Primaire kleur: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Vincentsc (overleg | bijdragen)
Hersteld
Rood-geel-blauw (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 48:
 
== Historische ontwikkeling van het begrip ==
Uit de [[Oudheidoudheid]] is geen enkele theorie overgeleverd die erop zou duiden dat het concept "primaire kleur" al bekend was. Tot laat in de [[Middeleeuwenmiddeleeuwen]] ging men er óf van uit dat alle kleuren gelijkwaardig waren, óf dat er maar één echte kleur was, wit, rood of geel, waarvan de andere kleuren dan een soort gradaties waren.
 
De eerste die een leer ontwikkelde met hoofdkleuren, lijkt de Italiaan [[Leon Battista Alberti]] geweest te zijn die in 1435 stelde dat alle kleuren gebaseerd waren op de vier basiskleuren rood, geel, groen en blauw. Dat werd een gangbare leer onder de geleerden, wat weer verzet opriep bij de schilders omdat die uit de praktijk wisten dat groen gemengd kon worden uit geel en blauw. In de [[Renaissancerenaissance]] wordt het in de schilderkunst dan gebruikelijk om rood, geel en blauw als hoofdkleuren te zien. Voor het eerst werd dat in een expliciete leer vastgelegd in 1613 in de ''Optica'' van de Brusselse [[jezuïet]] [[Fransiscus Aguilonius]].
 
In de 18e eeuw neemt het aantal kleurenleren snel toe. Het is [[Johann Heinrich Lambert]] die in 1772 met zijn kleurenpiramide voor het eerst een blauw als hoofdkleur geeft dat niet ultramarijnblauw is maar een cyaan ("[[azuriet]]"). Al die tijd wordt er, in navolging van [[Aristoteles]] en ondanks het werk van [[Isaac Newton|Newton]], geen onderscheid gemaakt tussen additieve en subtractieve menging. Pas in de 19e eeuw creëert de natuurkundige [[James Maxwell]] met zijn ''Perception of Colour'' een volledig mathematisch omschreven model van de kleurperceptie dat dit onderscheid wel vertoont en de correcte hoofdkleuren geeft. Dit zou echter niet meteen aanvaard worden: typisch voor de late 19e eeuw zijn modellen met vier hoofdkleuren, inclusief groen, die gebaseerd zijn op een vermeend grootste [[kleurcontrast]] tussen rood en groen. De andere modellen hebben alle rood als hoofdkleur. Pas in 1908 geeft [[Alois Höfler]] naast zijn model met vier kleuren ook nog een speciale driehoek voor de kunstenaar die een magenta vertoont in plaats van rood.