Oktobristenpartij: verschil tussen versies

De Oktobristenpartij werd gevormd naar aanleiding van het tijdens de [[Russische Revolutie (1917)|Eerste Russische Revolutie]] van [[1905]] door [[tsaar]] [[Nicolaas II van Rusland]] aanvaardde ''[[Oktobermanifest]]''. Het ''Oktobermanifest'' voorzag in de omvorming van het [[autocratie|autocratische]] [[Rusland]] in een [[constitutionele monarchie|semi-constitutionele monarchie]]. Eén van de punten van het ''Oktobermanifest'' behelsde de stichting van een [[volksvertegenwoordiging]], de ''[[Doema|Staatsdoema van het Russische Keizerrijk]]''. De Oktobristenpartij was voorstander van de uitvoering van het ''Oktobermanifest'' en zag het als haar opdracht hier op toe te zien.▼

De aanhang van de Oktobristenpartij vond men onder de meer verlichte [[adel (klasse)|adel]] en [[grootgrondbezit]]ters, industrialisten, zakenlieden en enkele [[bureaucratie]].▼

Ofschoon voorstander van het constitutionalisme, bleek de partij veel minder radicaal en [[democratie|democratisch]] dan de [[Constitutioneel-Democratische Partij]] (KDP) van [[Paul Miljoekov]]. Anders dan de Oktobristenpartij was de KDP klassiek liberaal en ook niet voor de volle honderd procent [[monarchie|monarchistisch]]<ref>Ofschoon de meeste KDP'ers, [[Paul Miljoekov]] incluis, aanhangers waren van de monarchie</ref>. Wat de Oktobristenpartij en de KDP gemeen hadden was hun onwil om tegemoet te komen aan de eisen van de niet-Russen in het [[Rusland|Russische Keizerrijk]].▼

[[Bestand:Mikhail Rodzyanko.jpg|thumb|150px|[[Mikhail Rodzjanko]]]]▼

[[Bestand:Alexandre Goutchkov.jpg|thumb|150px|[[Alexander Goetsjkov]]]]▼

In [[1906]] werd [[Alexander Goetsjkov]] ([[1862]]-[[1936]]) tot voorzitter van de Oktobristenpartij gekozen. Goetsjkov was een [[conservatief]]-[[liberalisme|liberale]] [[industrie|industrialist]] en overtuigd aanhanger van de constitutionele monarchie. Goetsjkov werd het bekendste gezicht van de Oktobristenpartij, gevolgd door de landedelman [[Mikhail Rodzjanko]].▼

De Oktobristenpartij steunde de hervormingen van de premiers [[Sergej Witte]] ([[1905]]-[[1906]]) en [[Pjotr Stolypin]] ([[1906]]-[[1911]]). De partij bekritiseerde echter wel het trage hervormingsproces onder de premiers.▼

Bij de verkiezingen voor de eerste ([[april]]-[[juni]] [[1906]]) en tweede ''Staatsdoema'' ([[februari]]-[[juni]] [[1907]]) deed de Oktobristenpartij het vrij slecht. Zij verwierf respectievelijk 17 en 32 zetels. De wijziging van de [[kieswet (algemeen)|kieswet]] ten gunste van de [[adel (klasse)|adel]] en de [[grootgrondbezit]]ters in [[1907]], leidde er toe dat de Oktobristenpartij bij de verkiezingen voor de derde ''Staatsdoema'' ([[1907]]) haar zetelaantal zag toenemen tot 120 zetels.▼

Het uitblijven van hervormingen in de periode [[1907]] tot aan het einde van de monarchie in [[1917]], leidde er toe dat de oppositie van de Oktobristen in het parlement wat harder werd.▼

Bij de verkiezingen voor de vierde ''Staatsdoema'' ([[1912]]) leed de Oktobristenpartij een nederlaag, maar bleef met 99 zetels de grootste fractie.▼

In [[juli]] [[1914]] stemden de Oktobristen, net als andere burgerlijke partijen, voor de oorlogskredieten. Tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] stond de Oktobristenpartij een [[chauvinisme|chauvinistische]] koers voor en steunde de regering. In [[juli]] [[1915]] vormden de [[democratie|democratische]] chauvinistische partijen KDP, [[Progressieve Partij (Rusland)|Progressieve Partij]], de [[Nationalistische Partij (Rusland)|Nationalistische Partij]] en de linkervleugel van de Oktobristenpartij het "[[Progressieve Blok (Rusland)|Progressieve Blok]]." Het Progressieve Blok steunde voortzetting van de oorlog aan de zijde van de [[Entente mogendheden]]. [[Alexander Protopopov]] ([[1866]]-[[1918]]), de vicevoorzitter van de ''Staatsdoema'' en lid van de linkervleugel van de Oktobristenpartij, werd in [[september]] [[1916]] door tsaar Nicolaas II benoemd tot minister van Binnenlandse Zaken. De benoeming viel aanvankelijk in goede aarde bij zijn collega's van het Progressieve Blok, maar toen bleek dat Protopopov zich ontpopte tot reactionair werd hij fel bestreden door de Oktobristen<ref>''Nicolaas en Alexandra: De intieme geschiedenis van de laatste tsaren-familie'', door: Robert K. Massie ([[1970]]), blz. 361</ref>.▼

Tijdens en na de [[Februarirevolutie (1917)|Februarirevolutie]] ([[1917]]) speelden de Oktobristen een belangrijke rol. [[Mikhail Rodzjanko]], de voorzitter van de ''Staatsdoema'' en [[Alexander Goetsjkov]] speelden een belangrijke rol bij de [[abdicatie]]onderhandelingen. Na het aftreden van tsaar Nicolaas op [[15 maart]] [[1917]] trad de Oktobristenpartij toe tot de [[Voorlopige Regering (Rusland)|Voorlopige Regering]]. Goetsjkov werd minister van Oorlog en Marine en fel pleitbezorger van de voortzetting van de oorlog. Een andere Oktobristische minister was [[I.V. Godnev]]<ref>''The Blackwell Encyclopedia of the Russian Revolution'', door: Harold Shukman (red.) ([[1994]]), blz. 126</ref>. Op [[5 mei]] [[1917]] traden de Oktobristische ministers uit de Voorlopige Regering. Na de [[Oktoberrevolutie]] ([[1917]]), waarna de [[bolsjewieken]] de macht grepen, was de rol van de Oktobristenpartij uitgespeeld.▼

Tijdens de [[Russische Burgeroorlog]] ([[1918]]-[[1921]]) steunden de voormalige leden van de Oktobristen de [[Witte Leger]]s. Na de burgeroorlog weken veel voormalige Oktobristen uit naar het buitenland. Personen als Goetsjkov en Rodzjanko speelden nog een rol onder de émigrés.▼