Ede Staal: verschil tussen versies

Ede Staal werd, na al in [[1973]] een [[Single_(muziek)|single]] gemaakt te hebben, in [[1981]] ontdekt door Engbert Gruben, een medewerker van [[Radio Noord]]. In [[1982]] werd ''Mien Toentje'' de [[herkenningsmelodie]] van een tuinierrubriek op Radio Noord. Het liedje werd zeer populair en Ede Staal werd beschouwd als de volkszanger van Groningen. Er kwamen veel aanvragen voor optredens, maar Staal ging er zelden op in. In 1984 kwam er een plaatje met vier liedjes uit, getiteld: ''Man, man, man, wat 'n boudel''. Zijn weinige optredens werden grote successen.

In december [[1984]] kwam Edes eerste [[Langspeelplaat|lp]] uit, met twaalf [[Gronings]]e liedjes. De plaat, met de titel ''Mien Toentje'', werd een groot succes. Het oplagecijfer rees naar het niveau van een landelijk succes. In januari [[1985]] moest Staal een zware operatie ondergaan. Hij stond daardoor geruime tijd op non-actief. Pas in november dat jaar zou hij weer succesvol optreden op het Mollebone-liedjesfestival in Delfzijl. Begin [[1986]] kreeg Staal een vaste column in het [[Radio Noord]]-programma ''Sloaperstil''. Zijn "vertelstertjes" werden wekelijks uitgezonden<ref name="beter" /> op zondagochtend, en een aantal ervan zijn verschenen in het blad ''[[Toal en Taiken]]''.

Op [[4 oktober]] [[1986]] kwam postuum zijn tweede lp uit (''As vaaier woorden''). Staal had in de laatste maanden van zijn leven nog een belangrijk aandeel gehad in de voorbereidingen. Bij de uitreiking van het eerste exemplaar aan zijn vrouw Fieke, werd tevens een prijs ingesteld (fl. 5000) die tweejaarlijks zal worden toegekend aan iemand die zich (niet beroepsmatig) bijzonder verdienstelijk heeft gemaakt voor de streektaal in relatie tot de radio. Diezelfde dag werd de [[K. ter Laan Prijs]] (van [[stichting 't Grunneger Bouk]]) postuum aan Staal toegekend. De tweede LP werd net zo'n groot succes als de eerste. De poëtische liedjes zijn vaak melancholiek van sfeer; ze bevatten alledaagse observaties die op lichte toon worden verbonden met humoristische en ernstige bespiegelingen.

Staal heeft al tijdens zijn leven maar zeker sinds zijn dood een cultstatus verworven. Van zijn cd's zijn enkele honderdduizenden exemplaren verkocht en zijn liedjes in het Groningse[[Gronings]]e [[dialect]] worden nog vaak gedraaid in regionale radio-uitzendingen.

Zijn muziek kreeg landelijke en zelfs internationale bekendheid doordat enkele nummers te horen waren in de film [[De Poolse bruid]]. In [[2001]] werd in Delfzijl een standbeeld ter ere van Ede Staal onthuld. Het is een door de Groninger kunstenaar [[Chris Verbeek]] ontworpen en vervaardigde negen meter hoge conische zuil met daarom gewikkeld een roestvrij stalen band met de tekst van het lied ''Credo - Mien bestoan''.

* In 2006 is eenéén van zijn liedjes, [[Termunterzijl|''Termunterziel'']], in het [[Japans]] vertaald en door het Hansen Nippon-maru Male Choir uitgevoerd in [[Yokohama (stad)|Yokohama]].