Versie van 19 apr 2016 21:41 bewerken 83.86.97.238 (overleg) Geen bewerkingssamenvatting ← Oudere bewerking		Versie van 23 jun 2016 19:10 bewerken ongedaan maken Karmakolle (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 44.015 bewerkingen Geen bewerkingssamenvatting Nieuwere bewerking →
Regel 1: {{meebezig}} [[Bestand:De heilige Lucas schildert de Madonna - Maarten van Heemskerck-1532.JPG\|thumb\|De heilige [[Lucas (evangelist)\|Lucas]] schildert de Madonna - [[Maarten van Heemskerck]] (1532)]] [[Bestand:Sint-Lucasgilde.JPG\|thumb\|Gevelsteen van het Sint-Lucasgilde op de [[Waag (Amsterdam)\|Waag]] in Amsterdam]] [[Bestand:Guildhouses Antwerp.jpg\|thumb\|Gildehuizen in Antwerpen]] [[Bestand:Sint Lucas gilde Delft.JPG\|thumb\|Sint Lucas Gilde in Delft]] [[Bestand:Guild of Saint Luke.jpg\|thumb\|Sint-Lucasgilde te Delft op een prent uit 1730, maker onbekend]]▼ Het '''Sint-Lucasgilde''' was de naam van broederschappen of [[gilde (beroepsgroep)\|gilden]] van kunstenaars en kunstambachtslieden in de Nederlanden, onder andere in [[Amsterdam]], [[Antwerpen (stad)\|Antwerpen]], [[Arnhem]], [[Brugge]], [[Delft]], [[Dordrecht (Nederland)\|Dordrecht]], [[Gent]], [[Haarlem]], [[Leiden]] en [[Utrecht (stad)\|Utrecht]]▼ ▲Het '''Sint-Lucasgilde''' was de naam van ~~broederschappen~~stedelijke [[broederschap]]pen of [[gilde (beroepsgroep)\|gilden]] van kunstenaars en kunstambachtslieden in het [[ancien régime]]. in de Nederlanden, onder andere in [[Amsterdam]], [[Antwerpen (stad)\|Antwerpen]], [[Arnhem]], [[Brugge]], [[Delft]], [[Dordrecht (Nederland)\|Dordrecht]], [[Gent]], [[Haarlem]], [[Leiden]] en [[Utrecht (stad)\|Utrecht]] ==Geschiedenis== [[Kunstschilders]], [[kladschilder\|kladschilders]], [[Glazenier\|glazeniers]], beeldhouwers, [[Graveur\|graveurs]], maar ook plateelbakkers, boekdrukkers en kunsthandelaren konden lid worden van het gilde, dat zelf zorgde voor kwaliteitscontrole en de opleiding van jong talent. Van het lidmaatschap werd aantekening gehouden. De nog bestaande boeken (zie externe link) zijn van groot belang voor kennis van de kunstgeschiedenis. De naam van het gilde verwijst naar de [[Lucas (evangelist)\|evangelist Lucas]]. Zijn [[evangelie]] wordt gezien als het meest beeldend, met oog voor detail en sfeer. Volgens [[Middeleeuwen\|middeleeuwse]] [[Legende (volksverhaal)\|legenden]] had hij een [[portret]] van Maria geschilderd. Om lid te worden moest een aspirant aan een aantal voorwaarden voldoen, zoals een leertijd van zes jaar, soms ook korter als hij een meesterstuk produceerde. Ongeveer een derde van de inkomsten van het gilde werd besteed aan het onderhouden van de arme leden en hun gezinnen. == ~~Antwerpen~~In de Nederlanden == === ~~Geschiedenis~~Antwerpen === Op [[26 augustus]] [[1382]] werd het [[Ambacht (handwerk)\|ambacht]] van de kunstenaars, later Sint-Lucasgilde genoemd, in Antwerpen opgericht. Daarmee is het wellicht één van de oudste in de [[Lage Landen (staatkunde)\|Lage Landen]]. Het omvatte aanvankelijk de goud- en zilversmeden, borduurwerkers, glazeniers, beeldhouwers en schilders. Het Sint-Lucasgilde overkoepelde zowel de kunstenaars als de kunstambachten, wat in de 18e eeuw tot conflicten en uiteindelijk tot opheffing van het gilde zal leiden. Vanaf 1480 maakte ook de rederijkerskamer ''[[De Violieren]]'' deel uit van het gilde, in 1680 gevolgd door de [[rederijker]]skamer ''De Olijftak''. Ook andere groepen sloten zich aan, zoals onder meer vanaf 1536 de drukkers en in 1565 de [[Klavecimbel\|klavecimbelbouwers]]. Op initiatief van [[David Teniers de Jonge\|David Teniers]] wordt in de schoot van het Sint-Lucasgilde in 1663 bij koninklijk [[octrooi]] van [[Filips IV van Spanje]] de ''[[Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen]]'' opgericht. Ze heeft haar lokalen in de Beurs tot ze in 1811 verhuist naar de Mutsaardstraat. Het gilde zelf werd in 1773 ontbonden en daarna heropgericht, maar ten slotte op [[21 november]] [[1791]] definitief afgeschaft. ~~=== Leden ===~~ ▲[[Bestand:Guild of Saint Luke.jpg\|thumb\|Sint-Lucasgilde te Delft op een prent uit 1730, maker onbekend]] Enige bekende leden van het Sint-Lucasgilde te Antwerpen: Regel 24 ⟶ 25: {{Zie ook\|Zie ook: [[Antwerpse School]]}} == In de rest van Europa == Gelijkaardige instellingen bestonden in de rest van Europa: de '' Arte dei depintori'' in [[Venetië]] (eerste vermelding 1271), later de ''Compagnia di San Luca'' in de kerk Santa Maria Nuova en vervolgens [[Santa Maria Novella]] de ''Compagnia di San Luca'' van [[Florence]] (1339 of 1349)<ref>{{aut\|Rufus Graves Mather}}, "Documents Mostly New Relating to Florentine Painters and Sculptors of the Fifteenth Century", in: ''The Art Bulletin'', vol. 30, 1948, nr. 1., blz. 20–65</ref> de ''Accademia di San Luca'' in Rome (1593) de ''Confrérie de Saint-Luc'' in [[Parijs]] (statuten uit 1391),<ref>{{aut\|Paul Binski}}, [http://books.google.es/books?id=aRqeD3AMvN8C&pg=PA15&dq=lucas+pintor&hl=es&sa=X&ei=Tr6NU5mPNqSt0QXl-4HoAg&ved=0CEIQuwUwAg#v=onepage&q=lucas%20pintor&f=false ''Pintores''], blz. 15</ref> later de ''[[Académie de Saint-Luc]]'' (1655)<ref>{{aut\|Jules Guiffrey}}, ''Livrets des expositions de l'Académie de Saint-Luc à Paris pendant les années 1751, 1752, 1753, 1736, 1762, 1764 et 1774, avec une notice et une table'', Librairie des Arts et Métiers, Nogent-le-Roi, 1915 en 1991</ref> de ''Lukasbunden'' in [[Duitsland]] (vooral het [[Rijnland]]) de ''Lukasgillet'' in [[Lübeck]] (ca. 1400)<ref>{{aut\|Gunnar Carlquist}} (red.), ''Svensk uppslagsbok'', vol. 17, Malmö, Svensk Uppslagsbok AB, blz. 779</ref> de ''Cofradía'' of ''Hermandad de San Lucas'' van [[Sevilla]] (statuten uit 1480) had haar kapel in de [[Iglesia de San Antonio Abad]] de ''Cofradía de San Lucas'' van [[Zaragoza]] de ''Academia de San Lucas'' in [[Madrid]] (1603) ==Gelijkaardige organisaties== de ''Cofradía de San Esteban de los Fresneros'' in [[Barcelona]], later ook de ''Círculo Artístico de San Lucas'' de [[Confrerie Pictura]] in [[Den Haag]]▼ de ''Cofradía de los Siete Dolores'' in [[Madrid]] (1634), gevestigd in het klooster van Santo Tomás de Aquino de ''Worshipful Company of Glaziers and Painters of Glass'' en de ''Worshipful Company of Painter-Stainers'' in [[Londen]] de ''Lukasbund'' aan de Weense academie (1809) == Zie ook == Regel 30 ⟶ 50: * [[Hendrick Martensz. Sorgh]], lid van het Sint-Lucasgilde * [[Koninklijke Academie voor Beeldhouw- en Schilderkunst]] ▲* [[Confrerie Pictura]] * [[Kunstenaarsvereniging Sint Lucas]], te Amsterdam Regel 36 ⟶ 55: * [http://www.xs4all.nl/~kalden/dart/d-a-ab-obreen-lucasgilde1.htm Over het Sint-Lucasgilde in Delft] ==Literatuur== ~~{{Appendix\|2=~~ {{aut\|Peter Stabel~~, Peter~~}}, "Organisation corporative et production d'oeuvres d'art à Bruges à la fin du moyen âge et au début des temps modernes", in: ''Le Moyen Âge. Revue d'histoire et de philologie'', 113, 1, 2007;, ppblz. 91-134. {{aut\|Eduardo Morales}}, [http://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=2834152 Cofradías bajo la advocación de San Lucas, especial protector de los pintores, en España. El caso de Navarra], in: ''El culto a los santos: cofradías, devoción, fiestas y arte'', Instituto Escurialense de Investigaciones Históricas y Artísticas, 2008, San Lorenzo de El Escorial, ISBN 978-84-89788-71-8, blz. 829-846 {{References}}▼ {{aut\|Lorne Campbell}}, "The Art Market in the Southern Netherlands in the Fifteenth Century", in: ''The Burlington Magazine'', vol. 118, 1976, nr. 877, blz. 188–198 }} {{aut\|Clare Ford-Wille}}, "Antwerp, Guild of S. Luke", in: ''The Oxford Companion to Western Art'', Ed. Hugh Brigstocke, Oxford University Press, 2001 {{aut\|John Michael Montias}}, "The Guild of St. Luke in 17th-Century Delft and the Economic Status of Artists and Artisans", in: ''Simiolus: Netherlands Quarterly for the History of Art'', vol. 9, 1977, nr. 2, blz. 93–105 {{aut\|Maarten Prak}}, "Guilds and the Development of the Art Market during the Dutch Golden Age", in: ''Simiolus: Netherlands Quarterly for the History of Art'', vol. 30, 2003, nr. 3/4, blz. 236–251 ==Bronnen en noten== ▲{{References\|90%}} [[Categorie:Beeldende kunst]]

Sint-Lucasgilde: verschil tussen versies