Versie van 15 mei 2013 08:20 bewerken Hobbema (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 111.270 bewerkingen Geen bewerkingssamenvatting ← Oudere bewerking		Versie van 15 nov 2013 11:43 bewerken ongedaan maken ChristiaanPR (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers, Uitgezonderden van IP-adresblokkades 35.734 bewerkingen Geen bewerkingssamenvatting Nieuwere bewerking →
Regel 10: \|ouderdomgesteente = \|type = Middelgebergte \|detailkaartnaam = DEMVosges.png \|detailkaartonderschrift = \|afbeeldingnaam = Vallee-chajoux.jpg \|afbeeldingonderschrift = Chajoux-vallei, La Bresse ~~(Frankrijk)~~ }} De '''Vogezen''' ([[Frans]]: ''Vosges'', [[Alemannisch]]: ''Vogesen'') is een [[~~gebergte (aardrijkskunde)~~Middelgebergte\|~~gebergte~~middelhoge bergketen]] in ~~centraal-westelijk~~het oosten van [[~~Europa (werelddeel)\|Europa~~Frankrijk]]. De bergketen ~~strekt~~begint ~~zich uit over~~aan de ~~westelijke~~grens ~~zijde van de~~met [[~~Rijn~~Zwitserland]]~~vallei in noordoostelijke richting,~~ en ~~loopt van [[Bazel (Zwitserland)\|Bazel]] tot [[Mainz]], over een afstand van 250 km.~~ strekt zich naar het noorden uit over de westelijke zijde van het [[Boven-Rijnse Laagvlakte\|Rijndal]]. De ronde toppen van de Grote Vogezen worden ballons, [[Frans]] voor ''ballen'', genoemd. Van [[1871]] tot [[1918]] liep door het zuidelijk gedeelte de grens tussen [[Frankrijk]] en [[Duitsland]]. Er zijn verschillende [[Geologie\|geologische]] overeenkomsten tussen de Vogezen en het [[Zwarte Woud]]. De Vogezen bestaan voornamelijk uit [[graniet]] en rode [[zandsteen]]. == Geografie == De Vogezen kunnen worden verdeeld in: De keten is verdeeld in vier delen: de ''Grote Vogezen'', van [[Belfort (stad)\|Belfort]] tot [[Bruche (rivier)\|Bruche]]; de ''Centrale Vogezen'', tussen de Bruche en de [[Col de Saverne]]; de ''Lagere Vogezen'', tussen de Col de Saverne en de bron van de Lauter en de [[Hardt (rivier)\|Hardt]]. De ronde toppen van de Grote Vogezen worden ''ballons'' genoemd (''ballen'' in het [[Frans]]). * de Grote Vogezen, van [[Belfort (stad)\|Belfort]] tot [[Bruche (rivier)\|Bruche]], * de Centrale Vogezen, tussen de Bruche en de Col de Saverne, * de Lagere Vogezen, tussen de Col de Saverne en de bron van de Lauter en de Hardt. De [[~~departement~~Departement (Frankrijk)\|departementen]] [[Vosges]] en [[Haute-Saône]] worden van de [[Elzas]] en [[Belfort (stad)\|Belfort]] gescheiden door de Ballon d'Alsace, of de St Maurice. Het hoogste punt, in de Vogezen is de [[Grand Ballon]] ~~bereikt een hoogte van~~, 1424 m. De spoorweg van [[Parijs]] naar [[Straatsburg]] loopt over de Col de Saverne. Geen ~~enkele spoorweg~~spoorlijn steekt de Vogezen over tussen Saverne en Belfort, maar er zijn verschillende wegen over de passen, bijvoorbeeld Col du Bonhomme;, de Col de la Schlucht en de Col de Bussang. == Geologie == Geologisch gesproken zijn de ~~massieven~~ Vogezen ~~noch~~en het [[Zwarte Woud]] gebergten. Als gevolg van druk van de vorming van de [[~~Alpine orogenese\|~~Alpen]] zakte vooral het gebied ertussen naar beneden en vormde zich de [[Boven-Rijnslenk\|Rijnslenk]]. Dit gebeurde vrij plotseling bij het begin van het [[tertiair]], ~~zo'n~~ongeveer 65 miljoen jaar geleden. Tegelijk stuwden de randen omhoog, met als gevolg dat er door [[erosie]] oudere steenlagen naar boven kwamen. == Klimaat == Er zijn verschillende meteorologische verschillen tussen de oostelijke en westelijke gebieden van de keten. De jaarlijkse regenval is veel hoger en de gemiddelde temperatuur is veel lager in het westen dan in het oosten. == Lijst van de hoogste toppen == * [[Grand Ballon]] 1424 m * [[Storkenkopf]] 1366 m Regel 38 ⟶ 44: * [[Klintzkopf]] 1330 m * [[Rothenbachkopf]] 1316 m * [[Lauchenkopf]] 1314 m * [[Batteriekopf]] 1311 m * [[Haut de Falimont]] 1306 m * [[Gazon du Faing]] 1306 m * [[Rainkopf]], 1305 m * [[Gazon du Faîte]] 1303 m * [[Ringbuhl]] 1302 m * [[Soultzereneck]] 1302 m * [[Tanet]] 1292 m * [[Petit Ballon]] 1272 m * [[Ballon d'Alsace]] 1247 m * [[Ballon de Servance]] 1216 m * [[Planche des Belles Filles]] 1148 m * [[Champ du Feu]] 1099 m * [[Donon]] 1008 m == Bekende bergpassen (cols) == * [[Col de la Schlucht]] 1139 m * [[Col de Bramont]] 956 m {{coor title dm\|48\|0\|N\|7\|0\|E\|region:FR_type:mountain}}

Vogezen (gebergte): verschil tussen versies