Westvoorn: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Japiobot (overleg | bijdragen)
zie Wikipedia:Verzoekpagina voor bots, replaced: jaren '70 → jaren 70 met AWB
k red. en minus iets wat hier niet zo belangrijk is
Regel 19:
[[Bestand:Goedereede-toren.jpg|{{Largethumb}}|Toren van Goedereede]]
 
'''Westvoorn''' (ook wel '''Goeree''') is een voormalig eiland dat overeenkwam met de voormalige gemeente Goedereede (thans gemeente Goeree-Overflakkee). Het eiland heeft bestaan tot [[1751]]. In dat jaar werd de Statendam aangelegd die Westvoorn verbond met Overflakkee, waardoor het eiland [[Goeree-Overflakkee]] ontstond. Op het eiland lagen twee plaatsen, [[Goedereede]] en [[Ouddorp]].

In 1747 telde het eiland 1.980 inwoners, waarvan er 1.286 woonden te Ouddorp en 694 te Goedereede.
 
==Eerste bewoning en indijkingen==
Wanneer het eiland voor het eerst bewoond werd is niet duidelijk. Wel weten weis uit opgravingen bekend dat er van de eerste tot de derde eeuw na Christus Romeinen op Goeree hebben gewoond. Daarna is de bevolking weggetrokken om in de zevende eeuw weer gedeeltelijk terug te komen.
Het dorp [[Ouddorp]] bestond al in de tijd van de [[Vikingen]], circa 800-1000 na Christus. Rond de eerste millenniumwisseling stond hier een tufstenen kerkje. Later heeft de bevolking in het zuidoosthoek van het eilandje in de nieuwe polder Oostdijk een stadje gesticht op een goede rede. DeDeze nieuwe stad lag strategisch en kreeg reeds in 1312 stadsrechten.
[[Goedereede]] lag toen nog langs de buitendijk, door aanslibbing kwam de stad in latere eeuwen steeds verder van de zee af te liggen.
 
Regel 32 ⟶ 34:
Het Oude Nieuwland is een aanzienlijke polder. De polder strekte zich uit van de Noordelijke waterkering van het oude land tot aan de eigenlijke duinenrij langs de Noordzee.
Aan de noordzijde had het Oude Nieuwland veel te lijden van de aanvallen van de zee, zelfs in tot in de achttiende eeuw. In 1715 werd het hele eiland bedreigt door de afname van de duinenrij en werden drastische maatregelen genomen. Het Oude Nieuwland strekte zich uit tot aan de Westduinen, die relatief ver landinwaarts lagen.
Tussen de Westduinen en de jonge nog westelijker gelegen zeeduinen werd het in het jaar van [[Christoffel Columbus|Columbus]] het West Nieuwland ingedijkt. Eerst werd de polder, ter onderscheiding van het oude, zelfs het Nieuwe Nieuwland genoemd,. maarLater werd laterhij als meest westelijke polder van het eiland West-Nieuwland genoemd.
 
Op [[1 juni]] [[1409]] gaf [[Jan van Beieren]] toestemming aan de rentmeester van Voorne toestemming voor het bedijkingbedijken van een polder ten zuiden van Goedereede. Er waren verschillende voorwaarden aan verbonden, een groot deel van de opbrengst zou bijvoorbeeld naar de graaf gaan. De bedijking werd uitgevoerd en kreeg de naam ''de Plas''. Bij een storm in [[1551]] ging deze polder weer verloren. Drie jaar later werd slechts een zeer klein gedeelte van de polder herdijkt.
 
De enige Nederlandse [[paus]], [[Paus Adrianus VI]] was van 1494 tot 1515 pastoor van Westvoorn. De reformatie voltrok zich zonder veel spektakel. De laatste pastoor, Jacob Doense, vertrok in 1572 en de eerste gereformeerde dominee was een gewezen monnik, Albertus Alardi Jansen geheten, die in 1574 kwam en tot 1577 bleef. In deze zelfde periode werden enkele bekende [[Heksenprocessen op Westvoorn|heksenprocessen gevoerd op het eiland]].<ref>[http://freepages.genealogy.rootsweb.ancestry.com/~luijkenaar/m/michiel/flakkeenet.html Geschiedenis -Westvoorne (Goeree) van 1550-1800]</ref> Drie vrouwen, namelijk Leene en Nijnge Dimmens en Willemke Jansdochter (bijgenaamd Willemke met de buyle) worden in [[1585]] en [[1586]] ter dood gebracht.
 
==Het eiland in de Gouden Eeuw==
Aan het eind van de [[16e eeuw]] werd er ten oosten van de Plaspolder een nieuwe polder aangelegd. Eind [[1591]] viel de polder droog en de eerste oogst werd reeds in [[1592]] binnengehaald. De polder kreeg aanvankelijk de naam Westerloo.
Pas na de indijking van een nieuwe polder oostelijk van de oude in het jaar [[1611]] werden de huidige benamingen Oud en Nieuw Westerloo van kracht. Ten noordoosten van het stadje werd in 1593 de polder Nieuwe Oostdijk aangelegd. Het nieuwe land lag tegen de zuidoostrand van de Oude Oostdijkpolder.
Ten oosten van die twee polders lagen droogvallende gorzen, waarom heenwaaromheen in 1620 een ringdijk werd aangelegd. Zo ontstond de polder Rooklaasplaat. DeDeze polder brak reeds dadelijk na de bedijking weer in. Bovendien had de polder veel van het stuivende duinzand te lijden. Daarom werd de erfpacht in 1625 gehalveerd.
In [[1682]] en [[1717]] is de polder weer overstroomd, daarna is de polder verkleind door middel van een inlaagdijk. De buitendijkse gebieden werden in de 19e eeuw weer ingepolderd onder de nieuwe naam Bokkepolder. In 1628 verkocht de stad Goedereede een brede gracht aan de zuidzijde van haar muren. Het water werd drooggelegd, en het langgerekte poldertje kreeg de naam Altena. Bekende boerderijen uit deze periode zijn [[Visschershoek (Ouddorp)|Visschershoek]] en het [[Blaeuwe Huus]]. Door [[Zacharias Hofdijk van Beresteyn]] werd de buitenplaats ''Hofdijk'' aangelegd en door Jacob Gybland de buitenplaats ''Rustburg''.
 
In de zeventiende eeuw is het eiland aardigaanzienlijk uitgebreid. De welvaart in de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden|Republiek]] had ook hier zijnhaar weerslag. Tijdens het hoogtepunt van de Gouden Eeuw, in het jaar [[1652]], gaven de Staten van Holland machtiging tot de openbare verkoop van de gorzen ten oosten van polder Nieuw-Westerloo.
Op 3 januari [[1653]] vond de verkoop plaats en nog in hetzelfde jaar werd de bedijking voltooid. Twee buiten de koop gebleven kavels werden later verkocht en ook ingedijkt, zodat men twee aparte polders kreeg; de Grote en de Kleine Zuiderpolder.