'''Corticotropine''' (voluit: adrenocorticotroop hormoon) of '''ACTHadrenocorticotroop hormoon''' (ACTH) is een poly[[peptidepolypeptide]]-[[hormoon]] en een [[neurotransmitter]]. Het bestaat uit 39 [[aminozuur|aminozuren]] en het wordt geproduceerd en afgegeven door de [[adenohypofyse]] en door sommige neuronen.
[[Antidiuretisch hormoon|ADH]] (ADH) en [[Corticotropincorticotropin-releasing hormone|CRH]] (CRH) geproduceerd in de [[hypothalamus]] stimuleren de afgifte van ACTH.
ACTH werkt in op de [[bijnierbijnierschors]]schors en stimuleert de aanmaak van [[corticosteroïde]]n zoalsdie diverse lichamelijke reacties bij ontstekingen en infecties onderdrukken. Een voorbeeld van zo'n corticosteroïde is [[cortisol]]. enMaar ook [[androgeen|androgenen]] (sekssteroïden) worden hierdoor aangemaakt. [[Cortisol]] remt op zijn beurt weer de afgifte van ACTH (negatieve feedback), door een direct effect op de [[adenohypofyse]] en een indirect effect op de [[hypothalamus]], waar het de afgifte van [[Corticotropin-releasing hormone|CRH]] remt. ACTH speelt ook het een rol bij de [[biologische klok]].
==ACTH stimulatietest==
ACTH kan in bloed worden gemeten en is belangrijk in de diagnostiek van aandoeningen aan de bijnier, zoals de ziekte van [[Ziekte van Addison|Addison]] of het syndroom van [[Syndroom_van_Cushing |Cushing]]. Men spreekt over de ziekte van [[Syndroom_van_Cushing |Cushing]], wanneer het teveel aan [[cortisol]] wordt veroorzaakt door een te hoge ACTH productie in de [[hypofyse]] die ongevoelig is voor remming door [[cortisol]] via het negatieve feedbackmechanisme.
De ACTH-stimulatietest wordt uitgevoerd bij verdenking op een tekort aan het bijnierhormoon[[bijnierschorshormoon]] [[cortisol]], zoals bij de ziekte van [[Ziekte van Addison|Addison]]. Door tijdens deze [[functietest]] een dosis ACTH (1 µg) als synthetische stof in te spuiten in de patiënt kan worden nagegaan of de bijnier nog reageert op ACTH. Deze test wordt ook wel de ACTH-stimulatietest of SYNACTHEN-test genoemd. 30 minuten na toediening van de ACTH wordt de cortisolconcentratie in het bloed gemeten. Is de cortisolconcentratie in het bloed na 30 minuten lager dan 500 nmol/L, dan wijst dit op een verminderde functie van de bijnier.
Mocht er geen defect in de bijnier zijn, maar is het niveau van ACTH in het bloed laag, dan kan met aanvullende testen worden nagegaan of de problemen veroorzaakt kunnen worden door een slechte afgifte van ACTH door de hersenen.
==Dexamethasonsuppressietest==
Bij het syndroom van [[Syndroom_van_Cushing |Cushing]] is er sprake van te veel [[cortisol]] en zal, bij patiënten die verdacht worden van deze aandoening, een test worden toegepast die de [[cortisol]] productie remt, zoals de [[dexamethason]] remmingstest. [[Dexamethason]] is een synthetisch glucocorticosteroideglucocorticosteroïde met een vergelijkbare werking als [[cortisol]]. Het werkt alleen ongeveer 60 maal sterker dan [[cortisol]]. Bij gezonde personen wordt de ACTH-afgifte geremd door [[dexamethason]], via de negatieve feedbackwerking op de [[hypofyse]] en [[hypothalamus]]. Bij patiënten met het syndroom van Cushing wordt de ACTH-afgifte echter niet geremd door deze lage dosis [[dexamethason]]. Tijdens deze test wordt om 23.00 uur [[dexamethason]] (1 mg) toegediend, waarna de volgende ochtend om 08.00 uur de cortisolconcentratie in het bloed bepaald wordt. Een cortisolwaarde van meer dan 50 nmol/L duidt op het syndroom van Cushing.
