|
[[Afbeelding:MaquetteMarktMaas2.jpg|{{largethumb}}|De maquette van het Maas-Marktproject met [[Stadhuis van Maastricht|stadhuis]] en [[Mosae Forum]]]]
[[Afbeelding:Maart zu Maastricht.JPG|{{largethumb}}|De Vrijdagmarkt rondom het stadhuis]]
De '''Markt''' is een plein in de [[binnenstad (Maastricht)|binnenstad]] van [[Maastricht]]. Het plein ontleent zijn naam aan de [[Markt (winkel)|warenmarkt]]en die hier al eeuwenlang plaatsvinden. Tevens isbevindt hierzich op de Markt het stadhuis[[Stadhuis tevan vindenMaastricht]] en een groot aantal horecagelegenheden. De Markt is goed bereikbaar met het openbaar vervoer (stadsbussen [[Veolia Transport Nederland|Veolia]]). Een plan om de toekomstige [[tram Hasselt - Maastricht]] via de Markt te laten rijden gaat waarschijnlijk niet door.
==Geschiedenis==
===Middeleeuwen===
De Markt was aanvankelijk een veel kleiner plein gelegen aan de noordelijke rand van de stad, tegen de eerste middeleeuwse omwalling aan. De namen van enkele op de Markt aansluitende straten, de Kleine Gracht en de Grote Gracht, herinneren hier nog aan, want zij liggen op de plaats van de [[gracht]] die langs de [[stadsmuur]] liep. Door de bouw van de tweede middeleeuwse omwalling (14e eeuw) kwam het plein centraler in de stad te liggen. Tegen de binnenzijde van de oude stadsmuur bouwde men aan het eind van de 13e eeuw een [[lakenhal]]. In de lakenhal, die eenmet [[belfort (toren)|belfort]]. bezat,In de lakenhal werden de lakens verhandeld van de Maastrichtse [[Lakenindustrie|lakenwevers]], die zich ten noorden van de Markt in het [[Boschstraatkwartier]] ten noorden van de Markt gevestigd hadden. DeDoor oudede stadsmuurbouw metvan de noordelijketweede stadspoort,middeleeuwse omwalling in de Leugenpoort,14e liepeeuw totkwam het middenplein vancentraler in de 17estad eeuwte dwars over het pleinliggen. De Leugenpoort, de oorspronkelijke noordelijke stadspoort, werd in 1316 tot gevangenis ingericht en werd vanaf dat moment ook Gevangenenpoort genoemd. De oude stadsmuur liep tot het midden van de 17e eeuw dwars over het plein. De ruimte buiten de oude stadsmuur werd aangeduid als de Houtmarkt.
===17e-19e eeuw===
In 1695 werd aan de zuidzijde van de stadhuistrap een [[schandpaal]] geplaatst, waaraan mannen die iets misdaan hadden aan de kaak werden gesteld. Voor vrouwen die de wet hadden overtreden werd aan de noordzijde een "draeyhuysken", een draaibare houten kooi, geplaatst. Op de Markt werden ook executies van ter dood veroordeelden uitgevoerd, voor het laatst in 1860.
De meeste huizen aan de Markt werdenzijn in de 17e en 18e eeuw gebouwd. In veel gevallen betrof het '[[Verstening (bouwkunde)|versteendverstening]]' van bestaande middeleeuwse huizen. (eenVoorbeelden voorbeeldzijn isde hethoekpanden hoekpandMarkt-Hoenderstraat en Markt-Heilige Geest, waar de stenen invulling van het [[Vakwerk (wandconstructie)|vakwerkbouwskelet]] in beide gevallen duidelijk zichtbaar is). DeVeel huizen rondom de Markt vallen op door monumentale, (deels) [[Blauwe hardsteen|hardstenen]] gevels en hoge daken.
===20e eeuw===
De Markt veranderde in 1930 drastisch van aanzicht door de bouw van de [[Wilhelminabrug (Maastricht)|Wilhelminabrug]]. Om het verkeer vanaf de nieuwe brug te laten doorstromen, sloopte men de bebouwing tussen de Markt en de [[Maas]], waardoor twee complete straten, deen Kwadevliegenstraatdrie enbouwblokken decompleet Drieëmmerstraat,werden verdwenenweggevaagd. Ter plekke van de gesloopteverdwenen bouwblokkenKwadevliegenstraat en de Drieëmmerstraat kwamwerd een nieuwe, brede straat aangelegd, de Stadhuisstraat. Aan weerszijden van de Stadhuisstraat verrezen eind jaren '50, begin jaren '60 grote kantoorgebouwen: het stadskantoor van de gemeente Maastricht en een kantoor van [[Rijkswaterstaat]],. Het laatste werd enkele jaren later eveneens in gebruik genomen door de gemeentelijke organisatie in gebruik genomen. In dezelfde periode werd een deel van de nabije Gubbelstraat gesloopt om plaats te maken voor een vijf lagen tellende, bovengrondse parkeergarage. De drie gebouwen in [[Functionalisme (architectuur)|functionalistische stijl]] waren jarenlang gehate objecten in het Maastrichtse stadsbeeld.
===21e eeuw===
| 