Transvaalbuurt (Amsterdam): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Buurt in opkomst: Ontwikkelaarsproza gesnoeid
div.
Regel 13:
De '''Transvaalbuurt''' of '''Afrikanerbuurt''' is een [[buurt]] van het stadsdeel [[Amsterdam-Oost|Oost]] van de gemeente [[Gemeente Amsterdam|Amsterdam]], onderdeel van de stad [[Amsterdam]] in de [[Nederland]]se [[provincie]] [[Noord-Holland]]. De buurt ligt tussen de Transvaalkade in het zuiden, de [[Wibautstraat (straat)|Wibautstraat]] in het westen, de spoorlijn tussen [[Amstelstation]] en [[Muiderpoortstation]] in het noorden en de [[Linnaeusstraat]] in het oosten. De buurt heeft een oppervlakte van 38 hectare, telt 4517 woningen en heeft 9248 inwoners.<ref name="os.amsterdam.nl">http://www.os.amsterdam.nl/tabel/7017/</ref>
 
== Oorsprong ==
[[Bestand:Schalk Burgerstraat.jpg|thumb|[[Sociale woningbouw]] in de Transvaalbuurt (Schalk Burgerstraat, poort naar Colensostraat) van architect [[Jan Gratama]], anno 2011 verhuurd door [[Ymere]]]]
Tot 1896 behoorde het gebied toe aan de gemeente [[Nieuwer Amstel]] en was het een smalle uitstulping op de rechter Amsteloever ingeklempt tussen de Amsterdamse Grensstraat en de gemeente [[Watergraafsmeer]]. In 1896 werd het noordelijk gedeelte van de gemeente Nieuwer Amstel, waar onder ook dit gebied, door Amsterdam geannexeerd.
 
De Transvaalbuurt was een stadsuitbreidings en begon in de jaren '101910 en '20 van de [[20e eeuw]]1920. Architect [[Hendrik Petrus Berlage|Berlage]] ontwierp het stratenplan: kromme en rechte straten afgewisseld met pleinen en plantsoenen. Veel van de [[arbeiderswoning]]en werden gebouwd in de stijl van de [[Amsterdamse School (bouwstijl)|Amsterdamse School]]. Dit maakt dat dat deel van de buurt een eigen waarde heeft, met bijzondere hoekjes en mooie afwerkingen. Nadeel van deze bouw is dat een groot deel van de woningen relatief klein is.
 
Aan de basis van de Transvaalbuurt stonden enkele woningbouwverenigingen, die er huizenblokken met sociale huurwoningen bouwden: Het [[Bouwfonds Handwerkers Vriendenkring]], dat voornamelijk woningen bouwde voor joodse Amsterdammers uit gesaneerde krottenbuurten, de Amsterdamsche Coöperatieve Onderwijzers Bouwvereeniging, de katholieke woningbouwvereniging Het Oosten, de christelijke woningbouwvereniging [[Nederlandsch Werkliedenverbond Patrimonium|Patrimonium]] en de [[Algemene Woningbouwvereniging]], die voortkwam uit de [[Sociaaldemocratie|sociaaldemocratische]] beweging. Ook de [[Gemeentelijke Woningdienst Amsterdam]] zette hier dehaar eerste schreden als woningbouwer.
 
== Naam ==
[[Bestand:Tugelablok Maritzstraat.jpg|thumb|[[Arbeiderswoning]]en van [[Bouwfonds Handwerkers Vriendenkring]] aan de Maritzstraat]]
De naam Transvaalbuurt verwijst naar de namen van straten en pleinen die ontleend zijn aan (geografische) begrippen uit de vroegere Boerenrepublieken [[Zuid-Afrikaansche Republiek|Transvaal]] en [[Oranje Vrijstaat]] in [[Zuid-Afrika]]. Na de [[Tweede Boerenoorlog]] die door de Engelsen was gewonnen, vernoemden veel Nederlandse steden en dorpen straten naar namen van personen en andere begrippen uit de Boerenrepublieken. Jarenlang werd de wijk de ‘[[Afrikaner]]buurt’ genoemd. Rond 1912 veranderde de naam in Transvaalbuurt naar wordt desondanks totmaar de dagwijk vanwordt vandaaganno 2013 ook nog steeds vaak Afrikanerbuurt genoemd.
 
Het [[Krugerplein]] vormde het hart van de buurt, en ook centraal ligt de Transvaalstraat die zijn naam kreeg in [[1912]]. Voorts zijn er straten en pleinen vernoemd naar [[Marthinus Theunis Steyn|President Steyn]], [[Paul Kruger]] en [[Pretorius]]. Het Pretoriusplein werd decennia later hernoemd, naar de antiapartheidsstrijderanti-apartheidsstrijder [[Steve Biko]].
 
==Statistiek Geschiedenis ==
[[Bestand:Transvaalkade Amsterdam.jpg|thumb|left|Voor de nazi's was de Transvaalbuurt makkelijk af te sluiten als Jodenkwartier, zoals hier bij de Transvaalkade (kruising met Schalk Burgerstraat)]]
Voordat de Duitse bezetter de laatste bewoners in 1943 bij een razzia bijeen dreef en afvoerde naar [[vernietigingskamp]]en, waren de inwoners van deze buurt overwegend joods. Vijfenzeventig jaar later is de buurt een multiculturele buurt, met 50,3% niet-westerse allochtonen <ref name="os.amsterdam.nl"/>. Het is daarnaast een van de kinderrijkste buurten van de stad.
 
EenRond aantal jaar geleden2005 was de Transvaalbuurt sociaal economisch een van de zwakste Nederlandse woonwijken. Het waswerd in 2007 een zogenoemde [[Vogelaarwijk]] en, kende een relatief hoog werkloosheidscijfer en de gemiddelde woonduur was laag. In 2007 kwam er met veel rijkssubsidie een wijkaanpak vanopgang door belanghebbenden zoals woningcorporaties, de stadsdeelraad, een welzijnsorganisatie, de politie, bewoners en ondernemers om de veiligheid te verbeteren, de openbare ruimte op orde te krijgen en de lokale economie te stimuleren. De woonomgeving is daardoor volgens de bewoners verbeterd. In 2011 gaven ze hun buurt een 6,9 terwijl dat tien jaar eerder een punt minder was.<ref>[http://www.amsterdam.nl/@502041/pagina/ WiA]</ref> In 2012 werd de Transvaalbuurt genomineerd voor de [[Gulden Feniks]], een renovatieprijs. De Transvaalbuurt is vanaf 2014 geen aandachtswijk meer.
== Status ==
Een aantal jaar geleden was de Transvaalbuurt sociaal economisch een van de zwakste Nederlandse woonwijken. Het was een [[Vogelaarwijk]] en kende een relatief hoog werkloosheidscijfer en de gemiddelde woonduur was laag. In 2007 kwam er een wijkaanpak van belanghebbenden zoals woningcorporaties, de stadsdeelraad, een welzijnsorganisatie, de politie, bewoners en ondernemers om de veiligheid te verbeteren, de openbare ruimte op orde te krijgen en de lokale economie te stimuleren. De woonomgeving is daardoor volgens de bewoners verbeterd. In 2011 gaven ze hun buurt een 6,9 terwijl dat tien jaar eerder een punt minder was.<ref>[http://www.amsterdam.nl/@502041/pagina/ WiA]</ref> In 2012 werd de Transvaalbuurt genomineerd voor de [[Gulden Feniks]], een renovatieprijs. De Transvaalbuurt is vanaf 2014 geen aandachtswijk meer.
 
== Openbaar Vervoer ==
Korte tijd heeft de Transvaalbuurt een tramverbinding gehad. Van 1942 tot 1944 reed [[tramlijn 3 (Amsterdam)|tramlijn 3]] naar het Krugerplein. Na 1945 keerde de tram echter niet terug en werden de sporen opgebroken na slechts drie jaar ingebruik te zijn geweest. In 1965 kreeg de wijk opnieuw een verbinding nu met [[buslijn 56 (Amsterdam)#Lijn 56 II|bus 5]], sinds 1978 lijn 56. In 1987 werd de lijn vervangen door [[Buslijn 37 (Amsterdam)#Huidige lijn 37|bus 37]] welke lijn vandaaganno de dag2013 nog steeds door de wijk rijdt.
 
{{commonscat|Transvaalbuurt (Amsterdam)}}