Stedelijke revolutie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
De '''stedelijke revolutie''' is het proces waarbij de ongedifferentieerde [[agrarische samenleving]] overging in een [[Specialisatie|gespecialiseerde]] [[stedelijke samenleving]]. Daarbij begonnen op [[verwantschap]] gebaseerde [[Groep (sociologie)|groepen]] zich te verenigen in [[dorp]]en en [[Stad|steden]], waar naast familiale ook economische, politieke en religieuze verbanden ontstonden. De stedelijke revolutie begon zo'n 6000 jaar geleden met de [[Stadstaat|stadstaten]] van [[Sumer|Soemerië]], gevolgd door [[Oude Egypte|Egypte]], de [[Indusbeschaving]] en [[Oude China|China]]. Het begrip is afkomstig uit het werk ''Man Makes Himself'' uit 1936 van archeoloog {{aut|[[Vere Gordon Childe|Gordon Childe]]}}. Van hem is ook het aan de stedelijke revolutie voorafgaande begrip [[neolithische revolutie]] afkomstig.
 
SpecialisatieDe maakte[[irrigatielandbouw]] hetin mogelijk[[Mesopotamië]] dorpenleidde tetot vormen[[Economisch metsurplus|overschotten]] mensenwaardoor diemensen onttrokken konden worden aan de [[voedselproductie]]. InMet dorpendeze tradoverschotten vaakwerd eenhet verzwakkingmogelijk op van de familieband ten gunste van de solidariteit met de buurt. Dedat ''[[Band (samenleving)|bands]]'' vormden zich vormden tot [[Stam (antropologie)|stammen]] en kon men ging meer in dorpen wonen. Dit werd het belangrijkste [[nederzetting]]stype in Eurazië, Afrika en Amerika en zou dat lange tijd blijven, ook na de opkomst van steden. In dorpen trad vaak een verzwakking op van de familieband ten gunste van de solidariteit met de buurt.
 
In 1950 werkte Gordon zijn ideeën verder uit in het artikel ''The Urban Revolution'' in het tijdschrift ''The Town Planning Review''. Hier kwam hij tot tien criteria die de vroegste steden onderscheiden van eerdere dorpen:
# een grote bevolking en relatief grote nederzettingen (steden);
# voltijds specialisatie en geavanceerde [[arbeidsdeling]];
# productie van een agrarisch overschot waarmee via [[tribuut]] of [[Belasting (fiscaal)|belasting]] een overheid wordt gefinancierd;
# monumentale openbare bouwwerken;
# een [[heersende klasse]];
# [[schrift]];
# [[Exacte wetenschap|exacte]] en voorspellende wetenschappen ([[rekenkunde]], [[meetkunde]], [[astronomie]], [[kalender]]s);
# verfijnde kunstvormen;
# [[langeafstandshandel]];
# de [[staat]].
 
== Literatuur ==
* {{aut|[[Vere Gordon Childe|Gordon Childe, V.]]}} (1950): [http://faculty.washington.edu/plape/citiesaut11/readings/Childe-urban%20revolution%201950.pdf ''The Urban Revolution''] in ''The Town Planning Review'', Vol. 21, No. 1 (Apr., 1950), p. 3-17.
 
[[Categorie:Stad]]