Enkhuizer Almanak: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
+link
Grote poets, de almanak komt toch uit Enkhuizen
Regel 23:
De '''Enkhuizer Almanak''' is een kleine [[almanak]] die jaarlijks verschijnt. De almanak bevat informatie over het komende jaar, zoals een uitgebreide [[kalender]] met [[feestdag]]en en [[Jaarmarkt|markten]], [[astronomie|astronomische]] gegevens (opkomsttijden van [[zon]] en [[maan]], tijdstippen van [[Getijde (waterbeweging)|eb en vloed]]) en [[weersvoorspelling]]en. Daarnaast staan er ook algemene zaken in, zoals volksvertellingen en weetjes en andere vormen van [[folklore]].
 
De Enkhuizer Almanak verschijnt al eeuwen, maar wordt pas sinds 1992 weer in [[Enkhuizen]] uitgegeven. De almanak verscheen mogelijk voor het eerst in 1595, maar er zijn geen exemplaren van rond die tijd bewaard gebleven. Van de editie van 1596 werden delen teruggevonden in [[het Behouden Huys]] op [[Nova Zembla]] en deze worden bewaard in het [[Rijksmuseum Amsterdam|Rijksmuseum]].<ref>[http://www.volkskrant.nl/dossier-archief/enkhuizer-almanak-museum~a582386/ Enkhuizer Almanak Museum], ''de Volkskrant'', 21 juli 2001.</ref> Het

==Enkhuizen of Amsterdam==
Tot voor kort dateerde het oudste complete exemplaar in het archief van de uitgeverij van de Enkhuizer Almanak dateert uit 1686.<ref name="almanak-gesch">[http://www.almanak.nl/historie/geschiedenis.html Geschiedenis van de Enkhuizer Almanak]</ref> Dit exemplaar is gedrukt en uitgegeven in [[Amsterdam]] en dat leidde tot discussie over de herkomst van de naam.

De verklaring die er jarenlang voor gold is dat de naam van de almanak verwijst oorspronkelijk niet naar de plaats van uitgave verwees, maar naar de getijden van de zee die altijd begonnen met Enkhuizen. Enkhuizen was vroeger een belangrijke havenplaatshaven waar er [[stapelplaats]]en waren, met als gevolg vanreden dat de grote zeeschepen Amsterdam vaak moeilijk konden bereiken. Zij moesten weten wanneer ze de haven konden bereiken en daarvoor was het kennen van de getijden van Enkhuizen van groot belang.<ref name="almanak-gesch" /> De uitgave van de almanak begon oorspronkelijk in [[Amsterdam]], verhuisde aan het einde van de 19e eeuw naar [[Haarlem]], vanaf 1952 in [[Apeldoorn (stad)|Apeldoorn]] en sinds 1992 wordt ze vanuit Enkhuizen uitgegeven.<ref name="almanak-oorspr">[http://www.almanak.nl/historie/oorsprong_almanak.html Oorsprong Almanak]</ref>
 
Eind september 2015 maakte de uitgever van de huidige editie bekend een nog ouder exemplaar te hebben aangeschaft. Daarin staat: "Gedrukt in Enkhuizen bij Jan Potjen in 1680", waarmee is komen vast te staan dat de almanak dus toch in Enkhuizen is ontstaan.<ref>[http://www.rtvnh.nl/nieuws/171515/eindelijk-bewijs-enkhuizer-almanak-komt-uitenkhuizen Eindelijk bewijs: Enkhuizer Almanak komt uit...Enkhuizen], rtvnh.nl, geraadpleegd 5 oktober 2015.</ref>
 
In of kort voor 1686 moet het drukken en uitgeven van de almanak naar Amsterdam zijn verplaatst. De uitgave van de almanak verhuisde aan het einde van de 19e eeuw naar [[Haarlem]], in 1952 naar [[Apeldoorn (stad)|Apeldoorn]] en sinds 1992 wordt ze weer vanuit Enkhuizen uitgegeven.<ref name="almanak-oorspr">[http://www.almanak.nl/historie/oorsprong_almanak.html Oorsprong Almanak]</ref>
 
Sinds 1995 is in Enkhuizen het Enkhuizer Almanak Museum gevestigd.