Irokezen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Hansmuller (overleg | bijdragen)
→‎Politiek: deze passage is erg stellig over een interessante maar nog omstreden hypothese, zie Engelse wikipedia. In de voorafgaande discussies over de Amerikaanse grondwet enz. werden alleen Europese voorbeelden genoemd.
Hansmuller (overleg | bijdragen)
Regel 75:
 
=== Politiek ===
Sommige historici beweren dat het verbond van de Irokezen als voorbeeld heeft gediend voor de Verenigde Staten.{{bron?|Omstreden hypothese, zie corresponderend artikel op Engelse wikipedia. Hier eenzijdige, te stellige presentatie|2016|06|14}} In [[1744]] in [[Lancaster (Pennsylvania)|Lancaster]], [[Pennsylvania]] werd er een veertiendaagse conferentie gehouden tussen afgevaardigden van de Britse koloniën Pennsylvania, [[Virginia (staat)|Virginia]] en [[Maryland]], en de "Six Nations". Het was hier dat de ''royaneh'' [[Canasatego]] een speech hield tegenover de afgevaardigden van de koloniën. Hij raadde hierin aan dat de koloniën een unie moesten stichten naar het voorbeeld van de ‘Iroquois’ en dat daardoor de koloniën macht zullen krijgen, net zoals de "Six Nations" dit hebben ten opzichte van naburige volken. De unie kwam er inderdaad ([[1776]]), maar de invloed op de Amerikaanse [[politiek]] ging nog verder. Het [[Amerikaans congres]] is bijvoorbeeld mogelijk gebaseerd op het longhousesysteem van de Irokezen. Het huis van afgevaardigden kent namelijk 435 leden gekozen door kiesmannen, zet daar tegenover de 50 afgevaardigden (Royaneh) van de Irokezen die werden gekozen door de clanmothers en je ziet de overeenkomst. De kiesmannen worden door de bevolking aangewezen, de clanmothers door hun eigen clan. Dit is geen toevallige overeenkomst, want door de [[geschiedenis]] heen hebben verschillende Amerikaanse filosofen en gezaghebbers hun lof geuit aan het longhouse-systeem, zonder overigens respect te hebben voor de Irokezen zelf, het bleven volgens de kolonisten indianen. [[Benjamin Franklin]] bijvoorbeeld, die aanwezig was bij de bijeenkomst in Lancaster ([[Verdrag van Lancaster]]) en wordt beschouwd als één van de belangrijkste grondleggers van de Verenigde Staten, schreef in [[1751]] naar aanleiding van Canasatego's advies aan de koloniën om een unie te vormen, "It would be a very strange thing if Six Nations of ignorant savages should be capable of, forming a scheme for such a union, and be able to execute it in such a manner as that it was subsisted ages, and appears indissoluble; and yet that a like union should be impractible for ten or a dozen English Colonies." Volgens sommigen zou het Amerika van vandaag er zonder de Irokezen er anders uitzien.
 
De invloed gaat op andere terreinen verder. Zonder de Irokezen zou het de [[Verenigd Koninkrijk|Britten]] misschien niet gelukt om zoveel territorium op de [[Frankrijk|Fransen]] te veroveren.