Brokopondostuwmeer: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Teruggedraaid.
div . red. en opmaak
Regel 35:
| onderschrift1 =
}}
[[Bestand:Uitvoering Brokopondo Plan Weeknummer 59-10 - Open Beelden - 58853.ogv|thumb|Start Brokopondo Plan in 1959]]
[[Bestand:Nieuws uit de West, Brokopondo-project Weeknummer 62-28 - Open Beelden - 58672.ogv|thumbtime=29|thumb|Bioscoopjournaal uit 1962 over de uitvoering van het Brokopondo-project.]]
[[Bestand:Nieuws uit Suriname, stuwmeer achter Brokopondodam Weeknummer 64-18 - Open Beelden - 58574.ogv|thumb|Bioscoopjournaal uit 1964. Het oerwoud achter de Afobakadam in Brokopondo komt door de sluiting van de dam langzaam onder water te staan. In het dorp Koffiekamp staan het dorpshuis, de kerk en de huizen half onder water. Met archiefmateriaal van de sluiting van de stuwdam door gouverneur [[Archibald Currie]].]]
Het '''Brokopondostuwmeer''' (voorheen '''Prof. dr. ir. W.J. van Blommesteinmeer''' genoemd) is een [[stuwmeer]] in [[Suriname]] gelegen in het [[Brokopondo (district)|Brokopondo-district]] met een oppervlakte van 135 duizend hectare, ongeveer zo groot als de [[Utrecht (provincie)|provincie Utrecht]]. Het meer is ontstaan door de bouw van de [[Afobakadam]], een [[stuwdam]] in de [[Suriname (rivier)|Suriname]]rivier.
 
Het meer is groot maar ondiep. Het is nergens dieper dan veertig meter. Toen de dam aangelegd werd, is het gebied dat onder water zou lopen niet kaalgekapt. Daardoor steken er [[kruin]]en van bomen boven het water uit. <br />De [[waterhyacint]] groeit zo hard op het meer dat hij de energieopwekking dreigde te hinderen. Ze wordt nu met chemische middelen bestreden. Ook is de visstand verminderd, maar de [[piranha's|piranha]] doet het er goed.
 
Vanaf het meer is de top van de heuvel [[Brownsberg]] te zien,. deHet top vanis een heuvel. Dit natuurpark isvan ruim 12.200 hectare groot. Mendan men kan het bezoeken.
 
==De Afobakadam ==
====Noodzaak= Aanleiding ===
Tot het uitvoeren van dit project is in de jaren vijftig van de twintigste eeuw besloten.
In 1915 werd [[bauxiet]] in Suriname ontdekt (zie [[Suralco]]), onder andere in het district [[Marowijne (district)|Marowijne]] bij [[Moengo]], maar ook elders. Om bauxiet te verwerken tot [[aluminium]] is veel [[elektriciteit]] nodig. Deze zou kunnen worden opgewekt met [[waterkracht]]. Daartoe ontwierp [[Willem Johan van Blommestein|W.J. van Blommestein]] een stuwdam van 54 meter hoog in de Surinamerivier. De stuwdam zou aanvankelijk bij [[Brokopondo (plaats)|Brokopondo]] worden gebouwd, maar het enkele kilometers stroomopwaarts gelegen [[Afobaka]] bleek meer geschikt. De stuwdam heet dan ook Afobakadam.
Regel 51 ⟶ 48:
 
In [[1958]] sloten de Surinaamse regering en [[Alcoa (bedrijf)|Alcoa]] de [[Brokopondo-overeenkomst]]. Deze gaf Alcoa recht op goedkope elektriciteit en een concessie van 75 jaar voor het delven van bauxiet in ruil voor het bouwen van onder meer de stuwdam en de [[waterkrachtcentrale]].
;Voorbereidingen
 
;=== Voorbereidingen ===
* In verband met het ontstaan van het meer moesten ongeveer vijfduizend [[marrons]], waaronder ongeveer 2000 uit [[Ganzee]], verhuizen. Voor hen werden [[transmigratie]]dorpen ingericht, maar de huizen waren erg klein en de toegezegde schadevergoeding was ca. 6 gulden per persoon. De uitbetaling werd ter plekke in de nieuwe dorpen gedaan. Naast vast personeel waren ook tijdelijke krachten ingehuurd om het proces in goede banen te leiden. Een van de ambtenaren die bij de herhuisvesting waswaren betrokken was de latere legerleider [[Desi Bouterse]]. De dieren in het gebied werden zo veel mogelijk gered (Operatie Gwamba). De [[Lawaspoorweg]], die tot aan de rivier de Suriname liep, werd ingekort tot [[Brownsberg]].
* De dieren in het gebied werden zo veel mogelijk gered (Operatie Gwamba).
* De [[Lawaspoorweg]], die tot aan de rivier de Suriname liep, werd ingekort tot [[Brownsberg]].
 
=== Bouw ===
; De bouw
Met de bouw van de hoofdstuwdam werd begonnen in [[1960]]. Hij werd 1,3 km lang.<br />
 
Met de bouw van de hoofdstuwdam werd begonnen in [[1960]]. Hij werd 1,3 km lang.<br />
Er moesten ook 14 hulpdammen gebouw worden om te verhinderen dat het water wegliep. Op 6 februari 1964 werd de hoofddam gesloten en enkele maanden later was het meer vol en kon met het door [[waterkracht]] opwekken van elektriciteit worden begonnen. De elektriciteit werd gebruikt in de aluminiumsmelter van [[Suralco]] te [[Paranam]]. Sinds de sluiting van de smelter in 1999 wordt het grootste deel van de elektrische energie in Paramaribo verbruikt.
 
== Externe linkAfbeeldingen ==
* [http://surjungle.com/foto-kwana-eiland.htm Foto's van het meer, de eilanden, vissen en plantensoorten die er voorkomen]
 
<gallery>
Bestand:Brokopondo Lake Suriname.jpg|BoomtoppenVerdronken steken boven het water uitbomen
Bestand:Brokopondo centrale.JPG|Krachtcentrale
Bestand:Tropenmuseum Royal Tropical Institute Objectnumber 60044067 Stuwdam in aanbouw voor de waterkrach.jpg|Stuwdam in aanbouw (1963)
</gallery>
 
== Bewegende beelden aanleg dam ==
<gallery>
[[Bestand:Uitvoering Brokopondo Plan Weeknummer 59-10 - Open Beelden - 58853.ogv|thumb|Start Brokopondo PlanBrokopondoplan in 1959]]
[[Bestand:Nieuws uit de West, Brokopondo-project Weeknummer 62-28 - Open Beelden - 58672.ogv|thumbtime=29|thumb|BioscoopjournaalVoortgangsverslag uit 1962 over de uitvoering van het Brokopondo-project.]]
Bestand:Nieuws uit Suriname, stuwmeer achter Brokopondodam Weeknummer 64-18 - Open Beelden - 58574.ogv|Sluiting van de dam in 1964
</gallery>