Suppletie (taalkunde): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Addbot (overleg | bijdragen)
k Robot: Verplaatsing van 15 interwikilinks. Deze staan nu op Wikidata onder d:q324982
Iets herschreven
Regel 1:
'''Suppletie''' is een term die vooral wordt gebruikt in de [[grammaticataalkunde]] en de [[etymologie]] voor het verschijnsel dat binnen hetzelfde [[paradigma (taalkunde)|paradigma]] (metmeestal nameis dit een [[verbuiging]] of [[vervoeging]]) de verschillende woordvormenvormen geenniet [[cognaat (taalkunde)etymologie|cognatenetymologisch]] verwant zijn.
 
SuppletieDit betreftverschijnsel vrijweldoet uitsluitendzich meestal alleen voor in een deel van het [[kernlexicon]] van een taal. Vaak betreft het in feite restanten van oudere paradigma's met dezelfde of aanverwante functies, die met de nieuwe paradigma's vermengd zijn.
 
De term "suppletie" is afgeleid van het Engelse werkwoord ''to supply'', dat "aanleveren" betekent; een "gat" in een bepaald paradigma wordt opgevuld met een nieuwe vorm.
Regel 7:
Het meest kenmerkend aan suppletieve vormen is dat ze niet kunnen worden afgeleid met behulp van de gebruikelijke grammaticale regels. Dergelijke vormen worden daarom in officiële grammatica's "onregelmatig" genoemd. Dergelijke vormen leveren vooral problemen op bij het proces van [[taalverwerving]] en het leren van een [[vreemde taal]].
 
== Voorbeelden van suppletie ==
* In het [[Nederlands]] en de meeste andere talen is het belangrijkste voorbeeld van suppletie de vervoeging van het werkwoord ''zijn''. Dit bevat de [[stam (taalkunde)|stammen]] van maar liefst drie verschillende werkwoorden. Er zijn nog steeds twee infinitieven: ''zijn'' en ''wezen'': Een derde werkwoord heeft nog wel [[cognaat (taalkunde)|cognaten]] in bijvoorbeeldandere het[[Indo-Europese talen]] ([[Engels]]: (''to be'') en, [[Pools]]: (''być'', [[Latijn]]: ''fui''), .
*#zijn, zij, zijnde, zijt
*#wezen, geweest, gewezen, was, waren, waart (De afwisseling z-r komt ook voor in werkwoorden als vriezen-vroor en verliezen-verloor - dit is van oorsprong hetzelfde werkwoord)