Twentsche Electrische Tramweg Maatschappij: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Voogd075 (overleg | bijdragen)
aanvullingen, plaatje, redactie, werkwoordstijden consequent
Regel 1:
De '''NV Twentsche Electrische Tramweg Maatschappij''' of '''TET''' werd op [[2 februari]] [[1904]] in [[Enschede]] opgericht, met als doel [[tram]]wegen tussen Enschede en [[Almelo]] en [[Gronau (Noord-Rijnland-Westfalen)|Gronau]] ([[Duitsland|D]]) aan te leggen en te exploiteren. Later exploiteerde de maatschappij tot 1997 busdiensten in [[Twente]] in [[Overijssel]].
 
==Tramlijn==
Van de plannen naar Almelo en Gronau kwam weinig terecht. Uiteindelijk werd alleen de [[elektrische tram]]lijn Enschede – [[Glanerbrug]] aangelegd. Deze lijn had een spoorwijdte van 1 meter ([[meterspoor]]), was 7,5 kilometer lang en werd op [[4 juli]] [[1908]] geopend. DeHet verbindingwagenpark was een uitkomst voor het grensdorp Glanerbrug, dat een halfuursverbinding met de stad kreegbeperkt. NaastEr hetwerden omvangrijkezeven reizigersvervoer[[trammotorwagen]]s wasin erdienst ook beperkt goederenvervoergesteld, waarbijdie degebouwd goederenwagenswaren achter de personentrams werden gekoppeld. Na het uitbreken van dedoor [[Eerste WereldoorlogPennock]] in [[1914Den Haag]],. enEen daarmeejaar delater sluitingvolgden vannog detwee grens,motorwagens daaldevan het[[Allan personenvervoerRotterdam]]. InTwee [[1918bijwagen]]s werden nog wel plannen gemaakt voor een tramaansluiting in geheel1915 oostelijknieuw Overijsselgeleverd endoor ook[[Nordwaggon]] dete nieuw aangelegde singels ([[jarenBremen '20(stad)|Bremen]]). inNaast Enschedehet kregenomvangrijke gescheidenreizigersvervoer rijbanen,was zodater deook trambeperkt hiergoederenvervoer, inwaarbij de middenbermgoederenwagens zouachter kunnende rijden. De sporenpersonentrams werden echter nooit gelegdgekoppeld.
 
De verbinding was een uitkomst voor het grensdorp Glanerbrug, dat een halfuursverbinding met de stad kreeg. Na het uitbreken van de [[Eerste Wereldoorlog]] in 1914 en daarmee de sluiting van de grens, daalde het personenvervoer. In 1918 werden nog wel plannen gemaakt voor een tramaansluiting in geheel oostelijk Overijssel. Ook kregen de nieuw aangelegde singels (jaren twintig) in Enschede gescheiden rijbanen, zodat de tram hier in de middenberm zou kunnen rijden. De sporen werden echter nooit gelegd.
===Exploitatie===
De tramlijn kende aan aantal kruissporen waar de trams elkaar konden passeren. Deze wissels waren gelegen op het Stationsplein (dit wil zeggen het oude [[Staatsspoorwegen|SS]]-station) en in de Marthalaan. Het tracé Station/Volkspark tot en met de Marthalaan behoorde tot de stadsdienst en werd om de tien minuten bediend. De dienst naar Glanerbrug was een halfuursdienst. In het begin werd het Stationsplein nog door alle trams aangedaan, maar toen twee trams van de HTM werden overgenomen, konden deze de heuvel naar het station met zeer veel moeite bereiken. Daarom werden de sporen door de parkweg gelegd.
 
De tramlijn kende aan aantal kruissporen waar de trams elkaar konden passeren. Deze wissels waren gelegen op het Stationsplein (dit wil zeggenbij het oude [[Staatsspoorwegenstation Enschede#Station SS of Staatsspoor (1866-1950)|SSStaatsspoorstation Enschede]]-station) en in de Marthalaan. Het tracé Station/Volkspark tot en met de Marthalaan behoorde tot de stadsdienst en werd om de tien minuten bediend. De dienst naar Glanerbrug was een halfuursdienst. In het begin werd het Stationsplein nog door alle trams aangedaan, maar toen tweede Allan-trams van de HTM werden overgenomen, konden deze de heuvel naar het station met zeer veel moeite bereiken. Daarom werden de sporen door de parkweg gelegd.
===Opheffing===
 
AlsToen in [[1928]] de rijksweg tussen Enschede en Glanerbrug verbreed moetmoest worden, moetmoest de tramlijn aan de andere kant van de bomenrij worden herlegd. EenDie klus diekon de TET niet kan betalen. In [[1933]] trekkentrokken de gemeentebesturen van [[Lonneker]] en [[Enschede]], als aandeelhouders van de TET, de stekker uit de tramlijn.
 
==Busvervoer==
<gallery widths="180" heights="180">
[[File:TET38.c.Balkbrug.2014.JPG|thumb|TET logo, gebruikt op de stads- en streekbussen]]
[[File:TET38.ec.Balkbrug.2014.JPG|thumb|TET museumbuslogo, gebruikt op de stads- en 38]]streekbussen
TET38.e.Balkbrug.2014.JPG|TET DAF-[[Verheul (constructeur)|Verheul]]-bus 38, nu museumbus
In [[1923]] ving de TET aan met een stadsdienst in Enschede en tussen 1923 en [[1948]] werden verschillende lijnen in, rondom en tussen Almelo, Hengelo, Haaksbergen, Enschede en Oldenzaal ingesteld. In [[1933]] wordt de tramdienst naar Glanerbrug vervangen door een busdienst. In [[1947]] werd begonnen met een stadsdienst in Almelo en Hengelo. De busdienst naar Glanerbrug wordt verlengd naar Gronau (tot 1984 ook naar Epe) en in [[1984]] neemt TET de buslijnen van de [[Twentsche Autobus Dienst|TAD]] over. Per 2 april 1965 werden de lijnen van fa. B.W. [[Winkel(busmaatschappij)|Winkel]] uit Vriezenveen door TET overgenomen en de [[Wierdensche Algemeene Transport Onderneming|WATO]] uit Nijverdal werd in 1966 een dochteronderneming van TET. Deze laatste twee busondernemingen hadden voor hun exploitatie in 1952 [[Noord-Ooster Transport]] (NOT) opgericht. De volledige integratie van NOT in TET volgde in de periode 1966-1973.
TET 60.JPG|TET [[DAF (fabrikant)|DAF]]-[[Van Hool]]-bus 60
</gallery>
 
In [[1923]] vingbegon de TET aan met een stadsdienststadsbusdienst in Enschede. en tussenTussen 1923 en [[1948]] werden verschillende lijnen in, rondom en tussen Almelo, Hengelo, [[Haaksbergen]], Enschede en [[Oldenzaal]] ingesteld. In [[1933]] wordtwerd de tramdienst naar Glanerbrug vervangen door een busdienst. In [[1947]] werd begonnen met een stadsdienststadsdiensten in Almelo en Hengelo. De busdienst naar Glanerbrug wordt verlengd naar [[Gronau (Noordrijn-Westfalen)|Gronau]] (tot 1984 ook naar Epe) en in [[1984]]Epe neemt TET de buslijnen van de [[Twentsche Autobus Dienst(Westfalen)|TADEpe]] over). Per 2 april 1965 werden de lijnen van fa. B.W.de [[Winkel(busmaatschappij)|fa. B.W. Winkel]] uitte Vriezenveen door de TET overgenomen. enIn 1966 werd de [[Wierdensche Algemeene Transport Onderneming|WATO]] uitte Nijverdal werd in 1966 een [[dochteronderneming]] van de TET. Deze laatste twee busondernemingen haddenexploiteerden voorsinds 1952 hun exploitatielijnen ingezamenlijk 1952onder de naam [[Noord-Ooster Transport]] (NOT) opgericht. De volledige integratie van NOT in TET volgde in de periode 1966-1973.
 
In [[1997]] fuserenfuseerden TET en [[Gelderse tramwegenVervoer Maatschappij|GVM]] tot [[Oostnet]]. Deze maatschappij gaatheeft slechts twee jaar bestaan en ging in [[1999]] samen met [[Noord-Zuid-Hollandsche Stoomtramweg-Maatschappij|NZH]], [[ZWN-Groep]] en [[Midnet]] op in [[Connexxion]].
==Oostnet en Connexxion==
In [[1997]] fuseren TET en [[Gelderse tramwegen|GVM]] tot [[Oostnet]]. Deze maatschappij gaat in [[1999]] samen met NZH, ZWN en Midnet op in [[Connexxion]].
 
==Link==
* [http://www.enschedeinansichten.nl/collectie/tram.php?osCsid=nfqbjkue Tramlijn Enschede-Glanerbrug op website 'Enschede in Ansichten']
 
{{Navigatie elektrische trams en metro's Nederland}}