Etymologie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 16:
Veel verschillen tussen de woorden van de ene taal en die van de andere worden veroorzaakt doordat elke taal haar eigen [[fonologie|uitspraakregels]] heeft. Niet alleen de [[woordenschat]] van een taal verandert mettertijd, ook deze regels veranderen, zij het in een veel lager tempo. Daardoor kunnen hele reeksen verschillen tussen verwante woorden worden verklaard met een klein aantal systematische verschillen in uitspraak, die in de loop van de tijd ontstaan zijn. Zo'n uitspraakverandering die zich in een bepaald taalgebied in een bepaalde periode voordoet of heeft voorgedaan wordt een [[klankwet]] genoemd; het opsporen en plaatsen ervan is een van de belangrijkste activiteiten in de [[historische taalkunde]], het deel van de taalkunde dat de ontwikkelingsgeschiedenis van talen probeert te achterhalen. Voor de [[Indo-Europese talen]] is een groot aantal klankwetten al in de 19e eeuw vastgelegd.
 
Een voorbeeld van een klankwet is het systematische verschil tussen de Nederlandse woorden ''tafel'', ''tussen'', ''terug'', ''hout'' en ''snuit'' en de Duitse cognaten: ''Zabel'', ''zwischen'', ''zurück'', ''Holz'' en ''Schnauze''. We zien hier dat het Duitse woord steeds een ''ts''-klank heeft, geschreven als ''z'', waar het Nederlandse woord een ''t'' heeft. Het blijkt dat een groot deel van de verschillen tussen Nederlandse en Duitse woorden met dit soort regels kunnen worden beschreven; het zijn duidelijk verwante talen. Ook het Engels, het Fries en een groot aantal van de (Nedersaksische) Duitse[[Nederduits]]e dialecten hebben een ''t'' in dit soort woorden; in feite is er [[isoglos|een tamelijk scherpe lijn door de Duitse dialecten]] te trekken, ten zuidoosten waarvan men de ''z'' gebruikt. Op grond van verdere studie, bijvoorbeeld van oude documenten en woorden in andere talen die lang geleden aan het Duits zijn ontleend, heeft men de bijbehorende [[klankwet]] vastgesteld: de klank is oorspronkelijk ''t'' geweest, en is als gevolg van de [[tweede Germaanse klankverschuiving]] in het [[Hoogduits]] ''z'' geworden.
 
{| class="wikitable"