Cataract (oogaandoening): verschil tussen versies

Bij cataract als gevolg van [[diabetes mellitus]] resulterenresulteert een verhoogde bloedsuikerspiegelsbloedsuikerspiegel in het oog in verhoogde omzetting van glucose in [[sorbitol]]. Dat gebeurt (via heteen enzym [[aldosereductase]]). Aangezien de lensmembranen vrijwel ondoorlaatbaar zijn voor sorbitol en ook het enzym ontberen om sorbitol af te breken ([[polyoldehydrogenase]]), hoopt sorbitol zich op in hoge concentraties in de lens,. watDat blijft zelfs zo blijft als de glucosespiegels weer normaal worden. Deze hoge sorbitolconcentraties creëren een [[osmoseOsmose|osmotische]] [[concentratiegradiënt|gradiënt]] die ervoor zorgt dat water de cellen in wordt getrokken om de osmotische balans te handhaven, met hetzelfde doel loost de cel vervolgens kleine moleculen als [[aminozuurAminozuur|aminozuren]], [[inositol]], [[glutathion]], [[niacinenicotinezuur]], [[Ascorbinezuur|vitamine C]], [[magnesium]] en [[kalium]]. Aangezien deze voedingsstoffen de lens beschermen tegen schade, resulteert het verlies ervan in een verhoogde gevoeligheid voor beschadiging. Het resultaat is dat de eiwitten in de lens beschadigen, samenklonteren en verkleuren, waardoor cataract ontstaat.

De eiwitten in de ooglens zijn zodanig gerangschikt dat de lens doorzichtig is. Maar bij cataract worden deze eiwitten in stukjes afgebroken. De stukjes klonteren samen in de lens. Daardoor verkleurt de lens naar geel, groen en verder tot oranje en bruin. Soms verschijnen wittige wolkjes of vlokken in de lens. Deze worden [[Opaciteit|opaciteiten]] genoemd. Aanvankelijk hinderen ze het invallende licht nauwelijks. Naarmate ze groter en dikker worden, verstrooien ze dat licht echter steeds meer. Minder licht bereikt het netvlies en bovendien worden de invallende lichtstralen verbogen. Naarmate de lens volledig ondoorzichtig is geworden, is er sprake van een totaal cataract. Is de lens gedeeltelijk ondoorzichtig, dan spreekt men van onvolledig cataract.

Alhoewel cataract door vele aandoeningen veroorzaakt kan worden veroorzaakt, is het meestal een leeftijdsverschijnsel. In dat geval treft het vaak beide ogen. Oogtrauma, diabetes en sommige geneesmiddelen, (indienwanneer ze zeer langdurig worden ingenomen), kunnen bijdragen aan het ontstaan van cataract. Het is niet bekend waarom de lens verandert bij het ouder worden. Naast 'ouderdomsstaar' zijn er diverse andere vormen, bv.bijvoorbeeld na een verwonding van de ooglens of door erfelijke oorzaken.

=== Aangeboren cataract ===

Deze vorm van cataract, ook wel ''cataracta nuclearis'' genoemd, komt het meest voor. Hij ontstaat in het centrum van de lens en wordt meestal vlug ontdekt. De meest voorkomende symptomen zijn: verstrooiing van het licht, zien van dubbele beelden en mistig en afnemend beeld.

Bij deze vorm ontstaat er eerst een klein, mat vlekje achteraan in het midden van de lens. Deze vlek wordt steeds groter. Vroege klachten zijn een wazig zicht wanneer men buiten is en last bij het lezen. Dit soort cataract is vrij typisch voor mensen die een behandeling met corticosteroïden[[corticosteroïde]]n volgen. Men spreekt dan ook wel van cortisoncataract.

{{Zie hoofdartikel|cataractextractieCataractextractie}}

Tegenwoordig is deze aandoening vrijwel altijd goed behandelbaar: de ondoorzichtig geworden lens wordt verwijderd en daarvoor in de plaats wordt een [[Intraoculaire lens|kunstlens]] geplaatst. Deze ingreep door een [[oogarts]] vindt meestal plaats onder plaatselijke verdoving en heeft een lage kans op complicaties. Wel kan men daarna niet meer [[accommodatie (oog)|accommoderen]] zodat voor dichtbij zien, bijvoorbeeld bij lezen, een [[bril]] nodig is. Maar dit was bij de meeste patiënten, alleen al door hun leeftijd, voordien toch al het geval. Over het algemeen is slechts een (halve)-dagopname in het ziekenhuis nodig voor de operatie en kan de patiënt nog dezelfde dag weer naar huis. Implantatie van de kunstlens wordt tegenwoordig eigenlijk altijd gedaan, omdat men anders een dikke [[bril]] of [[Contactlens|contactlenzen]] moet dragen om te kunnen zien.

* [[Glaucoom]], (groene staar)

== Externe linkslink ==