië]] weer een orthodox-communistisch land te maken. Ceaușescu lanceerde deze julithesen na staatsbezoeken in China en Noord-Korea. ▼
▲InToen Gheorghiu-Dej in [[1965 ]] overleed, leek een ommekeer inop de maak toen Gheorghiu-Dej overleedhanden. Niets wasbleek echter minder waar toen bleek dat een zekere [[Nicolae Ceaușescu]] eerste secretaris van de Communistische Partij werd. Zijn eerste beleidsdaad was heteen veranderenaanpassing van de [[grondwet ]], die onder meer de naam van het land wijzigde in Socialistische Republiek Roemenië. Twee jaar later, in [[1967 ]], werd Ceaușescu benoemd tot staatshoofd. Onder zijn dictatuur streefde [[Roemenië ]] naar een onafhankelijkere koers binnen het Sovjetblok. In de jaren die volgden , werd de propagandamachine des te groter en werd de persoon Ceaușescu verheerlijkt. Zo leek het of iedere Roemeen tevreden was met Ceaușescu en zijn beleid. Tot in december 1989 bleek dat hij te ver was gegaan.
In de periode daarna verloor Ceaușescu geleidelijk het contact met de werkelijkheid. De personencultus die rondom hem hing en het feit dat iedereen hem vereerde, leidde tot het nemen van enkele megalomane en uiterst vreemde beslissingen. Ten eerste riep hij in [[1974]] de functie van president van de republiek in het leven. Hij liet zich kronen zoals [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] dat bijna 200 jaar voor hem had gedaan, getooid met een scepter en een sjerp. ▼Vervolgens liet Ceaușescu in het midden van de hoofdstad [[Boekarest]] duizenden kleine huisjes afbreken om zo een gigantisch paleis voor zichzelf op te trekken. Cynisch genoeg noemde hij dit paleis, het ‘Huis van het Volk’. Het paleis moest zo groot zijn dat het [[Versailles]] moest overtreffen. ▼
▲== 1989: de val van het communisme ==
Roemenië bestond in [[1989]] vooral uit een boerenbevolking en om die boeren tevreden te houden, stelde hij een plan op om landbouwgrond te winnen. Dit plan hield ook in dat het verschil tussen platteland en stad moest verdwijnen. Hiervoor wilde Ceaușescu duizenden dorpen slopen en de boerenbevolking onderbrengen in ‘agro-industriële centra’: grauwe flatgebouwen zonder sanitaire voorzieningen. De Roemeense bevolking was uiteraard niet gelukkig met dit plan, maar ze bleven Ceaușescu steunen. Dit laatste deden ze uit angst voor de [[Securitate]], de Roemeense geheime staatsveiligheidpolitie. Tot [[1989]] leefde de woede op Ceaușescu ondergronds, tot in december van dat jaar waarin alles veranderde. ▼▲=== Een snelle revolutie ===
▲In propaganda werd Ceaușescu de ‘eik'eik van de Karpaten’Karpaten', ‘Denkende'Denkende Donau’,Donau' en ‘Geniale'Geniale bouwer van het communisme’communisme' genoemd. Deze titels kreeg hij nadat hij in [[1968 ]] openlijk protesteerde tegen de [[ Invalinval van het Warschaupact in Tsjechoslowakije|inval van de Warschaupacttroepen in TsjechoslowakijeTsjecho-Slowakije]] ., Met deze inval werd erdie een einde gemaaktmaakte aan de [[Praagse Lente]]. Door deze beslissing te nemen verwierf Ceaușescu grote populariteit in Roemenië. Ceaușescu leek zich wel af te zetten tegen de communisten in Ruslandde Sovjet-Unie. De weinige vrijheid die hij had gekregen van [[ Leonid Brezjnev]] (de opvolger van [[ Nikita Chroesjtsjov]]), gebruikte hij om zich ‘onafhankelijker’'onafhankelijker' op te stellen ten opzichte van de Sovjet-Unie. De Sovjet-Unie van haar kant vond Ceaușescu niet meer dan een lastige blaaskaak. Deze houding hadden ze omdat ze wisten dat Ceaușescu zich nooit volledig tegen de USSRSovjet-Unie zou keren. TevensOok zou hij de Communistische Partij in Roemenië niet zwakker makenverzwakken, anders zoudaar hij anders zijn macht zou verliezen. De westerse landen anderzijds begonnen Ceaușescu wel sympathiek te vinden, zij dachten dat zij eindelijk een bondgenoot hadden gevonden in de strijd tegen de Sovjet-Unie. Niets was minder waar :; toen Ceaușescu de gevolgen van zijn beleid begon in te zien, publiceerde hij zijnin ‘julithesen’.juli In1971 dezezijn thesen'julithesen' lanceerdewaarin Ceaușescuhij de eiseiste om van [[Roemenië ]] weer een orthodox-communistisch land te maken. Ceaușescu lanceerde deze julithesen na staatsbezoeken in China en Noord-Korea.
▲In de periode daarna verloor Ceaușescu geleidelijk het contact met de werkelijkheid. De personencultuspersoonscultus die rondom hem hing en het feit dat iedereen hem vereerde, leidde tot het nemen van enkele megalomane en uiterst vreemde beslissingen. Ten eerste riep hij in [[1974 ]] de functie van presidentPresident van de republiekRepubliek in het leven. Hij liet zich kronen zoals [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] dat bijna 200 jaar voor hem had gedaan, getooid met een scepter en een sjerp.
===De concrete aanleiding=== ▼▲Vervolgens liet Ceaușescu in het midden van de hoofdstad [[Boekarest]] duizenden kleine huisjes afbreken om zodaar een gigantisch paleis voor zichzelf op te trekken. Cynisch genoeg noemde hij dit paleis , het ‘Huis[[Parlementspaleis|Huis van het Volk’Volk]]. Het paleis moest zo groot zijn dat het [[ Kasteel van Versailles|Versailles]] moest overtreffen.
De Roemeense opstand begon vrij onschuldig toen op 15 december [[1989]] de [[Securitate]] een dominee, die openlijk Ceaușescu's beleid had bekritiseerd, wilde arresteren en overbrengen van [[Timișoara]] naar een afgelegen dorp. Deze dominee, [[László Tőkés]], was ook lid de [[Democratische Unie van Hongaren in Roemenië]] en aanhanger van de [[Hongaarse Gereformeerde Kerk]]. Deze groeperingen waren door de communisten verboden in Roemenië. Zijn houding maakte hem zeer populair bij zijn parochianen. Die parochianen namen Tőkés dan ook in bescherming en het kwam tot een gevecht met de Securitate. De schermutseling groeide al snel uit tot een conflict waarin alle bevolkingsgroepen van Timișoara deelnamen. Allen bestormden ze de agenten van de Securitate die machteloos stonden door het numerieke overwicht. Het leger werd ingeschakeld en meer agenten van de Securitate werden opgeroepen. Samen probeerden zij met geweld de opstand neer te slaan. Alle woede tegen de communisten die de Roemeense bevolking in Timișoara had opgekropt, kwam in één keer tot uiting. ▼Uiteindelijk kon er met behulp van het leger een einde gemaakt worden aan de opstand, maar het was te laat: de opstand in Timisoara had andere groeperingen in andere Roemeense steden wakker geschud. Een voor een kwamen zij in opstand tegen de communisten. ▼
▲Roemenië bestond in [[1989 ]] vooral uit een boerenbevolking . en omOm die boeren tevreden te houden, stelde hijCeaușescu een plan op om landbouwgrond te winnen. Dit plan hield ook in dat het verschil tussen platteland en stad moest verdwijnen. Hiervoor wilde Ceaușescu duizenden dorpen slopen en de boerenbevolking onderbrengen in ‘agro-industriële centra’: grauwe flatgebouwen zonder sanitaire voorzieningen. De Roemeense bevolking was uiteraard niet gelukkig met dit plan, maar ze bleven Ceaușescu steunen. Dit laatste deden ze uit angst voor de [[Securitate]], de Roemeense geheime staatsveiligheidpolitie. Tot [[december 1989 ]] leefde de woede op Ceaușescu ondergronds , tot in december van dat jaar waarin alles veranderde.
===De revolutie neemt grote proporties aan=== ▼
▲=== De concrete aanleiding ===
▲De Roemeense opstand begon vrij onschuldig , toen de Securitate op 15 december [[1989 ]] de [[Securitate]] een dominee, die openlijk Ceaușescu's beleid had bekritiseerd, wilde arresteren en overbrengen van [[Timișoara]] naar een afgelegen dorp. Deze dominee, [[László Tőkés]], was ook lid de [[Democratische Unie van Hongaren in Roemenië]] en aanhanger van de [[Hongaarse Gereformeerde Kerk]]. Deze groeperingen waren door de communisten verboden in Roemenië. Zijn houding maakte hem zeer populair bij zijn parochianen. Die parochianen namen Tőkés dan ook in bescherming en het kwam tot een gevecht met de Securitate. De schermutseling groeide al snel uit tot een conflict waarin alle bevolkingsgroepen van Timișoara deelnamen. Allen bestormden ze de agenten van de Securitate die machteloos stonden door het numerieke overwicht. Het leger werd ingeschakeld en meer agenten van de Securitate werden opgeroepen. Samen probeerden zij met geweld de opstand neer te slaan. Alle woede tegen de communisten die de Roemeense bevolking in Timișoara had opgekropt, kwam in één keer tot uitinguitbarsting.
▲Uiteindelijk kon er met behulp van het leger een einde gemaakt worden aan de opstand, maar het was te laat :. deDe opstand in Timisoara had andere groeperingen in andere Roemeense steden wakker geschud. Een voor een kwamen zij in opstand tegen de communisten.
▲=== De revolutie neemt grote proporties aan ===
Ceaușescu, die zich nog niet bewust was van de impact van de opstand in Timisoara, vertrok op 17 december op staatsbezoek naar [[Iran]], een bezoek dat al langer gepland was. Zijn vrouw [[Elena Ceaușescu]] bleef in Roemenië.
Deze opstand was een kans voor [[Ion Iliescu]], een van de grootste leiders van de opstand tegen Ceaușescu. Iliescu was weliswaar onder het regime van Ceaușescu lid geweest van de Communistische Partij en had zich altijd al geprofileerd als een communistisch politicus., maar Nana het vertrek van Ceaușescu richtte hij de Nationale Raad voor de Redding van Roemenië (FSN) op. Ondertussen ging in de steden rond [[Boekarest]] de situatie van kwaad tot erger. De opstanden bleven zich uitbreiden, maar werden toch neergeslagen. Daar kwam een einde aan toen het leger de kant van het volk koos en zich dus richtte tegen Ceaușescu richtte. Vanaf dat moment hadden de opstandenopstandelingen vrij spel en kwam de dictatuur van Ceaușescu ten val.
Ceaușescu zelf keerde op 19 december terug naar zijn land, om op 20 december het volk via de televisie toe te spreken via de televisie. In zijn toespraak gaf hij enkel de [[Westerse wereld|Westerse]] 'imperialisten']] de schuld voor de wantoestanden in zijn land. Ondertussen bleven de opstandelingen aan macht winnen. Daar was aanvankelijk een dag later, op 21 december [[1989]] niets van te merken, toen Ceaușescu op het balkon van het gebouw van het Centraal Comité in Boekarest het volk toesprak, aanvankelijk niets van te merken. Dit was geen toespraak om het volk tot bedaren te brengen. De toespraak die hij hield, was een ‘routinetoespraak’routinetoespraak, die de persoonsverheerlijking van Ceaușescu hoog moest houden. Duizenden Roemenen kwamen zoals altijd braaf naar het plein om daar naar hun leider te luisteren. Na afloop van een dergelijke toespraak was het de gewoonte om minutenlang voor de leider te applaudisseren, maar deze keer kon Ceaușescu zijn toespraak niet afmaken. De stemming sloeg namelijk totaal om toen de toehoorders plotseling begonnen te roepen en te joelen. Ceaușescu begreep niet wat er gebeurde. Hij stond verbijsterd op het balkon, terwijl zijn veiligheidsmensen hem maanden om terug naar binnen te gaan. De verbijstering op zijn gezicht was tekenend. Vol ongeloof stond hij op het balkon te kijken naar de woeste menigte. Het leger, dat zich aan de kant van de demonstranten had gezetgeplaatst, deed niets. Ceaușescu had enkel nog de troepen van de [[Securitate]] om hem te beschermen. Zonder het zelf te beseffen was hij helemaal alleen komen te staan. De Securitate deed wat ze kon om de opstand nog neer te slaan, maar het was te laat. Heel Roemenië had zich tegen de dictatuur gekeerd.
=== Het einde van Ceaușescu ===
De volgende dag bestormden duizenden demonstranten het hoofdkantoor van het Centraal Comité. De Securitate gaf het gevecht niet op, maar toch werd er beslist om Ceaușescu en zijn vrouw per helikopter te laten vluchten. Het echtpaar ging verder met de auto. Toen ze aankwamen in [[Târgoviște]] werden ze opgesloten in een legerkazerne. Opgesloten, want het volk wist dat de Ceaușescu’sCeaușescu's ergens in de buurt van Târgoviște zaten. Ceaușescu zou op dat moment nog altijd niet door hebben gehad wat er gebeurde. Vanuit de kazerne kon hij door het enige raam dat de kamer had enkele demonstranten horen die zijn naam scandeerden. Ceaușescu wilde ironisch genoeg naar hen roepen dat ze niet moesten vrezen dat hij gevlucht was en dat hij zou terugkeren. Dit kon nog net verhinderd worden door een van de soldaten die hem bewaakten.
Later op de dag werden de Ceaușescu’sCeaușescu's gearresteerd. Enkele dagen later, op 25 december 1989, werden Nicolae en Elena Ceaușescu in een summier proces dat nog geen twee urenuur duurde, ter dood veroordeeld. Diezelfde dag nog werden ze tegen een muur geplaatst en door een [[fusillade |vuurpeloton]] terechtgesteld. Van deze executie zijn beelden gemaakt die de hele wereld zijn rondgegaan en een grote schok teweegbrachten. Niemand had deze veranderingen zo snel verwacht, ook de overgebleven troepen van de Securitate niet. Hoewel zij de Ceaușescus hadden laten vluchten, bleven zij vechten tegen de opstandelingen, zelfs tot na de dood van Ceaușescu en Elena. Uiteindelijk eisten de vijandigheden minstens 1.100 mensen het leven, van wie de meesten omkwamen naná de val van het regime, in vaak onopgehelderde omstandigheden. Later bleek dat de op televisie getoonde executie op de tv in scène was gezet en dat de echte executie al iets eerder had plaatsgevonden. Ion Iliescu was in zijn opzet geslaagd, nog jarenlang zou de [[nomenklatoera]] vele ontwikkelingen in Roemenië tegenhouden.
Wat er precies gebeurd is in de dagen tussen de vlucht van Ceaușescu en het einde van 1989, is tot op de dag van vandaag nog voor een groot deel onduidelijk. Waarschijnlijk hebben de Securitatesoldaten veel meer mensen om het leven gebracht in hun laatste inspanningen om het communisme toch nog aan de macht te houden.
== Na de dood van Ceaușescu – het einde van de revolutie==
=== Politieke en economische situatie ===
Na de dood van Ceaușescu, nam het FSN resoluut de macht over. Het FSN stond onder leiding van [[Ion Iliescu]]. De andere leden kunnen weopgedeeld opdelenworden in twee categorieën: de personen die resoluut tegen het communisme zijn en de personen die de kant van het FSN hebben gekozen om zo zeker te zijn dat ze de revolutie zouden overleven. Deze laatste groep zijn dus vooral ex-communisten. Dit maakte dat het FSN gedomineerd werd door samenzweerders. WanneerToen de echte tegenstanders van het communisme uit het FSN stappenstapten (omdat er geen snelle politieke en economische hervormingen kwamen), bestond het FSN nog enkel en alleen uit ex-communisten. Dit is ook de reden waarom voor de meeste Roemenen de revolutie van 21 en 22 december 1989 niet als een revolutie beschouwen. Zij hebben het liever over “de'de gebeurtenissen van december”december'.
De meerderheid van deVeel Roemenen namnamen enkel en alleen deel aan de revolutie omdat ze meer voedsel en geld wildewilden. Zij realiseerderealiseerden zich dan ook niet dat door ‘hunhun revolutie’'revolutie' het communisme in Roemenië werd afgeschaft. Dat gegeven en het feit dat het FSN vooral uit communisten bestaatbestond, zorgde ervoor dat Roemenië in de eerste maanden na de revolutie volledig aan de grond zat, waardoor er veel sociale onrust ontstond. Op economisch vlak stortte Roemenië volledig in elkaar en ook de politiek stelde niet veel meer voor. Dit kwam doordat de personen die zich uit het FSN hadden teruggetrokken, zich verenigd hadden verenigd in democratische partijen. Die democratische partijen verweten het FSN alle macht naar zich toe te trekken. Het FSN op haar beurt sloot de democratische partijen uit van deelname aan de voorlopige regering. De democraten pikten dit niet en met een reeks protestacties in Boekarest werd het FSN gedwongen hen toch een plaats te geven in de regering. ÉénEen van de eerste besluiten van de nieuwe regering was dat er op twintig20 mei 1990 de eerste volledig vrije democratische verkiezingen sinds 1937 gehouden zouden worden sinds 1937.
=== Sociale situatie ===
Ondertussen begon in de rest van Roemenië de situatie uit de hand te lopen. Etnische groepen, die door Ceaușescu en de Securitate onderdrukt waren, begonnen in opstand te komen tegen etnische Roemenen. Ze begonnen zich te wreken voor de jarenlange onderdrukking. Een voorbeeld van een dergelijke opstand is Târgu Mureș. In dit stadje, waar de helft van de inwoners etnisch Roemeen is en de andere helft etnisch Hongaars, vonden in maart 1990 ernstige etnische rellen plaats. Drie Hongaren en twee Roemenen werden vermoord, 278 andere personen raakten gewond. ▼
Ook in de hoofdstad keerde de rust niet terug . want duizendenDuizenden mensen bezetten vanaf 25 april 1990 het Universiteitsplein met de eis dat iedere communist zich zou terugtrekken uit de verkiezingen. Hun eis werd echter niet ingewilligd en het FSN won met gemak de verkiezingen. Ion Iliescu werd de eerste president van het democratische Roemenië. De reden waarom het FSN, m.a.w.met andere worden de communisten, de verkiezingen wonnen moethoeft niet ver gezocht te worden: sinds de omwenteling in december 1989 was er in Roemenië geen voedsel, water, gas ofen elektriciteit meer voorhanden. Dat zorgde ervoor dat de bevolking, die maar weinig besef had van politiek, terug wilde keren naar de tijd van de communisten omdat er toen nog wel voedsel en elektriciteit was. Zij hoopten op een socialisme met een menselijk gezicht. De campagnes voor het kapitalisme en tegen het communisme kwamen bij hen dan ook over als dreigend en vreemd. ▼Ondertussen begint in de rest van [[Roemenië]] de situatie uit de hand te lopen. De etnische groepen, die door Ceaușescu en de Securitate onderdrukt waren, begonnen in opstand te komen tegen de etnische Roemenen. Ze begonnen zich te wreken voor de jarenlange onderdrukking.
▲Een voorbeeld van een dergelijke opstand is Târgu Mureș. In dit stadje, waar de helft van de inwoners etnisch Roemeen is en de andere helft etnisch Hongaars, vonden in maart 1990 ernstige etnische rellen plaats. Drie Hongaren en twee Roemenen werden vermoord, 278 andere personen raakten gewond.
▲Ook in de hoofdstad keerde de rust niet terug want duizenden mensen bezetten vanaf 25 april 1990 het Universiteitsplein met de eis dat iedere communist zich zou terugtrekken uit de verkiezingen. Hun eis werd echter niet ingewilligd en het FSN won met gemak de verkiezingen. Ion Iliescu werd de eerste president van het democratische Roemenië. De reden waarom het FSN, m.a.w. de communisten, de verkiezingen wonnen moet niet ver gezocht worden: sinds de omwenteling in december 1989 was er in Roemenië geen voedsel, water, gas of elektriciteit meer voorhanden. Dat zorgde ervoor dat de bevolking, die maar weinig besef had van politiek, terug wilde keren naar de tijd van de communisten omdat er toen nog wel voedsel en elektriciteit was. Zij hoopten op een socialisme met een menselijk gezicht. De campagnes voor het kapitalisme en tegen het communisme kwamen bij hen dan ook over als dreigend en vreemd.
=== Iliescu ===
Iliescu had de macht opnieuw volledig in handen. De overwinning van het FSN was namelijk zo groot dat Iliescu niet hoefde samen te werken met de democratische partijen. Deze gingen hier niet mee akkoord en bezetten opnieuw het Universiteitsplein. Iliescu stuurde de politie op hen af. Het kwam tot zware gevechten en net als een jaar eerder dreigdedreigden de communistische troepen het gevecht te verliezen. Iliescu riep hierom iedereen op om 'de democratie te redden van deze fascistische krachten’. Hij deed deze oproep vooral aan de mijnwerkers uit het dal van de rivier de Jiu. De mijnwerkers bestormden massaal het Universiteitsplein en de democraten moesten vluchten. Uiteindelijk vielen in deze gevechten zes doden en honderden gewonden.
In hetde tweede deelhelft van 1991 zou Iliescu proberen de gemoederen te bedaren, maar de sociale rust keerde niet terug. Niettemin keurde de Roemeense bevolking op 8 december 1991 in een referendum de (democratische) grondwet goed.
De onenigheden tussen Roemenen en Hongaren (die vooral in het noorden leefden) bleven echter bestaan. Hierdoor staken allerlei nationalistische stromingen de kop op.
Ook op het hoogste politieke niveau zou de rust niet terugkeren. Door onenighedenOnenigheden tussen president Iliescu en eerste minister [[Petre Roman]] zorgden voor een splitsing binnen de FSN. Iliescu werd bij de verkiezingen van 1996 verslagen, maar vier jaar later keerde hij terug na een verpletterendeklinkende overwinning. Onder zijn bewind trad Roemenië in 2002 toe tot de [[Noord-Atlantische Verdragsorganisatie|NAVO]] en in 2007 tot de [[Europese Unie]].
== Tot slot ==
Roemenië is het enige Oostblokland waar de afschaffing van het [[communisme]] met geweld verlopen is. Ruim 1100 mensen zijn gedood in december 1989 (alhoewel er verschillende getallen de ronde doen). Voor 22 december waren er al 162 mensen vermoord,: 73 in [[Timișoara]], 48 in [[Boekarest]] en 41 elders in Roemenië. Zeker 3300 mensen waren gewond geraakt. SommigenSommige van de eerste slachtoffers werden naar Boekarest gestuurd en werden daar gecremeerd. Het leger telde 260 doden en 545 gewonden;, de Securitate 65 doden en 73 gewonden.
Roemenië is een van de armste landen in de [[Europese Unie]]. Er zijn nog altijd veel mensen die terugverlangen naar de communistische staat. Zo bleek eind 2011 uit een onderzoek dat 63 procent van de Roemenen het leven beter vond onder het communisme en maar 23% vond dat het leven beter was geworden.<ref>{{en}}[http://www.balkanalysis.com/romania/2011/12/27/in-romania-opinion-polls-show-nostalgia-for-communism/ In Romania, Opinion Polls Show Nostalgia for Communism], BalkanAnalysis, 27 december 2011</ref>
== Externe linkslink ==
* {{ro}}[http://www.irrd.ro/ Institutul Revoluţiei Române din Decembrie 1989 (Instituut voor het documenteren van de Revolutie})]
{{Appendix}}
| 