Centraal bediende treinaanwijzers in Nederland: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Bonaber (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
er is nog een eerdere generatie, ouder dan wat in dit lemma de Eerste Generatie wordt genoemd
Regel 1:
[[Bestand:Centraal Bediende Treinaanwijzer Trein Beeld Perron scherm Utrecht Centraal 2011.jpg|thumb|Een nieuwe en een oude treinaanwijzer in [[Station Utrecht Centraal|Utrecht]].]]
De '''centraal bediende treinaanwijzer''' (afgekort CTA) is een paneel dat in '''Nederland''' vaak op [[spoorwegstation|stations]] boven de [[perron (platform)|perron]]s hangt vanwaar [[reizigerstrein]]en vertrekken, en daarmee een van de vormen van [[dienstregelinginformatie over treinen in Nederland]].
 
== Geschiedenis ==
Voor de komst van de CTA, op sommige stations nog tot in de jaren zeventig, werd er gewerkt met metalen bordjes die door de perronopzichter aan een paal werden gehaakt. Aan de paal bevond zich een klok met wijzerplaat waarop de vertrektijd kon worden aangegeven. Op sommige stations in België waaronder station Blankenberge gebeurt dit nog steeds zo. In Eindhoven werd gewerkt met televisieschermen van [[Philips (bedrijf)|Philips]]. In de [[1980-1989|jaren 1980]] werden alle systemen geleidelijk vervangen door de eerste generatie CTA's.
 
De CTA's worden bediend door [[ProRail]] Regionale Verkeersleidingen afdeling Reisinformatie (zij verzorgen ook de omroepberichten op de verschillende stations).
 
== Typen ==
De oudste CTA's werkten met zwarte letters op een witte ondoorzichtige film, die op- en afgerold werd. Op kleinere stations stonden alleen de stations aangegeven waar de trein zou stoppen maar niet de vertrektijd.
 
Meestal hadden deze CTA's drie vakken: de bestemmingen, de vertrektijd en het type trein. Dat laatste kon zijn: Intercity, Stoptrein, Voortrein, Extra trein, Kindertrein en nog meer.
 
In Eindhoven werd gewerkt met televisieschermen van [[Philips (bedrijf)|Philips]].
 
In de [[1980-1989|jaren 1980]] werden alle systemen geleidelijk vervangen door de eerste generatie CTA's.
 
=== Eerste generatie CTA's ===
[[Bestand:Utrecht Centraal CTA spoor 19.png|thumb|CTA-scherm van de eerste generatie met vier regels, op station [[Utrecht Centraal]].]]
[[Bestand:Centraal Bediende Treinaanwijzer Amsterdam Bijlmer.jpg|thumb|CTA-scherm van de eerste generatie met drie regels boven het perron van [[Station Amsterdam Bijlmer ArenA|Amsterdam Bijlmer ArenA]].]]
De eerste generatie CTA zijn mechanisch, en werken door middel van paletten 'boekjes' die automatisch doorgebladerd worden, totdat het juiste bordje verschenen is. In vroegere generaties CTA's stonden de mededelingen in zwarte letters op een witte ondoorzichtige film, die op- en afgerold werd. Op kleinere stations stonden alleen de stations aangegeven waar de trein zou stoppen maar niet de vertrektijd. De CTA's worden bediend door [[ProRail]] Regionale Verkeersleidingen afdeling Reisinformatie (zij verzorgen ook de live omroepberichten op de verschillende stations).
 
De eerste generatie-CTA's zijn er in drie formaten: met twee, drie of vier regels. Het formaat dat wordt toegepast is afhankelijk van de beschikbare ruimte en de hoeveelheid informatie die moet kunnen worden weergegeven.
 
Regel 19 ⟶ 30:
 
=== Tweede generatie CTA's ===
De tweede generatie CTA's werken door middel van digitale schermen welkedie niet alleen op de perrons komen te hangen, maar bij onder andere de ingangen en in de stationshal. De schermen hangen samen met het "InfoPlus"-systeem van de NS en Prorail. Bij de nieuwe schermen is nagedacht over de volgorde van de beeldschermen: hoe dichter de reiziger bij de trein op het perron komt, hoe gedetailleerder de informatie over de trein wordt. Bij de ingang van het station wordt alleen de eindbestemming van een trein met de belangrijkste tussenstations genoemd, samen met de vertrektijd, het juiste spoor en de treinsoort. Boven het perron worden alle tussenstations genoemd. Er zijn verschillende soorten schermen:
 
Verder vermeldt deze CTA de vertraging en de volgende trein die op dit spoor komt. Vertrekt een trein op een ander spoor dan gebruikelijk, dan wordt dat ook vermeld.
Er zijn verschillende soorten schermen:
 
==== Treinbeeldscherm ====
[[Bestand:TB7 Baarn.JPG|thumb|250px|Een Treinbeeldscherm op [[station Baarn]].]]
De Treinbeeldschermen zijn de vervangers van de grote blauwe borden in de stationshallen. De Treinbeeldschermen tonen de 7 volgende vertrekkende treinen op het station, en de belangrijkste tussenstations. Het uitgangspunt van deze schermen is te tonen welke treinen in ongeveer het eerstvolgende half uur zullen vertrekken. Zodra er in een half uur meer dan 7 treinen vanaf dat station vertrekken, zullen er twee TB-schermen naast elkaar komen te hangen, zodat alle treinen die het komende half uur vertrekken zichtbaar worden. Het gaat dan om TB14.<ref name=Treinbeeldscherm>Het cijfergetal achter de afkorting TB staat voor het aantal treinen dat af te lezen valt.</ref>. De heel grote stations krijgen drie schermen naast elkaar waarop de eerstvolgende 21 vertrekkende treinen staan (TB21).<ref name=Treinbeeldscherm></ref>.
 
Het treinbeeldscherm geeft de volgende zaken weer:
Regel 36 ⟶ 51:
 
==== Trein Beeld Perron ====
[[Bestand:Vertrekbord stoomtrein ZLSM te station Valkenburg.JPG|thumb|Een TBP-scherm met vertrektijd van de stoomtrein van de [[ZLSM]] te [[Station Valkenburg|Valkenburg]].]]
De Trein Beeld Perron schermen zijn de vervangers van de eerste generatie CTA-schermen op de perrons. De TBP-schermen tonen de treinsoort, het logo van de vervoerder, vertrektijd, de eindbestemming en alle tussenstations. Als de lijst van tussenstations te lang is voor één regel, zal de opsomming van tussenstations steeds een regel naar boven doorschuiven. De puntjes geven daarbij aan dat er nog meer informatie beschikbaar is en getoond zal worden. Een voordeel van de TBP-schermen is dat er ook extra informatie getoond kan worden, zoals meldingen dat een trein na een bepaald station op alle stations stopt, en dat er ruimte is voor een regel waarin de volgende trein met zijn eindbestemming en vertrektijd geplaatst kan worden. Ook spoorwijzigingen die betrekking hebben op dat spoor zijn af te lezen op de schermen. Op perrons en perrondelen zonder overdekking worden schermen geplaatst die gebruik maken van [[Led]]-technologie, ter verbetering van de leesbaarheid bij veel tegenlicht.
 
== Metrostations ==
[[Bestand:PID Amsterdam RAI.jpg|thumb|left|Een PID op [[Station Amsterdam RAI|metrostation RAI]] in Amsterdam.]]
 
===Passenger Information Display===
Regel 46 ⟶ 61:
Bij de komst van sneltramlijn 51 verschenen bij deze lijn een nieuw type aanwijzer wat op het Buitenveldertse en Amstelveense traject nog steeds wordt gebruikt.
 
Bij de komst van metrolijn 50 verschenen op het nieuwe traject de eerste PID,'s. De oude oranje aanwijzers toonden steeds meer kuren en op het nieuwe station Duivendrecht werden in 1993 de aanwijzers vast gezet en voorzien van stickers met de tekst van de lijn en de eindbestemming. Naderhand werden ook alle overige aanwijzers vast gezet en voorzien van een sticker. Dit is de reden geweest dat de lijnen 53 en 54 zichtbaar een lijnnummer voor het publiek gingen tonen. Eerst met borden achter de voorruit en in 2000 werden filmkasten ingebouwd.
 
Daarna werden de nieuwe PID's aangeschaft. De PID heeft hetzelfde doel als de CTA: de PID laat zien hoe laat de volgende 2 metro's vertrekken met lijnnummer en eindbestemming, uit hoeveel metrostellen de trein bestaat (aanvankelijk met gestileerde metrotreintjes en later met de huidige tekentjes) of toont een trein waarin de passagier niet mogen instappen (''Niet Instappen''). Op het Centraal Station wordt indien er 2 metro's vertrekken de tekst "''Zie voorkant trein''" getoond. De PID kan ook laten zien of er op het spoor deze dag geen metro's rijden (''Ander spoor instappen'') of bijvoorbeeld "''Metro 51 vertrekt vanaf Spaklerweg,reis eerst met metro 53 of 54''"