Endlösung der Judenfrage: verschil tussen versies

De '''Endlösung der Judenfrage''' (''eind- of definitieve oplossing van het [[Jodenvervolging|Jodenprobleem]]'') is naast de termen [[Holocaust]] en [[''Shoa]]'' een veel gebruikte benaming voor de systematische genocide vandoor [[nazi-Duitsland]] op het [[Joden|Joodse]] volk in Europa. De term werd bedacht door [[Adolf Eichmann]]{{Bron?|OPMERKING|2010|01|05}}, een van de verantwoordelijken voor de uitvoering van het plan. HiervoorVoor zijn verantwoordelijkheid werd hij in [[1962]] ter dood gebracht in [[Jeruzalem]].

In Oost-Europa werden, direct volgend op de Duitse aanval op de [[Sovjet-Unie]] in juni 1941, circa 1,5 miljoen Joden vermoord. Deze moordpartijen werden hoofdzakelijk uitgevoerd door zogenaamde ''[[Einsatzgruppen van de Sicherheitspolizei en de SD|Einsatzgruppen]]'', die direct achter de oprukkende Duitse troepen opereerden. Deze misdaden vonden plaats voordat (vanaf het voorjaar van [[1942]]) de Endlösung georganiseerd werd. Het besluit tot de Endlösung om alle onder Duitse jurisdictie vallende Europese Joden systematisch en op mechanisch-industriële wijze te vernietigen, is vermoedelijk in een aantal etappes in de tweede helft van [[1941]] genomen. De operationele implementatie ervan werd besproken tijdens de [[Wannseeconferentie]] op [[20 januari]] [[1942]]. De verslagen en notulen van deze bijeenkomst zijn na de [[Tweede Wereldoorlog]] intact aangetroffen en zij dienden onder meer als bewijsmateriaal bij de [[Proces van Neurenberg|processen van Neurenberg]]. In het voorjaar van 1942 ging de [[Aktion Reinhard|Operatie Reinhard]] van start, waarmee de systematische vernietiging werd ingezet.

De historicus [[Christian Gerlach]] bepleit een ander tijdpad. Hij stelt dat [[Adolf Hitler|Hitler]] het finale besluit bekendmaakte op [[12 december]] [[1941]] tijdens een toespraak tot een gezelschap van ''Reichsleiter'' en ''Gauleiter'' van de [[Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij|NSDAP]]. De dag na deze toespraak noteerde [[Joseph Goebbels]] in zijn dagboek dat Hitler had gezegd dat schoon schip zou worden gemaakt met betrekking tot de Joden. De Joden waren volgens Hitler de wereldoorlog begonnen en nu zouden zij als gevolg daarvan zelf worden uitgeroeid. Op [[16 december]] [[1941]] hield [[Hans Frank]] een toespraak tot regionale leiders in het [[Generaal-Gouvernementgouvernement]], het voormalige Oost-Polen, waarin hij in dezelfde bewoordingen over het vernietigen van de Joodse bevolking sprak.

Rond november 1941 werden de eerste vernietigingskampen actief; achtereenvolgens [[Bełżec (vernietigingskamp)|Bełżec]], [[Sobibór (vernietigingskamp)|Sobibór]], [[Treblinka (vernietigingskampconcentratiekamp)|Treblinka]], [[Chełmno (vernietigingskamp)|Chełmno]], [[Majdanek]] en [[Auschwitz (concentratiekamp)|Auschwitz-Birkenau]].