Raad van Verzet: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k kleine aanpassingen (afkortingen voluit, grote getallen als getal, verbiningsstreepjes) |
kGeen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 5:
== Het ontstaan en de ontwikkeling van de Raad van Verzet ==
Tegen het einde van april
De RVV werd opgericht in de woning van Henk van Beek, Stationsstraat 28a te [[Amersfoort]]. De zeven medeoprichters waren: [[Jan Brouwer (verzetsman)|Jan Brouwer]], Johan Doorn, Andries Graafhuis, [[Gerrit Kleinveld]], Dick van der Meer, [[Willem Santema]] en Johan Engel. Dick van der Meer trok zich een maand later terug en werd opgevolgd door [[Gerben Wagenaar]], een van de kopstukken van het [[Militair Contact]], de verzetsorganisatie van de [[Communistische Partij van Nederland]] (CPN). In het najaar van 1943 trad ook de beeldhouwer [[Gerrit Jan van der Veen]] toe, waardoor binnen de RVV ook het kunstenaarsverzet vertegenwoordigd was en de RVV contact kreeg met de [[Persoonsbewijzencentrale]] (PBC). Via [[Paul Guermonprez]] onderhield men contact met de ''Je Maintiendrai-groep'' in Limburg.
Officieel zetelde de Raad in [[Amsterdam]]. Jan Thijssen en zijn stafleden vergaderden tot eind december 1943 doorgaans in [[Laren (Noord-Holland)|Laren]], waar Thijssen en zijn vrouw toen ondergedoken zaten. Nadat Eduard H.M. Hoogeweegen tot de RVV was toegetreden werd in [[Maarn]] in het huis van Hoogeweegen enige tijd het Operatiecentrum van de RVV gevestigd. Vanaf begin [[1944]] vonden de vergaderingen in de regel in [[Maarsbergen]] en in Maarn plaats. Thijssen was de belangrijke initiator en stuwende kracht van de RVV. Ook onder de latere aanhang van deze organisatie werd hij in het algemeen gezien als de leider.
Regel 19:
De chef-staf van de OD jhr. [[Pieter Jacob Six]] had Jan Thijssen bevolen met het gebruik van het binnenlands zendernet te wachten tot Nederland bevrijd was en de Duitse aftocht een feit was. Op dat moment zou de OD pas in actie komen en kon het binnenlands zendernet gebruikt worden als back-up verbindingssysteem voor het geval de Duitsers de telefoon- en de telegrafieverbindingen tussen de grote bevolkingscentra zouden vernielen. De radiotechnicus Thijssen was het volledig oneens met de zienswijze van Six. Thijssen vond het zinloos om de Radiodienst niet onmiddellijk te laten functioneren als een hulporgaan voor de gehele [[illegaliteit]] met inbegrip van de OD. Een scherp conflict met Six was het gevolg.
Deze zaak verergerde toen Thijssen in maart en april 1943 de hand wist te leggen op enkele zend
Deze eigenzinnige acties van Thijssen deden Six constateren dat zijn hoofd Radiodienst een geheel zelfstandige koers ging varen. Voor Six was het onaanvaardbaar dat Thijssen met verbindingsmiddelen van de OD op eigen houtje aan de gang ging bij het vormen van een nieuwe organisatie. Hij eiste van Thijssen dat deze zich geheel op de Radiodienst van de OD zou concentreren en de RVV zou laten schieten. De eigenlijke kern van het conflict tussen Thijssen en Six was dat Thijssen een actievere bestrijding van de vijand voorstond en dat hij de OD passiviteit verweet. Thijssen weigerde op de eisen van Six in te gaan. In oktober 1943 besloot Six om Thijssen het commando over de Radiodienst van de OD te ontnemen. Toen het conflict verder escaleerde besloot Six om Thijssen op 31 december 1943 wegens eigengereid optreden uit de OD te zetten. De verwijdering die er als gevolg van het conflict tussen Thijssen en Six was ontstaan heeft tot aan het einde van de oorlog een goede samenwerking tussen de RVV en de OD in de weg gestaan. Met taaie vasthoudendheid begon Jan Thijssen meteen aan de opbouw van een nieuw binnenlands zendernet. Het nieuwe zendernet werd gelieerd aan de RVV. De [[Radiodienst van de Raad van Verzet]] werd in de zomer van 1944 operationeel.
Regel 58:
== De vorming van de Binnenlandse Strijdkrachten ==
Op 3 september 1944 dezelfde dag dat een tankspits van het [[2e Leger (Verenigd Koninkrijk)|Britse
Als gevolg van de oprichting van de [[Binnenlandse Strijdkrachten]] (BS) en de oprukkende geallieerde legers werden er in Amsterdam op 9 september 1944 tussen vertegenwoordigers van de [[Ordedienst|OD]], [[Landelijke Knokploegen|LKP]] en RVV besprekingen gevoerd om te komen tot een bundeling en coördinatie van het verzet. De onderhandelingen verliepen moeizaam omdat de drie organisaties hun eigen zelfstandigheid wilden behouden. De uitkomst van de besprekingen was dat op landelijk niveau een zogenaamde Top-Driehoek gevormd werd. In deze Top-Driehoek hadden de vertegenwoordigers van de drie verzetsorganisaties zitting. De sterke persoonlijke tegenstellingen tussen [[Jan Thijssen]] enerzijds en jhr. [[Pieter Jacob Six]], Jan van Bijnen en
Op 20 september 1944 leidde de besprekingen op landelijk niveau tot de vorming van het Deltacentrum. De
Toen het de kolonel Henri Koot duidelijk was dat van Jan Thijssen geen loyale medewerking te verwachten was zette hij op 1 november 1944 Thijssen af en hij gelastte hem met onmiddellijke inwerkingtreding van dit bevel het commando over het Operatiecentrum van de RVV en over de daaronder ressorterende brigades neer te leggen. De leiding van de Radiodienst diende Thijssen onmiddellijk aan een door kolonel Koot benoemde waarnemer over te dragen. Thijssen bleef onverzettelijk. Hij benoemde [[Gerben Wagenaar]] tot zijn opvolger bij de RVV. Maar met de door kolonel Koot benoemde waarnemer voor de Radiodienst wilde Thijssen niets te maken hebben. Hij weigerde het commando over zijn binnenlands zendernet over te dragen. Thijssen zag de [[Radiodienst van de Raad van Verzet]] als zijn eigen creatie en volgens hem maakte het zendernet formeel geen deel uit van de RVV.
Het hele conflict kreeg uiteindelijk een noodlottige ontknoping. Op 8 november 1944, daags nadat de RVV had besloten elk officieel contact met Thijssen te verbreken werd door de [[Sicherheitspolizei und SD]] even buiten [[Rotterdam]] op de rijksweg naar [[den Haag]] een autocontrole gehouden. De Duitsers waren getipt over een wapentransport. Bij deze controle werd ook de wagen van Jan Thijssen aangehouden. Thijssen werd door de [[Sicherheitsdienst]] (SD) herkend en gearresteerd. In RVV kringen werd echter onmiddellijk gedacht aan verraad. Een uitvloeisel van de conflicten die Thijssen met Six, Van Bijnen en Koot had gehad. Thijssen was ervan overtuigd dat de top van de [[Ordedienst|OD]], met name hun leider Six, de Duitsers had getipt. Tijdens de verhoren van de [[Sicherheitsdienst|SD]] probeerden de Duitsers Thijssen in zijn overtuiging te sterken. Op 8 maart 1945 werd Thijssen samen met
Na de arrestatie van Thijssen werd het werk van de Radiodienst voortgezet door Floor van der Laaken en D. Eskes. Nadat Van der Laaken en Eskes op 9 februari 1945 in handen waren gevallen van de Duitsers werden zij opgevolgd door mr. Tom Schadd. De Radiodienst heeft altijd zijn zelfstandigheid behouden zowel ten opzichte van de RVV als ten opzichte van het hoofdkwartier van de [[Binnenlandse Strijdkrachten]].
De RVV-brigades voegden zich vanaf november 1944 steeds meer in de BS-structuur. Meestal bleven hun gelederen als aparte RVV-brigades binnen de BS-rayons intact. In [[Twente]] kwam de samensmelting van de RVV en de [[Knokploegen]] (KP) moeilijk tot stand. De oorzaak was gelegen in het feit dat kapitein Albert Ferdinand Lancker, de leider van de RVV-brigade Twente en [[Johannes ter Horst]], de leider van de Twentse KP, als gevolg van hun tegenstrijdige karakters, niet tot samenwerking bereid waren. In het inmiddels bevrijde [[Limburg (Nederland)|Limburg]] waren beide organisaties toen al deels opgegaan in het [[Regiment Stoottroepen]]. In bezet gebied verminderde het contact van de RVV-brigades met de eigenlijke RVV en het Operatiecentrum van [[Gerben Wagenaar]] echter sterk. Daardoor verminderde ook het contact tussen de brigades onderling. De Raad bestond vanaf medio november 1944 nog slechts uit drie personen en deze personen vertoonden steeds minder activiteiten.
| |||