Muntstraat (Maastricht): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Tekst uitgebreid; infobox toegevoegd; bronnen toegevoegd; afbeeldingen toegevoegd en herschikt |
aanvulling |
||
Regel 29:
Door [[archeologie|archeologisch]] onderzoek is vastgesteld dat het tracé van de [[Romeinen in Nederland|Romeinse]] hoofdweg, tegenwoordig meestal aangeduid als ''[[Via Belgica]]'', min of meer het tracé van de [[Grote Staat]] volgde, iets ten zuiden van de huidige Muntstraat. [[Archeologische opgraving|Opgravingen]] hebben aangetoond dat hier al in de 1e eeuw na Chr. gewoond en gewerkt werd. Aan de weg tussen de [[eerste Romeinse brug van Maastricht]] en de begraafplaats (op het [[Vrijthof (Maastricht)|Vrijthof]]) lagen langgerekte, op de weg georiënteerde percelen met gebouwen van hout en leem. Deze percelen strekten zich uit over het zuidelijk gedeelte van de Muntstraat.
[[File:31, zijgevel achterbouw - Maastricht - 20149215 - RCE.jpg|thumb|220px|left|[[Vakwerk (wandconstructie)|Vakwerkgevel]] achterzijde Muntstraat 31]]
Tot 1664 lag het zwaartepunt van de Muntstraat aan de zuidkant, waar zich in het [[Dinghuis (Maastricht)|Dinghuis]] de zetel van het [[hoge jurisdictie|hooggerecht]] bevond. Schuin ertegenover lagen de huizen ''De Lanscroon'' en ''De Liebaert'', waar het laaggerecht en het burgerlijk bestuur van de stad waren gevestigd. Dit deel van de stad, op het kruispunt van Muntstraat, [[Jodenstraat (Maastricht)|Jodenstraat]], [[Grote Staat|Grote]] en [[Kleine Staat]], werd vroeger aangeduid als 'Voor het Dinghuis' of 'Voor het Kruis',<ref>Latijn: ''platea ante pretorium'' of ''ante crucem''.</ref> dat laatste omdat hier waarschijnlijk een [[Kruis (christendom)|kruis]] stond, wellicht een marktkruis of een [[Banne (rechtsgebied)|ban]]kruis.<ref>Ubachs/Evers, pp.363-364, 'munthuis', 'Muntstraat'.</ref>▼
De naam Muntstraat ([[Latijn]]: ''platea moneta'') was al in de [[middeleeuwen]] in gebruik. Het is aannemelijk te veronderstellen dat hier ooit een [[munthuis]] stond, waarschijnlijk de [[Hertogdom Brabant|Brabantse]] ''alde moente'', die later verplaatst werd naar de noordwestelijke hoek van het [[Vrijthof (Maastricht)|Vrijthof]]. Een andere theorie is dat hier, tussen de Muntstraat en de Nieuwstraat, in de 13e eeuw een huis van de [[Tempeliers]] stond. Van de Tempelorde is bekend dat ze zich met bankieren bezighielden. Een schuldbekentenis uit 1269 zou aantonen dat de Maastrichtse Tempeliers dat ook deden.<ref>Zie het artikel 'Een Tempelhuis te Trajectum dat fungeerde als bank' op [http://www.tempelieren.nl/DCUltrajectum.html tempelieren.nl].</ref> In de Nieuwstraat zouden omstreeks 1800 fundamenten van gebouwen zijn gevonden, waarvan men dacht dat die aan een Tempeliersklooster hadden toebehoord. Ook een in 1862 afgebroken gebouw aan de Muntstraat, dat door de tekenaar Jan Brabant werd gedocumenteerd, werd aan de Tempelridders toegeschreven.<ref>Zie 'De Tempelieren' op website [http://www.vantoegevoegdewaarde.nl vantoegevoegdewaarde.nl]</ref> Al met al zijn de aanwijzingen voor de aanwezigheid van een Tempeliershuis in de Muntstraat gering.<ref>Zie onder andere de discussie 'Tempeliers te Maastricht' op [http://forum.mestreechonline.nl/showthread.php?t=2625 forum.mestreechonline.nl].</ref> Over een munthuis in de Muntstraat is evenmin iets met zekerheid te zeggen.
▲Tot 1664 lag het zwaartepunt van de Muntstraat aan de zuidkant, waar zich in het [[Dinghuis (Maastricht)|Dinghuis]] de zetel van het [[hoge jurisdictie|hooggerecht]] bevond. Schuin ertegenover lagen de huizen ''De Lanscroon'' en ''De Liebaert'', waar het laaggerecht en het burgerlijk bestuur van de stad waren gevestigd. Dit deel van de stad, op het kruispunt van Muntstraat, [[Jodenstraat (Maastricht)|Jodenstraat]], [[Grote Staat|Grote]] en [[Kleine Staat]], werd vroeger aangeduid als 'Voor het Dinghuis' of 'Voor het Kruis',<ref>Latijn: ''platea ante pretorium'' of ''ante crucem''.</ref> dat laatste omdat hier waarschijnlijk een [[Kruis (christendom)|kruis]] stond, wellicht een marktkruis of een [[Banne (rechtsgebied)|ban]]kruis.<ref>Ubachs/Evers, pp.363-364, 'munthuis', 'Muntstraat'.</ref> Na het gereedkomen van het nieuwe [[Stadhuis van Maastricht|Stadhuis]] in 1664 werd ook de noordkant van de Muntstraat, grenzend aan de [[Markt (Maastricht)|Markt]], steeds belangrijker.
Tijdens het [[Ancien Régime]] was de Muntstraat een drukke straat, strategisch gelegen tussen de [[Markt (Maastricht)|Markt]] en de [[Sint Servaasbrug]]. Na de [[Franse tijd in Nederland|Franse tijd]] veranderde het karakter van de centrumstraten geleidelijk, ook van de Muntstraat. In de loop van de 19e eeuw vertrokken veel kleine bedrijven en handwerkslieden (zoals zilversmeden, kleermakers en schoenmakers). Ervoor in de plaats kwamen winkels, vanaf begin 20e eeuw ook [[filiaal|filialen]] van [[grootwinkelbedrijf|grootwinkelbedrijven]]. In de Muntstraat kwam onder meer een filiaal van de [[HEMA]] (met een tweede ingang aan de Grote Staat).▼
▲Tijdens het [[Ancien Régime]] was de Muntstraat een drukke straat, strategisch gelegen tussen de
Begin jaren zeventig werd de straat [[voetgangersgebied]]. De laatste jaren hebben vrijwel alle lokale winkels plaats gemaakt voor [[winkelketen]]s en [[Franchise (ondernemen)|franchise]]-ondernemingen. Enkele bekende, verdwenen zaken zijn: Mabro (brood), Creemers (zuivel), Wevers (slager), Mulkens (slijterij), Bensdorp (chocolaterie), Geusgens (apotheek), De Jong-Telmans (drogist), Michiels (zaadhandel), Gero (keukenbenodigdheden), Vermeeren (huishoudelijke artikelen), Boels (gereedschappen), Thys (speelgoed, souvenirs), Lindeman (reisbureau), Aarts & Co (schrijfwaren), Goossens, Disco Danser en Disco De Man (platenzaken), Palmans (schoenen), Schunck, Leclerq, Van Noorden, Marius, Van Amstel-Jöris, Het Corsettenhuis en Fashion House (alle kledingzaken).<ref>Zie 'Verdwenen zaken in Maastricht' op [http://forum.mestreechonline.nl/showthread.php?t=2210 forum.mestreechonline.nl]</ref>
| |||