Fraseologisme: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
Een '''fraseologisme''', '''fraseem''', '''fraseologische eenheid''' of '''vaste verbinding''' is in de [[fraseologie]] een combinatie van twee of meer afzonderlijke woorden met een specifieke betekenis binnen het grotere geheel van de [[Zin (taalkunde)|zin]]. Een dergelijke verbinding is in het algemeen [[syntaxis (taalkunde)|syntactische]] eenheid die uit 3 tot 5 woorden bestaat maar functioneert in zeker opzicht hetzelfde als een individueel woord.
 
Een fraseologische eenheid wordt door sommige taalkundigen (zoals [[Kunin A.V.]] wel) gedefinieerd als "een vaste woordcombinatie met een geheel of gedeeltelijk [[Overdrachtelijk|overdrachtelijke]] betekenis". Het gebruik van fraseologismenervan hangt ooktevens nauw samen met de [[beeldspraak]].
 
==Vorming==
Het zich vormen van een vaste verbinding staat bekend als fraseologisering. Hierbij worden intwee het algemeen tweealgemene fasen doorlopen:
*Vorming van een nieuwe grammaticale en lexicale [[collocatie (taalkunde)|collocatie]] door het combineren van individuele [[lexeem|lexemen]].
*Het gebruik van een dergelijke collocatie wordt standaard, waarmee de verbinding tot een echte, vaste eenheid wordt. Men spreekt in dit verband ook wel van idiomatisering.
 
De betekenis van eenmaal vast geworden woordcombinaties verschilt vaak sterk van de betekenis van elk der samenstellende delen afzonderlijk, wat niet het geval is bij "gewone" grammaticale [[collocatie (taalkunde)|collocaties]] (''in de tuin'', ''wachten op iemand'', enz.).<ref>[http://www.dbnl.org/tekst/_han001199101_01/_han001199101_01_0008.php Colloquium Neerlandicum 11 (1991)]</ref> worden in [[woordenboek]]en afzonderlijk vastgelegd. Voorbeelden van geïdiomatiseerde fraseologismen in het Nederlands zijn ''het zwarte goud'' (in plaats van "olie") en uitdrukkingen als ''de kool en de geit sparen'' en ''eieren voor zijn geld kiezen''. Ook de betekenis van een collocatie als ''de tafel dekken'' is niet helemaal doorzichtig. Dergelijke specifieke betekenissen moet door [[vreemde taal|vreemdetaalverwervers]] – en niet zelden ook door [[moedertaal]]sprekers – van buiten worden geleerd.
 
Een fraseologische eenheid wordt door sommige taalkundigen zoals [[Kunin A.V.]] wel gedefinieerd als "een vaste woordcombinatie met een geheel of gedeeltelijk [[Overdrachtelijk|overdrachtelijke]] betekenis". Het gebruik van fraseologismen hangt ook nauw samen met de [[beeldspraak]].
 
==Fraseologisering in historisch perspectief==
Regel 19:
==Zie ook==
*[[Constituent (taalkunde)]]
*[[Idioom]]
*[[Lexicon]]
 
{{Appendix|2=