Synchrone rotatie: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Volgorde aangepast. Is logischer, en anders komt de zinsnede "een ander voorbeeld is..." een beetje uit de lucht vallen. |
Repareer link naar doorverwijspagina met Zeusmodus, Omlooptijd → omlooptijd (astronomie) |
||
Regel 1:
[[File:Tidal locking of the Moon with the Earth.gif|thumb|Links: van een maan in synchrone rotatie zal altijd dezelfde zijde naar de planeet toe gericht zijn.<br />Rechts: als de maan niet om zijn as zou draaien.]]
'''Synchrone rotatie''' of '''gebonden rotatie''' is in de [[astronomie]] de situatie waarbij van een [[hemellichaam]] de rotatieperiode om zijn eigen as gebonden is aan de [[omlooptijd (astronomie)|omlooptijd]] om een ander, [[massa (natuurkunde)|massarijker]] hemellichaam. Als de rotatieperiode gelijk is aan de omlooptijd, dan betekent dit dat steeds dezelfde zijde van het hemellichaam gericht is naar de ster of planeet waar het omheen draait. De meeste [[natuurlijke maan|manen]] bij [[planeet|planeten]] in het [[zonnestelsel]] hebben synchrone rotatieperiodes, vooral als hun baan relatief dicht bij de planeet ligt. Het bekendste voorbeeld is de [[Maan]] van de [[Aarde (planeet)|Aarde]]. In dit geval duurt de rotatie van de Maan om zijn as even lang als het afleggen van een volledige [[Baan (hemellichaam)|baan]] rond de Aarde (een [[siderische maand]]). Een ander voorbeeld is de Jupitermaan [[Ganymedes (maan)|Ganymedes]], die altijd met dezelfde zijde naar de [[Jupiter (planeet)|reuzenplaneet]] gekeerd is.
Synchrone rotatie wordt veroorzaakt door de [[Getijdenveld|getijdenwerking]] die het zwaardere hemellichaam heeft op de satelliet. Door de getijdenwerking wordt de satelliet enigszins uitgerekt tot een [[ellipsoïde]], met de lange as in de richting van het getijverwekkend lichaam. Door de [[wrijving]] die ontstaat als gevolg van het roteren van de satelliet ten opzichte van de ellipsoïde (de getijbergen verplaatsen zich daarbij over de satelliet) neemt de rotatiesnelheid van de satelliet af totdat de ellipsoïde een vaste plek heeft ten opzichte van de satelliet.
| |||