Beleg van Maastricht (1407-1408): verschil tussen versies

| strength1=>100.000(?)

Het '''beleg van Maastricht''' van 1407-'08 was een [[belegering]] van de [[Tweeherigheid van Maastricht|tweeherige]] [[stad]] [[Maastricht]] door een aantal volksmilities uit het [[prinsbisdom Luik]] en het vroegere [[graafschap Loon]]. De belegering begon op [[24 november]] [[1407]] en had ten doel de stad Maastricht te overmeesteren, waar zich op dat moment de [[Lijst van prins-bisschoppen van Luik|Luikse prins-bisschop]] [[Jan van Beieren]] schuil hield, een. onderneming dieNa een eerste, mislukte poging gestaakt werd. Hethet beleg werdin januari 1408 gestaakt en in mei 1408van dat jaar weer voortgezet.Het enbeleg eindigde op [[23 september]] [[1408]], toen het leger van de Luikse rebellen in de [[Slag bij Othée]] werd verslagen door de gecombineerde legers van de prins-bisschop en zijn [[Hertogdom Bourgondië|Bourgondische]] bondgenoten.

Nadat de zetel van het bisdom in de 8e of 9e eeuw van Maastricht naar [[Luik (stad)|Luik]] was overgeplaatst, behielden de [[Lijst van prins-bisschoppen van Luik|Luikse bisschoppen]] een zekere macht over de parochianen van de voormalige bisschopskerk. De Sint-Servaaskerk en dehet daaraan verbonden [[abdij]] (later [[kapittel van Sint-Servaas]]) raakten steeds meerstond onder de invloed van de [[Lijst van Rooms-Duitse koningen en keizers|Rooms-Duitse koningen en keizers]]., Rond 1200 werd deeen band tussendie derond Duitse1200 koninglosser en Maastricht losserwerd, mede door de opkomst van [[Hertogdom Brabant|Brabant]] als regionale macht. De [[Lijst van graven van Brussel en hertogen van Brabant|Brabantse hertogen]] namen vanaf 1204 de plaats in van de Duitse koningen in het Maastrichtse [[Condominium (staatsvorm)|condominium]]. DeIn [[Luiks-Brabantsede oorlogen]]14e (1204-1378),eeuw begonnenwerd met hetde [[belegBourgondische van Maastricht (1204)tijd|BelegBourgondische van 1204invloed]], warenin hetMaastricht Luiksesteeds antwoordvoelbaarder, opzowel via de Brabantse expansiepolitiek.<ref>Wouters,hertogen p.21als via de Luikse bisschoppen.</ref>

In 1389 volgde de 15-jarige [[Jan van Beieren]], jongste zoon van hertog [[Albrecht van Beieren (1336-1404)|Albrecht van Beieren]], tevens [[Lijst van graven van Holland|graaf van Holland, Zeeland]] en [[Lijst van graven van Henegouwen|Henegouwen]], [[Arnold van Horne (bisschop)|Arnold van Horne]] op als [[Lijst van prins-bisschoppen van Luik|prins-bisschop van Luik]]. Met zijn autoritaire politiek stiet hij de Luikse adel en burgers al snel voor het hoofd. Een ogenschijnlijk onbeduidende gebeurtenis - de veroordeling van enkele inwoners van [[Seraing]] voor het kappen van hout in een bos van de prins-bisschop - leidde in 1403 tot een volksopstand onder leiding van radicale Luikenaren, de zogenaamde '' Hait-droits''. DezenJan van Beieren ontvluchtte Luik, vond in Maastricht onderdak bij de ridders van de [[Duitse Orde]] en kon pas terugkeren na het doen van enkele concessies. Zijn willekeurige en verkwistende regering leidde in 1406 tot een nieuwe opstand, waarbij de Luikenaren een tegenbisschop kozen, Dirk van Horne. Diens vader, Hendrik van Horne,<ref>Zie {{de}} [[w:de:Heinrich von Horn|Heinrich von Horn]].</ref> heer van [[Perwijs]], was een neef van de vorige bisschop en ontpopte zich als leider van de opstand. Jan van Beieren moest opnieuw vluchten en wederom vond hij onderdak bij de Duitse ridders in de [[commanderij]] [[Nieuwen Biesen]], alwaar hij de staten van Luik bijeen riep.<ref>Ubachs/Evers, p.60, 'Beieren, Jan van'.</ref>

De [[Lijst van graven van Brussel en hertogen van Brabant|hertog van Brabant]], [[Anton van Bourgondië (1384-1415)|Anton van Bourgondië]], koos openlijk partij tegen de prins-bisschop, nota bene een familielid. Dit bracht het [[Tweeherigheid van Maastricht|tweeherige Maastricht]], dat volgens de ''Alde Caerte'' uit 1284 in geval van conflicten tussen de bisschop van Luik en de hertog van Brabant neutraal moest blijven, in een lastig parket. Dat kwam tot uiting toen de hertog in 1406 eiste dat de stad zijn legers doorgang zou verschaffen - Maastricht bezat de enige [[Maas]]overgang in dit gebied - toen deze optrokken tegen [[Land van Valkenburg|Valkenburg]]. De magistraat stond de doortocht toe, maar zorgde ervoor dat op 8 en 9 oktober alle straten waar de Brabanders doorheen trokken, afgezet waren met gewapende milities van de Maastrichtse [[gilde (beroepsgroep)|ambachten]] en dat de zijstraten gebarricadeerd waren.<ref name="Jaspar41">Jaspar, p.41.</ref> De hertog zelf werd een dag later met alle eerbewijzen binnengehaald.<ref>Flament, p.40.</ref>

Op 24 november 1407 sloegen burgermilities uit [[Luik (stad)|Luik]], [[Hoei]], [[Dinant]] en [[Hasselt (België)|Hasselt]] het beleg om Maastricht. JanVolgens vansommige Beierenbronnen had de belegeringsmacht een ruiterlegeromvang van 1200-1600meer dan 100.000 man met veel [[Beieren|Beierseartillerie]] ruitersdie toteen zijnware beschikkingbommenregen op de stad deed neerkomen en grote schade aanrichtte, diemaar vanuitdesondanks Maastrichtweinig uitvallenslachtoffers dedenmaakte. MetVanwege hulpde vanstrenge hertogwinter [[Janmet zonderhevige Vreessneeuwval (hertogmoesten vande Bourgondië)|JanLuikenaren zonderhet Vreesbeleg op 7 januari 1408 opbreken en trokken ze zich over de bevroren [[Maas]] terug.<ref name="Jaspar41" /> Jan van BourgondiëBeieren versloegsloeg hijkeihard deterug opstandigeen Luikenarenmet inbehulp van de [[SlagMaastrichtenaren bijstrafte Othée]]hij (bijonder andere de plaatsen [[Tongeren (stad)|Tongeren]]), [[Bilzen]], [[Herderen]] en [[Wonck]] af. ZowelLaatstgenoemd Hendrikdorp alswerd Dirkop van23 Hornemaart kwamengeheel bijuitgemoord en platgebrand, waarbij de slagMaastrichtenaren omvolgens hetde levenoverlevering ook de kerk met daarin gevluchte dorpelingen in brand zouden hebben gestoken.<ref name="Flament">Flament, p.41.</ref>

Na het opbreken van het beleg, trad Jan van Beieren ongenadig hard op tegen de opstandelingen. Zo liet hij gevangengevangenen op de Maastrichtse wallen ophangen en werd de Luikse burgemeester Jacques Badut op het [[Vrijthof (Maastricht)|Vrijthof]] onthoofd en gevierendeeld.<ref>Ubachs/Evers (2005),Ook pp.60-61.</ref>de Dehoofden Maastrichtsevan burgemeestersde Arnoldtwee vanbij HereOthée engesneuvelde AntoonVan YsermanHornes werden inop 1409pieken doorop Jande vanstadsmuur Beierententoongesteld. alsVan pro-Bourgondischeandere [[schepen]]enopstandelingen vanwerden Luikde aangesteldogen uitgestoken of handen afgekapt.<ref name="Ubachs/Evers" />