Jan van Steffeswert: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Kleon3 heeft de pagina Jan van Steffenswert hernoemd naar Jan van Steffeswert over een doorverwijzing: In alle recente literatuur wordt deze schrijfwijze aangehouden.
Tekst geredigeerd; tekstaanvullingen; paragraafindeling; stijlverbeteringen; verwarrende term 'Limburgs' vervangen door 'Maaslands'; interne links toegevoegd; afbeeldingen herschikt; dode externe link gecorrigeerd; bronnen toegevoegd
Regel 1:
'''Jan van Steffe(n)swert''' (vóór 1465 - na 1531) was een laatgotisch, [[Maasland (Limburg)|Maaslands]] [[beeldsnijder]], die een deel van zijn leven in [[Maastricht]] werkzaam was.
[[Bestand:Sint-Pieter beneden 20080914 St Crispinianus.jpg|thumb|100px|St. Crispinianus (ca. 1500), [[Sint-Pieter beneden]]]]
'''Jan van Steffe(n)swert''' (voor 1465 - na 1530) was een belangrijke laatgotische [[Limburg (Nederland)|Limburgse]] beeldsnijder. Zijn naam associeert hem met de plaats [[Stevensweert]]. Jan van Steffenswert was echter woonachtig en vermoedelijk werkzaam in de Mariastraat in [[Maastricht]], nabij de toenmalige houtmarkt, of hij ook uit Stevensweert afkomstig was blijft onduidelijk.
 
==Leven==
De namen van veel van de beeldsnijders uit de 15e en 16e eeuw zijn onbekend gebleven. Een uitzondering hierop is Jan van Steffenswert, wiens invloed zich over de gehele Limburgse regio uitstrekte. Tegen de gebruiken in voorzag Jan van Steffenswert een gedeelte van zijn werk van een meesterteken en signatuur. Met zijn signatuur trad hij uit de anonimiteit van de ambachtsman en manifesteerde hij zich als individuele kunstenaar. Op het [[Marianum (beeld)|Marianum]] voor de dom van [[Aken (stad)|Aken]], dat Jan van Steffenswert in 1524 maakte, is de signatuur 'IAN Bieldesnider 1524' aangebracht. Het beeldengroepje [[Anna te Drieën]] uit 1524, dat zich thans bevindt in het [[Bonnefantenmuseum]] te Maastricht, werd kortweg met 'IAN' gesigneerd. Zo'n honderd kunstwerken zijn aan het atelier van Jan van Steffenswert toe te schrijven. Tot dusver zijn er 14 gesigneerde werken van hem bekend.
[[Bestand:Aachen cathedral 008.JPG|{{largethumb}}|[[Marianum (beeld)|Marianum]], [[Dom van Aken]], 1524]]
De namen van veel van de beeldsnijders uit de 15e en 16e eeuw zijn onbekend gebleven., Een uitzondering hierop ismaar Jan van Steffenswert,Steffeswert wiensis invloedhierop zicheen over de gehele Limburgse regio uitstrekteuitzondering. Tegen dehet gebruikengebruik in voorzag Jan van Steffenswerthij een gedeeltedeel van zijn werk van een meesterteken en signatuur., Met zijn signatuur tradwaarmee hij uit de anonimiteit van de middeleeuwse ambachtsman trad en manifesteerdewaarmee hij zich manifesteerde als individuele kunstenaar. Op het [[Marianum (beeld)|Marianum]] voorin de dom[[Dom van [[Aken (stad)|Aken]], dat Jan van Steffenswert in 1524 maakte, is de signatuur 'IAN Bieldesnider 1524' aangebracht. HetDe beeldengroepjebeeldengroep [[Anna te Drieën]], eveneens uit 1524, dat zich thans bevindt in het [[Bonnefantenmuseum]] te Maastricht, werdsigneerde hij kortweg met 'IAN'. gesigneerdTot dusver zijn 14 gesigneerde werken van hem bekend. Zo'n honderd kunstwerken zijn aan het atelier van Jan van Steffenswert toe te schrijven. TotZijn dusverinvloed zijnstrekte erzich 14uit gesigneerdeover werkende vangehele hemMaaslandse bekendregio en het [[prinsbisdom Luik]].
 
De naam Jan van Steffeswert doet een connectie met de plaats [[Stevensweert]] vermoeden, maar of hij hier geboren is, blijft vooralsnog onduidelijk. Hij was in elk geval vanaf 1499 woonachtig in [[Maastricht]], en vermoedelijk vanaf 1507 werkzaam in de [[Mariastraat (Maastricht)|Mariastraat]], nabij de toenmalige houtmarkt. Waarschijnlijk leidde hij in zijn atelier meerdere leerlingen op, want in 1503 en 1525 eiste hij schadevergoeding in verband met het voortijdig vertrek van leerlingen.<ref>Ten Poel (1997), pp.16, 33-34.</ref> In 1531 wordt Jan van Steffeswert voor het laatst genoemd in de Maastrichtse archieven.
De werken uit het oeuvre van Jan van Steffenswert kenmerken zich door een sterke ruimtelijke compositie. Met een uitzonderlijk fraaie detaillering weet Jan van Steffenswert het herkenbare, alledaagse leven in zijn werk weer te geven.<ref>Zie bijvoorbeeld P. ten Poel conservator van het [[Bonnefantenmuseum]] [http://www.hustinxstichting.nl/dutch/pagina/s_v_jas.html Jan van Steffenswert]</ref>
 
Van Steffeswert had minimaal twee kinderen, een zoon en een dochter. Over zijn dochter is slechts bekend dat zij handschoenen en tassen maakte. Waarschijnlijk woonde ze nog thuis in de Mariastraat, toen ene Boetsen van Rinck in 1508 een rechtszaak tegen haar begon vanwege oneerlijke concurrentie, waarbij haar vader garant voor haar stond.<ref>Te Poel (1997), p.16.</ref> De zoon van Jan van Steffeswert heette Aert en was getrouwd met Greetchen Bieldesnider. Beiden waren aanhangers van het [[Lutheranisme]], dat in die tijd sterke verbreiding vond in Maastricht. Ook Jan zou in zijn huis bekende Lutheranen ontvangen hebben. In september 1534 werd Greetchen, samen met de predikant Hendrik Rol, veroordeeld wegens [[ketterij]] en op het [[Vrijthof (Maastricht)|Vrijthof]] verbrand. Het is niet duidelijk of Jan van Steffeswert toen nog leefde en of zijn zoon het drama overleefde.<ref>Te Poel (2007), pp.147-150.</ref>
== Enkele werken ==
 
== Werken ==
De werken uit het oeuvre van Jan van SteffenswertSteffeswert kenmerken zich door een sterke ruimtelijke compositieruimtelijkheid. Met een uitzonderlijkDoor fraaie detaillering weet Janhij vanin Steffenswertzijn werk het herkenbare, alledaagse leven in zijn werk weer te geven.<ref>Zie bijvoorbeeldde P.bijdrage van Peter ten Poel, conservator van het [[Bonnefantenmuseum]], op de pagina 'Jan van Steffenswert' op de website [http://www.hustinxstichting.nl/dutchregister/paginajan-van-steffenswert/s_v_jas hustinxstichting.html Jan van Steffenswertnl]</ref>
*Maria, H. Martinuskerk te [[Beek (Limburg)|Beek]].
*St. Hubertus, [[Romaanse architectuur|Romaans]] kerkje van [[Erpekom]], nu in het openluchtmuseum van [[Bokrijk]] ([[Genk]]).
Regel 25 ⟶ 29:
 
<gallery>
[[Bestand:Sint-Pieter beneden 20080914 St Crispinianus.jpg|thumb|100px|St. Crispinianus (ca. 1500), [[Sint-Pieter beneden]]]]
Bestand:Aachen cathedral 008.JPG|Marianum, Dom van Aken
Bestand:Jan van Steffenswert - Anna-te-Drieën2.JPG|Anna-te-Drieën, [[Bonnefantenmuseum]]
Bestand:Jan van Steffenswert - Vrouwelijke heilige.JPG|Vrouwelijke heilige, Bonnefantenmuseum
Bestand:Jan van Steffenswert -Zittende Bisschop.JPG|Zittende Bisschop, Bonnefantenmuseum
Regel 32 ⟶ 36:
 
{{Commonscat|Jan van Steffenswert}}
{{Appendix||2=
;Bronnen
{{References}}
*Poel, P. te, ''Jan van Steffeswert. St Anna te Drieën'' (Het Meesterwerk 2). Zwolle, 1997 ('Te Poel (1997)' in referenties)
*Poel, P. te, 'Professor Timmers en zijn geesteskinderen: de Meester van Elsloo en Jan van Steffeswert'. In: TimmersWerk, Sittard, 2007, pp.128-155
*Ubachs, P.J.H., en I.M.H. Evers, ''Historische Encyclopedie Maastricht''. Zutphen, 2005 ('Ubachs/Evers' in referenties)
;Referenties
{{references}}
}}