Prehistorie van de Lage Landen: verschil tussen versies

In de IJzertijd heeft de [[Hallstatt-cultuurHallstattcultuur]] zich ontwikkeld tot [[La Tène-periode|La Tène]] en is over Centraal en-, West- en Zuid-Europa uitgewaaierd. De [[Lage Landen]] bezuiden de Rijn werdenkwamen vanaf 650 v.Chr. bevolktonder doorinvloed van [[Keltische stammen]] uit deze rijke cultuur. In het noorden treffen we [[Germanen|Germaanse stammen]], waarvan een aantal zich ook op de linker Rijnoever hadden begeven en verwantschapsbanden met [[Kelten]] hadden. Culturele en etnische banden bemoeilijken een scherp onderscheid. De eilanden en broeken aan de [[Nederrijn|Beneden-Rijn]] werden bevolkt door de (Germaanse) [[Bataven]], terwijl de [[Cananefaten]] tot de Rijnmond op de westkust doordrongen, de [[Marsaci]] tot Zeeland, de [[Toxandriërs]] in de Kempen, de [[Cugerni]] in het district van [[Xanten]], en later ook de [[Tungri]] die het gebied van de door de Romeinen uitgemoorde (Keltische) [[Eburonen]] innamen. Ten noorden van de Rijn woonden voornamelijk de [[Friezen]]. Het kustgebied van het huidige Noord-Frankrijk en Vlaanderen werd bevolkt door de [[Morini (stam)|Morini]] die van landbouw, visserij en zoutwinning leefden. Noord van hen verbleven tussen de Schelde en de Noordzee de [[Menapiërs]], in Artesië de [[Nerviërs]]. Tussen Schelde en Rijn waren het de [[Eburonen]] en [[Aduatuci]], [[Condruzen]], [[Cerezen]], [[Pemanen]], en [[Treveri]] in de Ardennen en het huidige Luxemburg.

Opgravingen tonen relicten van de toenmalige cultuur in de vorm van keramiek, juwelen waaronder talloze [[fibula (voorwerp)|fibulae]], [[Wagengraf|wagengraven]]<ref>Bijvoorbeeld in Court St.Etienne (Henegouwen), Eigenbilzen (Belg.) en Oss (Ned.)</ref> van gezaghebbende leidersfiguren, die zowel mannen als vrouwen konden zijn. Er waren handelscontacten met [[Etrurië]] en het [[Oude Griekenland]], zoals de aanwezigheid van bijvoorbeeld Griekse wijnkraters in deze graven aantoont. In de streek tussen Samber en Maas nam de ijzerindustrie een belangrijke ontwikkelingssprong dankzij de nieuwe inwijkelingen. De grafgiften, waaronder zelfs hele wapenuitrustingen en vierwielige [[strijdwagen]]s, wijzen op grote rijkdom.

In de poldergebieden aan de kust en in de streek van [[Haspengouw]] was landbouw renderend. In de noordelijke zandstreken daarentegen vocht men tegen de elementen, verzilting en winderosie, en algemene verarming van de bodem. Diversifiëring van landbouwproducten was hierop het antwoord met aanleg van "Keltische velden" (kleinere percelen met aarden walletjes eromheen). [[Terp]]en werden als kunstmatige hoogten aangelegd om zich tegen overstromingen te beschermen, toen het zeewaterpeil verhoogde. Men leefde in het algemeen van landbouw, visserij, (ruil)handel, zoutwinning, paardenfokkerij enz. Ook was de smeedkunst zowel van brons, ijzer als edelmetalen bij de Kelten van een dusdanige graad van ontwikkeling, dat Etrusken en Grieken hierover vol bewondering waren en al sinds de tijd van de Hallstatcultuur afnemers van producten van deze nijverheid.

Onder invloed van de [[La Tène-cultuur]] verspreidde zich vanaf 450 v.Chr. ook deze invloed. De keramiek werd niet langer met geometrische figuren versierd, zoals die van de Halstatt-cultuurHalstattcultuur, maar planten- en dierenmotieven namen hun plaats in.

De [[Kelten]] hadden in hun religie natuurelementen, vooral die met bronnen, rivieren en water in het algemeen te maken hadden en vereerden de [[Drie Matres]] en een dondergod. Het waren voor het merendeel landbouwers, maar ze telden ook krijgers onder hun gelederen. Hun [[Brennus (vierde eeuw v.Chr.)#Belegering van Rome|plundering van Rome in 390 v.Chr.]] evenals die van het [[Brennus (derde eeuw v.Chr.)#Brennus' veldtocht naar Delphi|Griekse Delphi in 279 v.Chr.]] is legendarisch. In [[Eigenbilzen]] is een wagengraf van hen ontdekt met onder andere een Etruskische bronzen wijnkan met gouden sierband en een bronzen emmer van Italiaanse makelij, wat op de verre contacten met het zuiden wijst.