Aquileia: verschil tussen versies

Aquileia is gesticht in het jaar [[181 v.Chr.]] als een grensfort in het noordoosten, niet ver van de plek waar twee jaar daarvoor [[Galliërs]] binnengevallen waren en een poging gedaan hadden een nederzetting te bouwen. Drie mannen leidden de kolonie, twee [[magistraat|magistraten]] van het [[Consul (Rome)|consul]] en één [[Praetoriaanse garde|Praetoriaanpraetoriaan]]. De 3000 ''pedites'' (infanterie) vormden de ruggengraat van de nederzetting. Enkele geleerden geloven dat Aquileia al ver voor de Romeinse tijd het centrum van [[Venetië (stad)|Venetië]] vormde.{{Bron?||2012|10|21}}

Vele belangrijke wegen naar het noordoosten van het Romeinse Rijk begonnen hier, zoals de (''[[Via Iulia Augusta]]'') door ''Iulium Carnicum'' naar Veldidena (het huidige [[Wilten]], vlak bij [[Innsbruck]]), vanwaar het afsplitste naar [[Noricum]] langs Virunum ([[Klagenfurt]]) naar Laurieum ([[Lorch (Italië)]]) aan de [[Donau]], de weg naar [[Pannonia (Romeinse provincie)|Pannonia]], langs Aemona ([[Ljubljana|Laibach, Ljubljana]])<ref>Een gedetailleerde beschrijving van deze weg staat in het ''Jahreshefte des Österr. Arch. Inst.'' v. (1902), Beiblatt, pp. 139 seq. door O. Cuntz.</ref> en Sirmium ([[Mitrowitz]], [[Sremska Mitrovica]]), en de route naar Tergeste ([[Triëst (stad)|Triëst]]) en de [[Istrië (schiereiland)|Istrische]] kust.

Het was oorspronkelijk een Romeinse kolonie maar werd in het jaar [[90 v.Chr.]] een ''[[municipium]]''. Tijdens de heerschappij van [[Gaius Julius Caesar Octavianus|Augustus]] werd de stad geplunderd, maar daarna wist het zichzelf weer op te bouwen. Augustus bezocht de stad tijdens de [[Pannonia (Romeinse provincie)|de Pannonische oorlogen]].

In [[167]] kwam de stad onder zware druk te liggen tijdens de oorlog tegen de [[Marcomanni]]; langdurige vrede had verloedering van de fortificaties met zich meegebracht. In [[238]] werden de fortificaties snel verstevigd De stad koos de zijde van de Senaat tegen Keizerkeizer [[Maximinus Thrax|Maximinus]]. De muren hielden maanden stand tot aan de moord op Maximus.

De [[vierde eeuw]] was de bloeiperiode van Aquileia; het werd een marinebasis en waarschijnlijk de zetel voor de ''[[corrector]] Venetiarum et Histriae''. Een muntgebouw werd in Aquileia gebouwd; hier zijn vele munten geslagen. De bisschop verkreeg de titel [[Patriarchpatriarch]] en in 381 werden de [[Raden van Aquileia]] opgezet, die in de latere eeuwen nog vaak bijeen kwam om te vergaderen.

In [[606]] was het diocees verdeeld tussen twee patriarchen:patriarchaten. dieDat van Aquileia, beschermd door de Lombarden, werd nieuw leven ingeroepen, en diedat van Grado, beschermd door de [[exarch van Ravenna]] en later door de [[Doge (staatshoofd)|Dogesdoges]] van [[Republiek Venetië (stad)|Venetië]]. In [[1027]] en [[1044]] werd Grado geplunderd door Patriarchpatriarch Poppo van Aquileia, die er in 1031 de [[Basiliek van Aquileia]] liet bouwen.

De zetel van de patriarch van Aquileia werd in [[1238]] verplaatst naar [[Udine (stad)|Udine]], in [[1420]] kreeg Aquileia haarzijn zetel weer terug omdat [[Republiek Venetië|Venetië]] Udine geannexeerd had. In [[1751]] werd de zetel uiteindelijk gesplitst tussen Udine en [[Gorizia (stad)|Gorizia]].

zieZie ook: [[patriarchaat Aquileja]]