Haarkleur: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
herstel vandalisme
Regel 2:
 
==Etniciteit==
De [[etniciteit|etnische]] distributie van kleuren is historisch gezien verdeeld naar geografisch gebied. DonkerDiep bruin en zwart prevaleren in het Midden-Oosten, Noord-Afrika en Zuid-Europa, terwijl nog donkerderediepere tinten van zwart voorkomen in zowel Oost-Azië en Zuid-Azië als in tropisch (sub-Sahara) Afrika en Amerika. Lichter bruin is gebruikelijker in West-, Centraal- en Oost-Europa, domtintgeel/blond in Noord-Europa, en oranje[[rood haar|roodachtig]] op de Britse eilanden en West-Europa.
 
Er bestaan echter aanmerkelijke verschillen in haarkleur en textuur tussen personen van vergelijkbare etniciteit, en door migraties en wereldwijd reizen is de diversiteit van haareigenschappen in veel landen toegenomen.
 
Bij sommige individuen ontbreekt het pigment in het haar; dit [[albinisme]] (waarvan diverse varianten bestaan) resulteert in een gedeeltelijk of geheel lichtewitte huid, wit haar en/of rode ogen.
 
==Genetische opbouw==
Minstens twee [[gen]]enparen sturen de kleur van menselijk haar. Een gen, het bruin/domtintblond-paar, heeft een [[dominant (genetica)|dominante]] bruin [[allel]] en een [[recessief (genetica)|recessieve]] domtintblonde allel. Als iemand drager is van het bruine allel, dan zal deze persoon bruin haar hebben; zo niet, dan is hij domtintblond. Dit verklaart ook waarom twee bruinharige ouders een domtintblond kind kunnen produceren. Het ander paar is het niet-oranjerood/oranjerood paar, waarbij de "niet-oranjerood"-allel (die de productie van melanine onderdrukt) dominant is, en de allel voor oranjerood haar recessief. Aangezien de twee paren samen de haarkleur bepalen, heeft een persoon met twee kopieën van het oranjerood haar allel oranjerood haar, maar dat zal respectievelijk [[kastanjebruin]] of licht [[rossig]] oranje zijn, afhankelijk van de bruine tot lichtdomtintlichtblonde invloed van het "eerste" genenpaar.
 
Maar het twee-genenmodel kan niet verklaren waardoor de verschillende schakeringen van bruin, domtintblond of oranjerood voorkomen (bijvoorbeeld, [[platinadomtintplatinablond]] versus [[donkerdomtintdonkerblond]]), noch waarom het haar van het andereene domtintblonde kind bruin wordt tijdens de groei, terwijl het eneandere kind domtintblond blijft.
 
Sommige onderzoeken tonen meerdere genenparen aan die van invloed zijn op de lichte versus donkere haarkleur in een cumulatief effect. Daarom: hoe meer van de dominante, donkere genenparen er aanwezig zijn, des te donkerder zal het haar zijn.