Kinkhoest: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 82.156.44.102 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Edwinb |
|||
Regel 14:
'''Kinkhoest''' of '''pertussis''' is een [[infectieziekte]] van de [[long (orgaan)|luchtwegen]] die wordt veroorzaakt door een [[bacterie]], [[Bordetella pertussis]] (bacil van [[Bordet-Gengou]]), die vooral wordt overgebracht door de druppeltjes die bij hoesten ontstaan. Kinkhoest is zeer besmettelijk.
==Symptomen en verloop==
De klassieke kinkhoest wordt ingedeeld in drie elkaar opvolgende stadia:
# Het ''catarrale'' stadium. Na een [[incubatieperiode]] van 1-3 weken treden de eerste, overigens niet karakteristieke, verschijnselen op. De ziekte begint als een verkoudheid en gaat gepaard met niezen, neus- en traanuitvloed en onwelzijn, en de patiënt heeft een klein kuchje. De symptomen zijn dus niet te onderscheiden van die van een [[verkoudheid]]. De patiënt ontwikkelt een droge hoest. Het hoesten verergert langzaam en de hoestaanvallen krijgen een steeds krampachtiger karakter. In dit catarrale stadium is het kind het meest besmettelijk.
# Het ''paroxismale'' stadium. Dit wordt gekenmerkt door hoestbuien waarbij de patiënt tot stikkens toe leeghoest waarna de patiënt met een lange gierende inhalatie (de 'whoop' uit het Engelse 'whooping cough') weer lucht schept. Vaak braakt een patiënt ook na een dergelijke hoestbui. Allerlei prikkels kunnen, vooral 's nachts, een hoestaanval uitlokken. Het hoesten gaat gepaard met opgeven van taai [[sputum]]. Bij jonge kinderen kan een hoestbui worden gevolgd door braken en hoofdpijn en soms [[ademstilstand]]. Bij baby's kunnen de paroxismen ontbreken. In dit stadium is de bacteriële infectie al op zijn retour, maar vormen de door de bacterie gevormde afvalstoffen het probleem. [[antibioticum|Antibiotica]] helpen dus niet meer voor de zieke zelf, maar kunnen in vroege stadia (tot 2 a 3 weken na besmetting) preventief werken tegen besmetting. Dit stadium duurt doorgaans één tot zes weken.
Regel 21:
Het doormaken van kinkhoest geeft een vrij goede maar geen volledige immuniteit tegen volgende besmettingen, gedurende zo'n 7 tot 20 jaar.<ref name="C"/>
==Mogelijke complicaties==
Het braken kan in ernstige gevallen tot ondervoeding leiden. De hoestbuien kunnen de patiënt sterk uitputten. De persoon met kinkhoest kan het zeer benauwd hebben en denken te gaan stikken. Het hoesten kan door mechanische irritatie van het kwetsbare slijmvlies van de luchtwegen wel eens gepaard gaan met het ophoesten van bloed. Dit komt maar zelden voor. Bovendien kunnen de [[long (orgaan)|longen]] door het langdurig en geforceerd hoesten blijvende schade oplopen of kan een [[longontsteking]] als complicatie ontstaan. Deze secundaire longontsteking wordt vaak veroorzaakt door ''[[Streptococcus pneumoniae]]'' of ''[[Haemophilus influenzae]]''. De hoestbuien nemen af, de patiënt krijgt koorts en de [[lymfocytose]] gaat over in een polymorfonucleaire [[leukocyt]]ose. Kinkhoest gaat soms gepaard met [[middenoorontsteking]]. De ziekte kan dodelijk verlopen, vooral bij jonge [[zuigeling]]en. Indien volwassenen langer dan twee weken ernstig hoesten dient er rekening te worden gehouden met kinkhoest. De kans hierop is echter nog steeds bijzonder klein. Een volwassene die met een onschuldige hoest naar de huisarts gaat heeft 50% kans dat de hoest na vier weken nog niet over is, of hij nu wel of niet wordt behandeld met antibiotica (bijvoorbeeld doordat de bacterie al op zijn retour is, of omdat de verwekker helemaal geen bacterie was maar bijvoorbeeld een virus, of omdat de luchtwegen na de infectie een poos gevoeliger blijven voor aspecifieke prikkels). Dat zal bovendien vrijwel nooit op kinkhoest berusten.
Ernstige hersencomplicaties ([[convulsie]]s en soms [[coma (geneeskunde)|coma]]) worden meestal toegeschreven aan [[anoxie]] (zuurstofgebrek) door ademhalingsstilstand en bloedingen als gevolg van hevige hoestbuien, hoewel bacteriële toxinen ook hier een rol kunnen spelen. De kans op deze complicaties bij kinderen die in een ziekenhuis zijn opgenomen wegens kinkhoest, is minder dan 1%.
Voor heel jonge [[zuigeling]]en tot circa negen maanden is de ziekte potentieel levensbedreigend. De slijmproductie kan zo sterk zijn dat zij dit niet kunnen weghoesten. Hierdoor kan een ademstop ([[apneu]]) optreden die de dood tot gevolg heeft.
Kinkhoest bij zuigelingen wordt nog wel eens onderschat. Zodra er een reële verdenking van kinkhoest is, is een spoedconsult bij de kinderarts nodig. De zuigeling wordt dan zo nodig opgenomen en de ademhaling wordt bewaakt (circa 2-3 weken). Zodra er te veel slijm is, waardoor de zuigeling geen adem meer kan halen, kan dit eenvoudig worden uitgezogen. Het beleid van de [[GG&GD]] is om zuigelingen met kinkhoestverschijnselen op te laten nemen in het ziekenhuis, zowel voor de besmetting, als voor de levensbedreigende situatie. Voor een kind dat in zijn jeugd kinkhoest heeft gehad kunnen de luchtwegen tot negen jaar later nog steeds een zwakke plek zijn.
==Epidemiologie van kinkhoest in Nederland==
| |||