Een '''matriarchaat''' (van Latijn "mater": ''moeder'', en Grieks "[[archè]]": ''begin'', ook ''heersend principe''; afgeleid van het woord ''matriarchpatriarch'') is een hypothetische [[Maatschappij (sociologie)|maatschappijvorm]] waarin vrouwen en vrouwelijke cultuur, met name op basis van hun moederschap, domineren. In de 19e-eeuwse [[antropologie]] werd hiermee aanvankelijk [[matrilineaire afstamming]] bedoeld, het systeem van [[afstamming]]sbepaling waarbij de dochter of zoon lid wordt van de afstammingsgroep van de moeder. Hoewel er theorieën zijn dat [[Prehistorie|prehistorische]] samenlevingen door vrouwen zouden zijn gedomineerd, wordt het voorkomen van zuiver matriarchaat door de meeste moderne onderzoekers even onwaarschijnlijk geacht als zuiver [[patriarchaat (sociologie)|patriarchaat]].
