Jan Buskes: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→Publicaties: WQ-lemma verwijderd |
red. en opm. |
||
Regel 1:
[[File:Jan Buskes (1945).jpg|thumb|Jan Buskes (1945)]]
'''Johannes Jacob (Jan) Buskes jr.''' ([[Utrecht (stad)|Utrecht]], [[16 september]] [[1899]] – [[Amsterdam]], [[9 maart]] [[1980]]) was een [[Nederland]]s [[predikant]] en [[theoloog]]. Hij was een
== Levensloop ==
Buskes studeerde [[theologie]] aan de [[Vrije Universiteit Amsterdam|Vrije Universiteit]] in Amsterdam. Tijdens die studie ontdekte hij het door [[Karl Barth]] geschreven commentaar op de [[Brief van Paulus aan de Romeinen|brief aan de Romeinen]]. Barth heeft een grote invloed op Buskes gehad. Als predikant begon Buskes op [[Texel]], waar hij twee keer predikant is geweest. De eerste keer van 1924 – 1926 in de Gereformeerde Kerk van [[Oosterend (Texel)|Oosterend]]. Dat werd beëindigd door de [[kwestie-Geelkerken]]. Hij had de zijde van deze Amsterdamse predikant gekozen in het conflict met de [[synode]] over de uitleg van het [[paradijs]]verhaal in [[Genesis (boek)|Genesis]]. Nadat de [[Classis (religie)|classis]] een tuchtprocedure tegen ds. Buskes begonnen was, nam hij een beroep aan van de afgescheiden kerk van Geelkerken te Amsterdam. Deze kerk vormde de basis van de [[Gereformeerde Kerken in Hersteld Verband]] (kortweg HV-kerk genoemd). Op Texel kwam het ook tot een kerkscheuring. Het conflict speelde hier vooral rond zijn persoon. Dit ging dwars door families heen, die na de scheuring elkaar niet meer wilden spreken en zien. De sfeer in Oosterend was grondig verziekt.
In 1929 werd Buskes voor de tweede keer predikant op Texel, nu voor de HV-kerk.
Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] was ds. Buskes
Buskes overleed op 80-jarige leeftijd. Hij werd begraven op de Amsterdamse begraafplaats [[Zorgvlied (begraafplaats)|Zorgvlied]]. Zijn graf raakte al snel in verwaarloosde toestand. Op 16 september 2005 is een nieuw grafmonument onthuld, op initiatief van drie vrienden van Buskes onder wie zijn biograaf E. de Jongh.
Regel 16 ⟶ 14:
== Typering ==
Ds. Buskes was een bevlogen prediker die de mensen kon boeien. Het kwam alleen al door zijn stem, die iets emotioneels had. Het begin van zijn preek was hakkelend, later vol pathos.
'Man van het verzet' is een goede typering voor Jan Buskes. Hij verzette zich tegen de synode, [[nationaalsocialisme]], [[apartheid]], de regering en de leiding van de [[Partij van de Arbeid (Nederland)|Partij van de Arbeid]]. Hij kon dan mensen fel aanvallen of verdedigen. Ook heeft ds. Buskes veel in het openbaar gedebatteerd, onder andere met socialisten. Hij bestreed theologische standpunten van anderen in boeken en bladen en hij droeg zijn eigen standpunt met verve uit. Hij kreeg een grote bekendheid na een interview met [[Mies Bouwman]] op televisie.▼
=== Strijd ===
▲'Man van het verzet' is een
=== Landverrader ===
=== Socialisme ===
Buskes was een 'rode' dominee, waaraan hij zijn door [[Jacques Gans]] bedachte bijnaam 'Buskes van de Ruskes' te danken had. Hij voelde zich aangetrokken tot het [[socialisme]]. Na de oorlog werd hij lid van de [[Sociaal-Democratische Arbeiderspartij|SDAP]], die later opging in de [[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA]]. Hij was ook [[antimilitarisme|antimilitarist]], al heeft hij onder invloed van de Tweede Wereldoorlog zijn mening op dit punt moeten bijstellen. Maar ds. Buskes bleef actief lid van [[Kerk en Vrede]]. Zijn keuze voor het socialisme en antimilitarisme werd ingegeven door zijn geloof. Politieke medestanders probeerden nogal eens die grondslag voor zijn stellingname af te doen als niet meer dan een bijkomstigheid, een gedoogbare afwijking. De combinatie van orthodox christendom en socialisme kwam dan ook heel weinig voor. Hij verzette zich echter fel tegen kleinering van zijn religieuze motivatie.
| |||