Vervet: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
KafiRobot (overleg | bijdragen)
Clean up met hulp van Check WikipedClean up met hulp van [[Wikipedia:Wikiproject/Check Wikipedia|Check Wikipedia, replaced: [[Afbeelding: → [[Bestand: (2) met AWB
linkfix, sp
Regel 17:
}}
 
De '''vervet''', '''Zuid-Afrikaanse groene meerkat''' of '''blauwaap''' ('''''Chlorocebus pygerythrus''''',) is een soort van het [[geslacht (biologie)|geslacht]] [[groene meerkatten]] (''Chlorocebus''). Van alle groene meerkatten heeft de vervet het grootste verspreidingsgebied, dat zich uitstrekt van [[Zuid-Afrika]] tot [[Ethiopië]]. Het is een algemene apensoort, dat vaak in de buurt van nederzettingen te vinden is.
 
== Beschrijving ==
De vervet is een zeer beweeglijke, slanke primaat met lange ledematen. De vacht is ruw en vrij lang. De rug en kroon zijn over het algemeen lichtgrijs met een olijfgroene gloed. De vachtkleur verschilt per regio. Zo hebben de dieren in [[Oost-Afrika]] een gelige zweem over het midden van de rug, terwijl de dieren in [[Mozambique]] een rode zweem hebben en de Zuid-Afrikaanse dieren donkergroen zijn. De borst en buik zijn wit, de onderste delen van de benen grijzig wit. De staart, die even lang is als de rest van het lichaam, is grijzig met een zwarte punt. Het korte haar op de handen en voeten is zwart van kleur. Het gezicht is eveneens zwart, net als de kleine oren. Rondom het gezicht, van de wangen tot de wenkbrauwboog, loopt een witte vachtkring. De ogen zijn donkerbruin van kleur. Haarpluimen rond de anus en staartwortel iszijn roodbruin. Het mannetje heeft een turquoise tot lazuurblauwe [[scrotum]] en een scharlakenrode penis.
 
De [[hoektand]]en zijn lang: tot 3,2 cm bij het mannetje, gemeten vanaf het tandvlees.
Regel 31:
 
== Verspreiding en habitat ==
De vervet leeft verspreid over het zuiden en het oosten van het Afrikaanse continent, van de Ethiopische [[Grote Slenk|Riftvallei]] en Zuid-[[Somalië]] in het noorden, via de laagvlakten van Ethiopië, [[Kenia]], [[Tanzania]], [[Oeganda]], [[Zambia]] ten oosten van de [[Luangwa (rivier)|Luangwa-rivier]], [[Malawi]], [[Mozambique]], [[Zimbabwe]] en [[Botswana]] tot in [[Zuid-Afrika]], waar hij in alle provincies kan worden aangetroffen. Hij wordt ook aangetroffen op eilandjes voor de kust van Kenia en Tanzania, zoals [[Pemba (Tanzania)|Pemba]], [[Mafia (eiland)|Mafia]] en [[Manda (eiland)|Manda]]. Hij ontbreekt grotendeels in het droge westen van zuidelijk Afrika, waar hij voornamelijk wordt aangetroffen langs rivieren als de [[Oranjerivier]] en de [[Okavango]]. Ten westen van de Luangwa-rivier wordt zijn plaats ingenomen door de nauw verwante [[malbrouck]] (''Chlorocebus cynosuros'').
 
De vervet komt algemeen voor in licht beboste gebieden, zoals boom[[Savanne (landschap)|savanne]]s, [[miombo]], rivierbossen (bij voorkeur gedomineerd door [[Acacia|acacia]]'s]]) en [[mangrove]]bossen langs de [[kust]], tot op een hoogte van 3000 meter. De vervet kan ook dicht bij de mens worden aangetroffen, zowel in landbouwgebieden als in [[buitenwijk]]en van stedelijke gebieden. De vervet is voor zijn verspreiding afhankelijk van water. Hij ontbreekt grotendeels in woestijngebieden en dichte wouden.
 
== Taxonomie ==
Regel 43:
** Ondersoort: ''[[Chlorocebus pygerythrus excubitor]]'' - [[Pate (eiland)|Pate]]
** Ondersoort: ''[[Chlorocebus pygerythrus hilgerti]]'' - zuidelijk [[Kenia]]
** Ondersoort: ''[[Chlorocebus pygerythrus nesiotes]]'' - [[Pemba (Tanzania)|Pemba]]
** Ondersoort: ''[[Chlorocebus pygerythrus pygerythrus]]'' - [[Zuid-Afrika]], [[Botswana]], [[Lesotho]] en [[Swaziland]]
** Ondersoort: ''[[Chlorocebus pygerythrus rufoviridis]]'' - [[Mozambique]] tot [[Oeganda]]
Regel 50:
 
== Levenswijze ==
[[Bestand:Vervet Monkeys in Samburu.jpg|thumb|right|Groep vervets in [[Natuurreservaat Samburu|Samburu]]]]
De vervet is een [[diurnaal]] dier, wat wil zeggen dat hij overdag actief is. De nacht brengen zij door in een boom, soms langs een rotswand. De vervet is een goede klimmer.
 
Regel 73:
 
=== Voortplanting ===
[[Bestand:Chlorocebus pygerythrus Grüne Meerkatze.JPG|thumb|right|Mannetje in [[Lake Manyara Nationaal Park]], [[Tanzania]]]]
De vervet kent geen vaste [[paartijd]]. Sommige gebieden kennen wel in vaste maanden een geboortepiek. Als het mannetje bereid is om te paren, laat hij zijn felgekleurde [[genitaliën]] zien. De [[draagtijd]] bedraagt 160 tot 170 dagen. Per worp wordt er één jong geboren. Tweelingen zijn zeldzaam. Het pasgeboren jong is zwart met een roze gezicht en weegt 300 tot 400 gram. Na vier maanden worden de jongen [[zogen|gespeend]]. Het vrouwtje blijft echter voor het jong zorgen tot de komst van het volgende jong.
 
Regel 84:
De vervet is een algemene, niet-bedreigde diersoort, die geregeld te vinden is in de buurt van de mens. Aangezien hij zich voedt met landbouwgewassen, kan hij zich in de buurt van akkers, boomgaarden en tuinen ontwikkelen tot een ware [[Plaagdier|plaag]]. Om die reden worden zij zwaar bejaagd. In sommige gebieden, zoals in het [[Turkana (district)|Turkana-district]] in Noordwest-Kenia, is de vervet onderdeel van het ''[[bushmeat]]''.<ref>Kingdon, J., S. Gippoliti, T.M. Butynski, & Y. De Jong (2008). ''[http://www.iucnredlist.org/details/136271/0 Chlorocebus pygerythrus]''. IUCN 2012. ''IUCN Red List of Threatened Species''. Version 2012.2. <www.iucnredlist.org>. Downloaded on 15 december 2012.</ref>
 
== Referenties ==
{{appendix}}