Jan van Eynatten: verschil tussen versies

'''Jan van Eynatten''', ook '''Joannes Franciscus van Eynatten''' (? - [[1506]]<ref>Volgens Goethals-Vercruyssen stierf Joannes van Eynatten, deken te Kortrijk, in 1506 (Goethals-Vercruyssen, p. 192).</ref> of [[1530]]<ref>Volgens zijn gedenksteen in de Sint-Servaaskerk stierf Jan van Eynatten in 1530 (zie foto).</ref>), was een invloedrijk [[geestelijke]] in de [[Bourgondische Nederlanden]]. Hij was onder andere [[proost]] van de [[Sint-Servaasbasiliek (Maastricht)|Sint -Servaaskerk]] in [[Maastricht]], [[Deken (Kerk)|deken]] van de [[Onze-Lieve-Vrouwekerk (Kortrijk)|Onze-Lieve-Vrouwekerk]] in [[Kortrijk]] en raadsman van [[Filips I van Castilië|Filips de Schone]] en [[Keizer Maximiliaan I|Maximiliaan van Oostenrijk]].

Van Eynatten was doctor in de rechten, maar onbekend is waar hij studeerde. In 1480 werd hij kanunnik van het [[Sint-Lambertuskathedraal (Luik)|Sint-Lambertuskapittel]] in [[Luik (stad)|Luik]] en twee jaar later van het [[kapittel van Sint -Servaas|Sint-Servaaskapittel]] in Maastricht. In 1485 werd hij proost in Maastricht, in een zeer turbulente periode in het [[Prinsbisdom Luik]]. In het jaar dat Jan kanunnik werd in Maastricht werd bisschop [[Lodewijk van Bourbon]], een [[Bourgondische hertogen|Bourgondiër]], vermoord door [[Willem I van der Marck Lumey|Willem van der Marck]], die een pact had gesloten met de Franse koning. De moord leidde tot een drie jaar durende burgeroorlog in het prinsbisdom, eindigend met de terechtstelling van Willem van der Marck op het [[Vrijthof (Maastricht)|Vrijthof]] in juni 1485, in het jaar dat Jan van Eynatten in de Servaaskerk werd geïnstalleerd als proost. In augustus van datzelfde jaar bezochten [[keizer Maximiliaan I|Maximiliaan van Oostenrijk]] en zijn zoon [[Filips I van Castilië|Filips de Schone]] Maastricht.

In 1487 ontving hij een bonus van 200 gulden van de raad van Maastricht voor zijn bemiddeling in een conflict tussen de stad en Maximiliaan van Oostenrijk. Een jaar later werd de [[Noodkist]] in processie door de stad gedragen vanwege de aanhoudende onrust en geweldplegingen.<ref>Flament, p. 58.</ref> In 1489 vertegenwoordigde hij de Duitse koning aan het hof van de jonge [[Karel VIII van Frankrijk]]. Hij was raadsman van zowel keizer Maximiliaan van Oostenrijk als diens zoon Filips de Schone. Enkele jaren later ontstaat er een conflict tussen het kapittel en de stad over de eigendomsrechten van het Vrijthof en de [[Sint -Servaasbrug|Maasbrug]]. In 1505 werd een compromis gesloten over een door de stad geslagen put op het Vrijthof en enkele huisjes op de brug. Over het onderhoud van de brug kwam men in 1509 tot overeenstemming.

Van Eynatten was tevens kanunnik van [[Kathedraal van Sint-Michiel en Sint-Goedele|Sint Goedele]] in [[Brussel (stad)|Brussel]] (1489-1495), [[Deken (Kerk)|deken]] van [[Onze-Lieve-Vrouwekerk (Kortrijk)|Onze Lieve Vrouwe]] in [[Kortrijk]] en wellicht ook proost in [[Klooster van Aldeneik|Aldeneik]]. Over deze andere functies is weinig bekend. Of hij het proostschap in Maastricht vroegtijdig opgaf is niet geheel duidelijk. In 1510 wordt Engelbert van Heemstede vermeld als proost van Sint -Servaas.

Jan van Eynatten wordt beschreven als een groot vereerder van Sint -Servaas, wiens altaar hij liet versieren. Waar die versiering uit bestond is niet bekend. Tijdens zijn bewind beleefde de stad Maastricht (en de Sint-Servaaskerk) een culturele opleving. Kunstenaars als [[Aert van Tricht]], [[Jan van Steffeswert]] en de [[Meester van Elsloo]], die in de wijde omgeving werkzaam waren, zullen ook zeker van het Sint-Servaaskapittel opdrachten hebben gekregen, maar daarvan resteert weinig.<ref>De geelkoperen doopvont dateert uit deze periode, maar is waarschijnlijk niet van Aert van Tricht. De [[Schatkamer Sint-Servaasbasiliek|schatkamer van de Sint-Servaasbasiliek]] bezit diverse laatgotische beelden en altaarretabels. Een Sint [[Anna te Drieën]] wordt toegeschreven aan de Meester van Elsloo, maar dateert waarschijnlijk van na de periode Van Eynatten.</ref> De schatkamer werd in deze periode verrijkt met diverse kostbare [[reliekhouder]]s, maar geen daarvan kan direct in verband worden gebracht met proost Van Eynatten, ook niet het bekende [[Patriarchaal kruis (Maastricht)|patriarchaal kruis]], dat tijdens zijn bewind (in 1490) tot stand kwam.

[[Categorie:Proost van Sint -Servaas|Eynatten,Jan]]