De '''''Nexus Gothanus''''' was de benaming voor de territoriale soevereiniteitsouvereiniteit ([[Duits]]: ''Landeshoheit'') van het [[Hertogdomhertogdom Saksen-Gotha-Altenburg]] over de hertogdommen [[Vorstendom Saksen-Römhild|Saksen-Römhild]], [[Saksen-Eisenberg]], [[Saksen-Hildburghausen]] en [[Hertogdom Saksen-Saalfeld|Saksen-Saalfeld]] tussen [[1680]] en [[1805]]. De via de ''Nexus'' verbonden hertogdommen lagen in Thüringen, een van de meest versnipperde gebieden van het [[Heilige Roomse Rijk]].
De ''Nexus Gothanus'' ontstond in [[1680]] door de ongelijke verdeling van het [[Hertogdom Saksen-Gotha (1640-1680)|Hertogdomhertogdom Saksen-Gotha]] onder de zeven zonen van [[Ernst I van Saksen-Gotha|Ernst I ''de Vrome'']]. De drie oudste zoons, [[Frederik I van Saksen-Gotha|Frederik]] ([[Hertogdom Saksen-Gotha-Altenburg|Gotha-Altenburg]]), [[Albrecht van Saksen-Coburg|Albrecht]] ([[Hertogdom Saksen-Coburg (1680-1699)|Coburg]]) en [[Bernhard I van Saksen-Meiningen|Bernhard]] ([[Hertogdom Saksen-Meiningen|Meiningen]]) kregen hun deel als zelfstandig hertogdom toegewezen. [[Hendrik van Saksen-Römhild|Hendrik]] ([[Vorstendom Saksen-Römhild|Römhild]]), [[Christiaan van Saksen-Eisenberg|Christiaan]] ([[Saksen-Eisenberg|Eisenberg]]), [[Ernst II van Saksen-Hildburghausen|Ernst II]] ([[Saksen-Hildburghausen|Hildburghausen]]) en [[Johan Ernst van Saksen-Saalfeld|Johan Ernst]] ([[Hertogdom Saksen-Saalfeld|Saalfeld]]) kregen wel eigen gebieden en mochten een eigen hofhouding voeren, maar bleven wat betreft wetgeving, belasting- en muntrechten onderworpen aan [[Hertogdom Saksen-Gotha-Altenburg|Saksen-Gotha-Altenburg]]. De hertogdommen van de vier jongere broers hadden geen stemrecht op de [[Rijksdag (Heilige Roomse Rijk)|Rijksdag]] en waren niet vertegenwoordigd in de [[Opper-Saksische Kreits]].
De regeling leidde van af het begin af aan tot conflicten tussen de achtergestelde linies en de oudste linie in Saksen-Gotha-Altenburg. Vooral de linies van [[Hertogdom Saksen-Saalfeld|Saksen-Saalfeld]] en [[Saksen-Hildburghausen]] probeerden zelfstandigheid en een eigen stem op de Rijksdag te verkrijgen. Toen tussen [[1699]] en [[1710]] de linies in [[Hertogdom Saksen-Coburg (1680-1699)|Saksen-Coburg]], [[Saksen-Eisenberg]] en [[Vorstendom Saksen-Römhild|Saksen-Römhild]] uitstierven, raakte het conflict over zelfstandigheid verstrengeld met de strijd over de erfopvolging. Vooral de erfenis van het Hertogdomhertogdom Saksen-Coburg werd betwist, omdat met Coburg een stem in de Rijksdag verbonden was. Op [[10 april]] [[1702]] sloten [[Frederik II van Saksen-Gotha-Altenburg]] en [[Ernst II van Saksen-Hildburghausen]] het ''Liberationsrezess'' waardoor Saksen-Hilburghausen uit de ''Nexus'' werd losgemaakt. In [[1735]] deed de [[Rijkshofraad]] uitspraak over de opvolging in Saksen-Coburg, dat bijna geheel aan [[Hertogdom Saksen-Saalfeld|Saksen-Saalfeld]] kwam. Het nieuwe [[hertogdom Saksen-Coburg-Saalfeld]] was echter niet geheel onafhankelijk van Saksen-Gotha-Altenburg, omdat de Saalfeldse gebieden deel uit bleven maken van de ''Nexus Gothanus''. Pas in [[1805]], een jaar voor de ontbinding van het [[Heilige Roomse Rijk]], zag de hertog van Saksen-Gotha-Altenburg af van zijn rechten over het gebied.
