Dandy: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 84.27.18.30 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Atsje
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[ImageBestand:Paul Gavarni Dandy.jpg|thumb|[[Karikatuur]] van een Parijse dandy door [[Paul Gavarni]] (1804-1866)]]
[[FileBestand:Oscar Wilde (1854-1900), by Elliott and Fry, March 19 1881.jpg|thumb|left|[[Oscar Wilde]]]]
Een '''dandy''' is een iemand, doorgaans een [[Man (geslacht)|man]], die vanuit zijn [[levensvisie]] veel aandacht besteedt aan zijn uiterlijk. Het ''dandyisme'' begon als een vorm van verzet tegen de [[Franse Revolutie]]s rond 1790.
 
Een '''dandy''' is een (doorgaans mannelijk) persoon die vanuit zijn levensvisie veel aandacht besteedt aan zijn uiterlijk. Het ''dandyisme'' begon als een vorm van verzet tegen de [[Franse Revolutie]]s, rond 1790. Dandyisme kan worden verward met [[snob (persoon)|snobisme]]. De term dandy is het Engelse synoniem voor het Nederlandse 'fat' of 'pronker'. Het woord ''dandy'' is afkomstig uit [[India]], waar het verwees naar de wandelstokken die de officieren van het [[Britse Rijk]] bij zich droegen.
== Ontstaan ==
Een '''dandy''' is een (doorgaans mannelijk) persoon die vanuit zijn levensvisie veel aandacht besteedt aan zijn uiterlijk. Het ''dandyisme'' begon als een vorm van verzet tegen de [[Franse Revolutie]]s, rond 1790. Dandyisme kan worden verward met [[snob (persoon)|snobisme]]. De term dandy is het Engelse synoniem voor het Nederlandse 'fat' of 'pronker'.Het woord ''dandy'' is afkomstig uit [[India]], waar het verwees naar de wandelstokken die de officieren van het [[Britse Rijk]] bij zich droegen.
 
== Hoogtepunt ==
[[File:Oscar Wilde (1854-1900), by Elliott and Fry, March 19 1881.jpg|thumb|left|[[Oscar Wilde]]]]
 
== Geschiedenis ==
Dandyisme wordt vooral geassocieerd met de 19e-eeuwse, [[Victoriaans tijdperk|Victoriaans]]e Engelsman, die zich bekwaamde in het elegant overkomen in kleding en gedrag, alsook in het gevat uit de hoek komen. In die (oorspronkelijke) zin is een dandy vaak iemand die, hoewel hij graag van het ''[[establishment]]'' deel uitmaakt, het tegelijk ironiseert. [[Oscar Wilde]] was een beroemd prototype van de vergevorderde dandy net als [[Beau Brummell|George Brummell]], de legendarische koning van de dandy's.
 
Regel 16 ⟶ 15:
'Dandy' als cultuurverschijnsel is heden ten dage relatief zeldzaam, en men pleegt het wel eens met 'snob' te verwarren. Nochtans is een criterium voor dandyisme juist het kunnen relativeren van het eigen ik. De geestig-ironische houding die met de accentuatie van het uiterlijk gepaard gaat, is bij snobs gewoonlijk afwezig. Tegenwoordig is een dandy niet veel meer dan de benaming voor een ijdele man met meer dan gemiddelde aandacht voor zijn garderobe. Zelfs in het [[fin de siècle]] was het fenomeen al zozeer getrivialiseerd dat de Nederlandse schrijver [[Louis Couperus]] zijn reputatie als dandy voornamelijk aan zijn gepunteerde nagels en zijn geaffectueerde stem te danken had.<ref name="louiscouperus.nl"/> Zo wordt momenteel de jonge [[België|Belgische]] [[singer-songwriter]] [[Stromae]] door stylisten en trendwatchers toch beschouwd als [[stijlicoon]] en typevoorbeeld van de hedendaagse zgn. ''Parijse'' dandy.<ref>[http://www.styletoday.be/celebs/95941/dandy-stroomae-in-scabal Dandy Stromae in Scabal-Style today]</ref>
 
== Dandyisme en politieke stijl ==
Dandyisme kan ook een ''politiek [[stijlfiguur]]'' zijn. De [[Nederland]]se [[politicus]] [[Pim Fortuyn]] was de bekendste politieke dandy van de afgelopen tijd. Als theatraal tegendraads politicus viel Fortuyn op door zijn uiterlijke vertoon (zijn royale woning genaamd ''[[Palazzo di Pietro]]'', [[confectie|maatpakken]], [[Daimler (Verenigd Koninkrijk)|Daimler]], [[Butler]] Herman, vriendschappen met vermogende ondernemers als vastgoed[[makelaar]]s ([[Harry Mens]]) en platenbazen ([[Herman Heinsbroek]], [[Willem van Kooten]]), [[hond]]jes en formuleerde hij zijn politieke denkbeelden [[provocatie]]f (getuige het eerste deel van zijn bekende uitspraak 'Ik zeg wat ik denk en ik doe wat ik zeg'). Fortuyn wist met zijn optreden een groot publiek te betoveren en hield bij leven het publieke debat in Nederland een half jaar lang in de ban.
 
Andere bekende politieke dandy's waren onder meer de 19e-eeuwse Britse staatsman [[Benjamin Disraeli]] en de Vlaamse dichter [[Paul van Ostaijen]] (1896-1928).
 
== Zie ook ==
* [[Metroseksueel]]
* [[Narcisme]]
 
== Literatuur ==
* Hielkema, André, ''De Dandy of de overschrijding van het alledaagse'' (Meppel/Amsterdam 1989)
 
{{commonscatCommonscat|Dandies|Dandy}}
{{Appendix}}