Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Capaccio (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
{{Infobox software
| naam = TeX
| logo = TeX_logoTeX logo.svg
| logobreedte = 40
| screenshot =
| onderschrift =
| ontwikkelaar = [[Donald Knuth]]
| laatste_versie = 3.141592
| laatste_releasedatum = December,januari 20022014
| laatste_beta_versie =
| laatste_beta_releasedatum =
| besturingssysteem = Alle platformen = alle
| categorie = [[Opmaaktaal]]
| licentie = [[Opensourcesoftware|Open-source]]
| website = [http://www.tug.org tug.org]
}}
 
'''T<sub>E</sub>X''', (meestal geschreven als '''TeX''', uitgesproken als ''tech'', dus met [[Grieks]]e ''chi'') is een [[opmaaktaal]] voor teksten en formules die als programmeertaal met uitbreidingsmogelijkheden te gebruiken is. Met TeX is het mogelijk om een ingewikkelde lay-out op een relatief eenvoudige manier te beschrijvengebruiken.
 
== Gebruik ==
== Oorsprong == <!-- een andere titel voor dit kopje mag ook maar er moet op deze plek in elk geval een tussenkopje, anders is de inleiding veel te lang t.o.v. de rest; misschien moet de hele structuur van het artikel wel op de schop -->
TeX is een [[tekstverwerker]], waarmee het mogelijk is om een ingewikkelde lay-out op een relatief eenvoudige manier te beschrijven. Iemand die met TeX een tekst schrijft, moet die in [[Bestand (computer)|computerbestand]], de [[broncode]], zetten. Zoals een [[computerprogramma]] moet deze broncode eerst aan de te gebruiken uitvoermodules worden [[Linken|gelinkt]] en daarna [[Compiler|gecompileerd]]. Een veel gebruikt type bestand om naar te compileren zijn [[Portable Document Format|PDF-bestanden]]. Behalve de tekst staan in de broncode ook de opdrachten die door TeX moeten worden uitgevoerd. In tegenstelling tot bijvoorbeeld [[Microsoft Word]] is TeX dus niet interactief. Het aantal mogelijkheden van TeX daarentegen is veel groter dan van Word.
TeX, geschreven door [[Donald Knuth]], is populair in de wetenschappelijke wereld, vooral bij [[wiskunde|wiskundigen]], [[natuurkunde|natuurkundigen]] en [[informatica|informatici]]. In deze vakgebieden wordt het algemeen beschouwd als de beste manier om complexe wiskundige formules te [[zetten (druktechniek)|zetten]]. Veel [[wetenschappelijk tijdschrift|wetenschappelijke tijdschriften]] in deze disciplines ontvangen bijdragen bij voorkeur in TeX, of een TeX-gerelateerd formaat, meestal [[LaTeX]].
 
Er moet dus verschil worden gemaakt tussen de opmaaktaal, de editor om de broncode in te schrijven en het programma, dat voor de uitvoer zorgt. Alle heten ze TeX, omdat ze altijd met elkaar worden gebruikt.
Door het gebruik van geneste structuren kunnen complexe wiskundige formules in TeX op intuïtieve wijze opgebouwd worden. Omdat TeX niet afhankelijk is van het Latijnse schrift, kunnen ook andere (hedendaagse maar ook antieke) schriftsoorten met TeX gepresenteerd worden, mits de karakters daarvoor beschikbaar zijn. Met behulp van het programma [[Metafont]] kan in principe ieder gewenst schrift ontworpen worden. Omdat de uitvoer van TeX apparaat-onafhankelijk is bestaat er een mogelijkheid om de uitvoer naar Postscript te vertalen en daarbij Postscriptfonts te gebruiken.
 
De opmaaktaal van TeX wordt op de [[Wikipedia]] gebruikt voor het invoegen van notaties in wiskunde en de scheikunde, bijvoorbeeld voor [[Vergelijking (wiskunde)|vergelijkingen]] in de wiskunde of [[reactievergelijking]]en in de scheikunde. Hoewel in [[MathType]], een formule-editor in Word, de broncode niet is te zien, de formule moet interactief worden ingevoerd, wordt de formule wel in de opmaaktaal van TeX opgeslagen.
Naast een benaming voor het opmaaksysteem is de naam TeX ook in gebruik voor de (standaard)verzameling [[macro (software)|macro's]] die geladen worden door het programma. Deze verzameling wordt beter aangeduid met ''Plain TeX''. Een andere verzameling macro's die veel gebruikt wordt is [[LaTeX]].
 
== Oorsprong ==
De opmaakprogrammeertaal van TeX wordt ook gebruikt voor wiskundige uitdrukkingen en chemische [[reactievergelijking]]en in artikelen op [[Wikipedia]].
TeX, geschreven door [[Donald Knuth]], is populair in de wetenschappelijke wereld, vooral bij [[wiskundeWiskunde|wiskundigen]], [[natuurkundeNatuurkunde|natuurkundigen]] en [[informaticaInformatica|informatici]]. In deze vakgebieden wordt het algemeen beschouwd als de beste manier om complexe wiskundige formules te [[zetten (druktechniek)|zetten]]. Veel [[wetenschappelijkWetenschappelijk tijdschrift|wetenschappelijke tijdschriften]] in deze disciplines ontvangen bijdragen bij voorkeur in TeX, of een TeX-gerelateerd formaat, meestal [[LaTeX]].
 
Door het gebruik van geneste structuren kunnen complexe wiskundige formules in TeX op intuïtieve wijze opgebouwd worden opgebouwd. Omdat TeX niet afhankelijk is van het Latijnse schrift, kunnen ook andere, (hedendaagse maar ook antieke), schriftsoorten met TeX gepresenteerd worden gepresenteerd, mits de karakters daarvoor beschikbaar zijn. Met behulp van het programma [[Metafont]] kan in principe ieder gewenst schrift ontworpen worden ontworpen. Omdat de uitvoer van TeX apparaat-onafhankelijk is bestaat er een mogelijkheid om de uitvoer naar Postscript te vertalen en daarbij Postscriptfonts te gebruiken.
 
NaastBehalve een benaming voor het opmaaksysteem is de naam TeX ook in gebruik voor de (standaard)verzameling [[macroMacro (software)|macro's]], die geladen worden door het programma worden geladen. Deze verzameling wordt beter aangeduid met ''Plain TeX''. Een andere verzameling macro's die veel gebruikt wordt gebruikt is [[LaTeX]].
 
== Ontwikkeling en ondersteuning ==
Hoewel de eerste versie van TeX al uit 1978 stamt, leeft TeX nog volop. Omdat TeX geen commercieel pakket is, vindt de ontwikkeling en ondersteuning plaats vanuit [[gebruikersgroep]]en. NaastBehalve de internationaal georiënteerde ''TeX Users Group (TUG)'' zijn er veleveel groepen, voor specifiekeverschillende landen ofen verschillende taalgebiedentalen. Voor Nederlandstaligen in Nederland en België is dat de Nederlandstalige TeX Gebruikersgroep (NTG). Samen onderhouden de gebruikersgroepen een groot deel van de enorme collectie TeX-gerelateerde [[software]], die inmiddels geproduceerdvoor TeX is geproduceerd. Veel daarvan is terug te vinden op CTAN, het ''Comprehensive TeX Archive Network''. De samenwerking met commerciële pakketten is soms intensief. Zo is het universele [[Portable Document Format|PDF]]-formaat van [[Adobe (bedrijf)|Adobe]] gedeeltelijk in samenwerking met TeX-ontwikkelaars ontstaan. Populaire en gebruiksvriendelijke [[editor]]s voor TeX en LaTeX zijn [[Texmaker]] en [[Kile]].
 
== Externe links ==
* [{{Cite web |url=http://www.ntg.nl |title=Nederlandstalige TeX-gebruikersgroep] }}
* {{en}} [{{Cite web |url=http://www.tug.org |title=TeX Users Group (TUG)] }}
 
[[Categorie:TeX| ]]