Elektrolytische condensator: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Addbot (overleg | bijdragen)
k Verplaatsing van 13 interwikilinks die op Wikidata beschikbaar zijn op d:q1326992
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 5:
:<math>C= \frac{\varepsilon A}{d}</math>
::C [[capaciteit]] in [[Farad|F]];
::A effectieve [[oppervlakoppervlakte]] in [[Vierkante meter|m<sup>2<sup>²]];
::d afstand tussen anode en kathode in [[meter|m]];
::ε [[permittiviteit]] van het gebuiktegebruikte [[diëlektricum]] in F/m
De grote capaciteitswaarde van de elco is te danken aan:
* de hoge [[doorslagveldsterkte]] van [[aluminiumoxide]] (ongeveer 100 [[Volt (eenheid)|V]]/[[Micrometer_(lengtemaat)|µm]]);
Regel 15:
 
[[Afbeelding:Elcap_crosssection.png|thumb|Doorsnede door een elco.<br />Een elco heeft tientallen van deze lagen (opgewikkelde folies){{Legenda|#FE0000|Anodefolie (aluminium)}}{{Legenda|#FEFEFE|Aluminiumoxide}}{{Legend|#00FE00|Elektrolytische vloeistof}}{{Legenda|#0000FE|Kathodefolie (aluminium)}}{{Legenda|black|Spacerfolie (open papier of ander materiaal)}}]] Elco's hebben zelfherstellende eigenschappen. Als het oxide is beschadigd (te dun geworden) wordt het vanuit het elektrolyt weer aangevuld als er een voldoende hoge spanning op de elco wordt gezet. Het elektrolyt kan verdampen door de jaren heen. In dat geval zakt de capaciteit tot vrijwel nul.
De snelheid waarmee het elektrolyt naar buiten [[Diffusie|diffundeert]] gaat voor elke 10 &nbsp;ºC hogere temperatuur twee maal zo snel. Kwaliteitselco's hebben een levensduur van 10 .000 uur bij 105 &nbsp;ºC. Goedkope kleine elco's slechts 1000 uur bij 85 &nbsp;ºC. Omdat elco's meestal bij veel lagere temperaturen gebruikt worden, is de werkelijke levensduur veel langer.
 
De verwarming van de elco vindt niet alleen plaats door de omgeving (bijvoorbeeld in een [[spaarlamp]]), maar ook doordat er rimpelstroom door de condensator loopt, die de condensator opwarmt doordat het elektrolyt door zijn vrij grote [[Elektrische_weerstand_%28eigenschap%29Elektrische weerstand (eigenschap)|weerstand]] warm wordt. Bij elco's wordt dan ook altijd behalve de toelaatbare spanning opgegeven hoeveel rimpelstroom (uitgedrukt in ampère [[Effectieve waarde|RMS]]) er door de elco mag lopen.
 
Het is gunstig als er regelmatig spanning op een elco staat, zodat het aluminiumoxide in goede staat blijft. Van elco's die te lang zonder spanning (en dan vooral bij hoge temperatuur) hebben opgeslagen gelegen kan het aluminiumoxide zo sterk zijn beschadigd (in het elektrolyt opgelost), dat de elco niet meer bruikbaar is (er ontstaat dan [[kortsluiting]] bij aanleggen van een spanning).
 
==Toepassingen==
*Elco's worden toegepast wanneer een hoge capaciteit (meer dan ca 1 &nbsp;μF) benodigd is zoals voor wisselspanningsontkoppeling. Grote elco's (meer dan ca 100 &nbsp;μF) worden vooral gebruikt voor het afvlakken van voedingsspanning na [[gelijkrichter|gelijkrichting]].
*In elektronische apparatuur worden elco's vooral toegepast in [[schakelende voeding]]en en voor het stabiliseren van de voedingsspanning rondom verbruikers, zoals de processor en het geheugen in computers. Veel [[moederbord]]en bevatten 15 tot 30 elco's van 1500 &nbsp;μF of meer. Capaciteiten van elco's lopen (anno 2005) op tot meer dan 2700 &nbsp;F, al is de werkspanning in dat geval beperkt tot 2,8 &nbsp;V.
*In scheidingsfilters van [[luidspreker]]kasten worden vaak bipolaire elco's gebruikt. Deze zijn zo geconstrueerd dat er geen verplichte polariteit is. Ze kunnen, net als gewone condensatoren willekeurig worden aangesloten en zijn verkrijgbaar in waarden tussen 470 &nbsp;nF en 1 &nbsp;mF (1000 &nbsp;µF).
* Op alle [[condensatormotor]]en die gebruikt worden in de wasmachines, branders, circulatiepompen.
 
==Vervangingsschema==