Heemtuin: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Driehonderd (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 2:
Een '''heemtuin''', '''heembos''' of '''heempark''' is een kunstmatig, veelal [[Hek (afrastering)|omheind]] [[landschapselement]], bedoeld om het [[inheems]]e, wilde [[plantenleven|flora]] en [[fauna (dierenleven)|fauna]] te laten zien. Het begrip is geïntroduceerd door [[Jac. P. Thijsse]] (1865-1945).
 
Het oorspronkelijke idee van Thijsse was dat van een ''educatief plantsoen dicht bij de mensen''. De nadruk lag niet op ''soortenkennis'' maar op ''inzicht in levensgemeenschappen''. Thijsse kreeg voor zijn 60-ste verjaardag in 1925 het gebiedje ''[[Thijsse's Hof]]'' in Bloemendaal. Hij richtte het samen met [[Leonard Springer]] in met diverse plantengemeenschappen uit [[Kennemerland]]. Thijsse's Hof is daarmee de oudste heemtuin van West-Europa.
 
== Geschiedenis ==
=== JarenVanaf zestig1960 ===
In de [[jaren 60zestig]] van de twintigste eeuw waren heemtuinen populair. Veel [[schoolgebouw|scholen]] hadden een kruidentuin, wildtuin of [[arboretum]] en noemdenoemden die gewoonweg heemtuin. Dat hier ook [[insecten]] en [[Dierenrijk|dieren]] leefden, was leuk, maar geen hoofdzaak.
 
In de volgende [[decennium|decennia]] zouden het explosief groeiend gebruik van [[insecticide]]n, [[kunstmest]] en industriële landbouwmethodes het bestand aan [[insecten]], [[insecteneter]]s, grondbroeders, waterwild, [[vissen (dieren)|vissen]], [[amfibieën]] en [[reptielen]] echter decimeren.
 
=== Omstreeks [[1980]] ===
Teruggrijpend naar de bekommernis van Thijsse ook om [[insecten]] en [[vogels]], verlegde de klemtoonnadruk binnen de heemtuin zich in de [[jaren 80tachtig]], zeker als die tuin mogelijkheden bood als toevluchtsoord of zelfs ersatz [[habitat]] voor bedreigde diersoorten.
 
In [[Vlaanderen]], waar nooit een onderscheid werd gemaakt tussen een ''heemtuin'' en een ''heembos'', kwam de nadruk te liggen op [[biodiversiteit]] en minder op het publiek toegankelijk of educatieve karakter.
 
=== Vanaf [[1990]] ===
In de [[jaren 90negentig]] herstelde de natuur zich gestaag. De milieunormen uit ''[[VLAREM]] I'','' II'' en ''III'' en het ''[[Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen]] ([[1997]])'' leken te werken. [[Gemeente (bestuur)|Gemeenten]] kregen verordeningen die streekeigen vegetatie definieerden en overal in de publieke ruimte lieten aanplanten. Veel schooltuinen verdwenen, De publieke heemtuin aan de rand van de stad bleef en kreeg een meer recreatieve functie en lokte wandelaars en [[fietser]]s.
 
De heemtuinen van de jaren 90negentig deden vaak aan reconstructie van landschappen die zich op die plaats ergens in het verleden hadden voorgedaan maar die door monoculturen, verschraling of overbemesting teloor waren gegaan.
 
=== De 21ste eeuw ===
Veel oorspronkelijke heemtuinen zoals Thijsse die zag, zijn verdwenen. Tot de uitzonderingen behoren Thijsse's Hof in Bloemendaal, Veermanshof te Wijhe, [[Thijssepark]] in Amstelveen en [[Heemtuin Rucphen]], welkedie nog steeds als educatieve heemtuinen onderhouden worden onderhouden. Er zijn wel kruidentuinen, thema-tuinen, eco-tuinen en meer inheemse aanplantingen in de openbare ruimte voor in de plaats gekomen. Ook in particuliere tuinen is meer aandacht voor inheemse [[fauna (dierenleven)|fauna]] en [[plantenleven|flora]]. Heemtuinen kunnen daarbij voor inspiratie zorgen.
 
== Aanleg van een heemtuin ==
Ingrepen die voor de aanleg van een heemtuin vaak noodzakelijk zijn:
 
* Aanbrengen van natuurlijke afrasteringen voor [[mens]] en [[Dierenrijk|dier]] bijvoorbeeld door de aanplant van ([[sleedoorn]] en [[meidoorn]] en het plaatsen van [[wilg]]envlechtwerk
* Ingrijpen in de [[waterhuishouding]] ([[sloot (watergang)|sloten]] en [[meer (water)|meren]] aanbrengen, [[bemalen|bemaling]] stoppen)
Regel 40 ⟶ 39:
 
== Lijst van heemtuinen ==
;=== Nederland ===
* [[De Braak (Amstelveen)|De Braak]] (1939) en [[Jac. P. Thijsse park]] (1950), [[Amstelveen]]<ref>[http://thijssepark.nl/ Website Thijssepark, Amstelveen]</ref>
* Heemtuin [[Heemtuin Sloterpark]] (1975), [[Amsterdam]] [[Nieuw-West]]<ref>[http://www.stichtingoase.nl/heemtuin-sloterpark Website Heemtuin Sloterpark]</ref>
* [[Thijsse's Hof]] (1925), [[Bloemendaal (Noord-Holland)|Bloemendaal]]<ref>[http://www.thijsseshof.nl/ Website Thijsse's Hof, Bloemendaal]</ref>
* Heemtuin CappeleCapelle, [[Capelle aan den IJssel]]<ref>[http://www.heemtuin-capelle.nl/page1.html Website Heemtuin CappeleCapelle]</ref>
* [[Arboretum-Heempark Delft|Arboretum-Heempark]] (1966), [[Delft]]<ref>[http://www.arboretum-heempark-delft.nl/ Website Arboretum-Heempark Delft]</ref>
* Heemtuin Stadspark (1970), [[Groningen (stad)|Groningen]]<ref>[http://www.heemtuingroningen.nl/index.html Website Heemtuin Groningen]</ref>
* Heemparken in [[Den Haag]] en [[Rijswijk (Zuid-Holland)|Rijswijk]]<ref>[http://www.ashtar.nl/Heemparken/ Website Heemparken Den Haag en Rijswijk]</ref>
* Heempark Frater Simon Deltour, deel van [[Genneper Parken]], [[Eindhoven]]<ref>[http://mecehv.nl/algemeen/heempark-frater-simon-deltour.htm Website Heempark Frater Simon Deltourl]</ref>
* Heemtuin Hengelo, [[Hengelo (Overijssel)|Hengelo]] <ref>[http://www.ivnhengelo.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=97:heemtuin&catid=47:heemtuin&Itemid=71 Website IVN Heemtuin Hengelo]</ref>
* Heemtuin de Heimanshof, [[Hoofddorp]]<ref>[http://www.deheimanshof.nl/ webstekWebsite Heimanshof (HoofdorpHoofddorp)]</ref>
* Heemtuin Kampen, [[Kampen (Overijssel)|Kampen]]
* Heemtuin Leiderdorp, [[Leiderdorp]]
Regel 58 ⟶ 57:
* [[Heemtuin Rucphen]], [[Rucphen (plaats)|Rucphen]]<ref>[http://www.heemtuinrucphen.nl Website Heemtuin Rucphen]</ref>
* Heemtuin de Heimanshof (1935), [[Vierhouten]]<ref>[http://www.heimanshof.net Website Heimanshof (Vierhouten)]</ref>
* Natuurpark-Holy (1977), [[Vlaardingen]]<ref>[http://www.stichtingoase.nl/natuurpark-holy-noord Website Natuurpark-Holy]</ref>
* Heemtuin Veermanshof (1971), [[Wijhe]]<ref>[https://www.ivn.nl/afdeling/de-grutto-wijhe-olst/heemtuin Website Heemtuin Veermanshof]</ref>
 
;=== België ===
* [[Heempark Genk]], [[Genk]]<ref>[http://www.heempark.be Website Heempark Gent]</ref>
* Heemtuin [[Ryckevelde]] bij [[Brugge]]