Ranavalona I van Madagaskar: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k WPCleaner v1.38 - Opgelost met behulp van WP:CW (Code 064: Link gelijk aan linktekst - Code 081: Dubbele reference-tag)
Regel 123:
 
=== De kaste van de ''hova'' ===
[[Bestand:Antananarivo-1860.png|thumb|350px|''Hova'' (vrije burgers) rusten uit in een veld met uitzicht op [[Antananarivo (stad)|Antananarivo]] (1860).<ref name="catholique">illustratie uit ''Madagascar et la mission catholique'': {{fr}} {{aut|Élie Colin, Pierre Suau}}, [http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k105344c/f1.image ''Madagascar et la mission catholique''] (1895)</ref>]]
Doordat Ranavalona en de ''andriana'' veel oude tradities voor hun eigen voordeel gebruikten, werd er een zware last gelegd op de schouders van de ''[[Hova (Madagaskar)|hova]], ''de kaste van de vrije burgers.<ref group=noot>Koning [[Andriamanelo]] introduceerde een [[kastenstelsel]] in Imerina die tijdens Ranavalona's regering nog steeds in gebruik was. Er werden hierin drie kasten onderscheiden: de ''[[Andriana (Madagaskar)|andriana]]'' (aristocraten), de ''[[Hova (Madagaskar)|hova]]'' (vrije burgers) en de ''[[andevo]]'' (slaven).</ref> Terwijl de ''hova'' vroeger vrijwillig dieren uit hun veestapel aan het koningshuis gaven voor een ritueel offer, werd hun vee nu zonder opgaaf van reden door ministers en legerofficieren in beslag genomen. Leengebieden waren voorheen enkel formeel eigendom van het koningshuis, maar werden nu door Ranavalona als privé-eigendommen aan de ''andriana'' uitgedeeld.<ref name=shawls/> Traditioneel was ''fanompoana'' een manier om door middel van geheiligd werk voor de Merina-vorst de ''razana'' te eren,<ref name=fanompoana/> maar Ranavalona maakte veelvuldig misbruik van deze vorm van belasting en stelde bovendien de dienstplicht in als een onderdeel ervan.<ref>{{en}} {{aut|Gwyn Campbell, Suzanne Miers, Joseph Calder Miller}}, [http://books.google.nl/books?id=Jgm69dJt4DcC&lpg=PA243&dq=fanompoana&hl=nl&pg=PA243#v=onepage&q=fanompoana&f=false ''Women and Slavery: Africa, the Indian Ocean world, and the medieval north Atlantic''] (Ohio University Press, 2007)</ref> Diegenen die weerstand boden tegen Ranavalona's bepalingen werden beschuldigd van opruiing, een aanwijzing dat de beklaagde mogelijk een ''mpamosavy'' was, een tovenaar of heks.<ref name=sampy/> De verwrongen kijk op de oude Merina-tradities droeg bij aan de afkeer ervan en de stijgende populariteit van de christelijke leer, aangezien deze de rechtmatigheid van dergelijke vormen van gedwongen godsdienst ondermijnde.
 
Regel 186:
De Britse missionarissen van het Londens Zendingsgenootschap speelden een grote rol in de industrialisatie van Madagaskar. Vanaf 1826 onderwees de missionaris [[James Cameron (missionaris)|James Cameron]] diverse ambachten op de missionarisscholen en liet hij fabrieken bouwen die hout, metaal, leer en katoen verwerkten tot kleding, machines, ijzerwaren en andere nuttige voorwerpen.<ref name=cameron/> Het was echter tegen het beleid van het Londens Zendingsgenootschap om fabrieken op te laten richten die wapens en munitie produceerden. Door de vele militaire expedities kwam hier echter steeds meer behoefte aan.
 
[[Bestand:Factories_Laborde.png|thumb|250px|De ingenieur [[Jean Laborde (industrieel)|Jean Laborde]] liet vijf fabrieken bouwen in [[Mantasoa]].<ref>illustratie uit ''Madagascar et la mission catholique'': {{fr}} {{aut|Élie Colin, Pierre Suau}}, [http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k105344c/f1.image ''Madagascar et la mission name="catholique'']" (1895)</ref>]]
Nadat Ranavalona in 1832 Jean Laborde had aangesteld als haar ingenieur, gaf ze hem opdracht om de infrastructuur op het eiland te verbeteren en om fabrieken te bouwen die voornamelijk wapens zouden produceren, maar ook andere producten die voorheen vanuit Europa werden geïmporteerd. In [[Mantasoa]], een plaats die ongeveer dertig kilometer ten oosten van de hoofdstad lag, liet Laborde vijf fabrieken bouwen. De omgeving hier was bosrijk, de grond bevatte veel [[ijzererts]] en er waren veel [[waterval]]len die Laborde kon gebruiken als energiebronnen. Binnen een jaar produceerden de eerste fabrieken voornamelijk [[musket]]ten, [[Kanon (geschut)|kanonnen]] en [[buskruit]], maar ook [[Cement (bouwmateriaal)|cement]], gereedschappen, [[Watermolen (door water aangedreven molen)|watermolens]], [[Glasblazen|geblazen glas]], kandelaars, [[weefgetouw]]en, [[Zijde (textiel)|zijde]] en [[katoen]].<ref>{{en}} U.S. Library of Congress: [http://countrystudies.us/madagascar/2.htm Precolonial Era, Prior to 1894]</ref> Er werden ''fanompoana''-arbeiders en slaven naar deze fabrieken gestuurd en in de productiefste jaren werkten er gemiddeld 5.000 werkkrachten.<ref>{{en}} {{aut|Kevin Shillington}}, [http://books.google.nl/books?id=WixiTjxYdkYC&lpg=PT2239&dq=fanompoana&hl=nl&pg=PT2239#v=onepage&q=fanompoana&f=false ''Encyclopedia of African History''] (Routledge, 2013)</ref> Vlakbij de fabriek liet Laborde een luxueus buitenverblijf bouwen waar hij koningin Ranavalona en haar hofhouding kon ontvangen. Tijdens hun verblijf werden Laborde's gasten vermaakt met [[stierengevecht]]en en ''[[hiragasy|]]''hiragasy'']].
 
De Fransman Napoléon Delastelle had zich permanent in Madagaskar gevestigd nadat hij een handelsovereenkomst met Radama I had gesloten. Toen Ranavalona de troon besteeg moest Delastelle haar overtuigen dat hij geen banden had met de Franse regering en kreeg zo zijn contract vernieuwd. In dit contract was onder andere opgenomen dat Delastelle het monopolie had op de productie en verkoop van rum. Dit was erg gunstig voor hem, daar rum een geliefd product aan het koninklijk hof was, in het bijzonder bij Ranavalona. Ze werd in 1845 door een verslaggever van het Britse nieuwsblad ''[[The Times]]'' beschreven als een "wijze vrouw", maar desondanks "constant dronken".<ref>{{aut|Gwyn Campbell}}, [http://books.google.nl/books?id=7pDNL4apVpgC&lpg=PP1&hl=nl&pg=PA774#v=onepage&q&f=false p. 776]</ref> Behalve grote hoeveelheden rum, ongeveer 1.200 tonnen per jaar, produceerde Delastelle ook suiker en andere luxeartikelen voor de ''andriana''. In het district [[Midongy (district)|Midongy]] in het zuiden van het eiland plantte hij een groot aantal exotische gewassen zoals [[kokospalm]]en, [[koffieplant]]en, [[kaneelboom|kaneelbomen]], [[vanille-orchidee]]ën en een groot aantal [[Boomgaard|fruitbomen]].<ref>{{aut|Gwyn Campbell}}, [http://books.google.nl/books?id=7pDNL4apVpgC&lpg=PP1&hl=nl&pg=PA70#v=onepage&q&f=false p. 70]</ref>