Economie (systeem): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Robot: toegevoegd: hy:Տնտեսություն |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
{{Zie artikel|Dit artikel beschrijft het begrip '''economie''' als systeem. Voor '''economie''' als wetenschap, zie [[economie]]}}
Een '''economie''' is de wijze van [[productie]], [[Distributie (economie)|distributie]] en [[consumptie]] van [[Schaarste|schaarse]] [[Goed (economie)|goederen]] en [[Dienst (economie)|diensten]] in een [[samenleving]]. Dit systeem van
== Geschiedenis ==
De eerste vormen van ruilhandel hebben zich al in de [[prehistorie]] afgespeeld. Bekend is bijvoorbeeld de ruil van [[vuursteen]] of later van [[Tin (element)|tin]], die slechts op bepaalde plaatsen gedolven werd, maar op een ruim gebied werd afgenomen. Ook in die tijd ontstonden de eerste specialistische beroepen, zoals dat van metaalbewerkers.
Met het ontstaan van de eerste steden werd de [[arbeidssplitsing]] veel verder doorgevoerd, wat ook een gecompliceerde vorm van ruilhandel benodigde. Hiernaast werd ook het eigendomsrecht, ofwel het recht op [[Vermogen (economie)|vermogen]]
Een voorbeeld van waardetoekenning uit de geschiedenis is de geldwaarde die men in bijvoorbeeld de Nederlanden toekende aan de [[tulp]]. In woestijnculturen heeft zout wel eens die plaats ingenomen. Ook aan edelmetalen als [[goud]] en [[zilver]], en [[edelsteen|edelstenen]] als [[diamant]] zijn door de eeuwen heen grote waarde toegekend.
Regel 20:
=== Indeling van de economie ===
De economie kan worden opgedeeld in vier sectoren:
* [[Primaire sector]], die grondstoffen en voedsel levert met
* [[Secundaire sector]] ofwel de industrie.
* [[Tertiaire sector]] ofwel de commerciële dienstverlening, en
Regel 27:
Een [[economische sector]] is een deel van de economie bestaande uit alle [[bedrijf|bedrijven]] samen die actief zijn in een bepaalde categorie producten of diensten. Voorbeelden zijn de [[bouw]], automotive, visverwerkende industrie en [[horeca]].
In plaats van een indeling in sectoren kan ook een
* [[bedrijfstak]]ken en
* [[bedrijfskolom]]men.
Regel 36:
== Vormen van economie ==
In de economische wetenschap zijn verschillende vormen van economie gedefinieerd, bijvoorbeeld gebaseerd op de mate van overheidsoptreden op de markt, zoals:
* de [[vrije markt|vrijemarkteconomie]] of [[markteconomie]], die in
* de [[centraal geleide economie]], [[staatseconomie]] of [[Centraal geleide economie|planeconomie]] die in praktijk is gebracht door het [[communisme]].
* [[gemengde economie]] die nu min of meer in praktijk wordt gebracht in bijna alle landen op de wereld. De ene samenleving zal meer het karakter vertonen van een centraal geleide economie, terwijl een andere samenleving meer het karakter heeft van een vrijemarkteconomie. Hier zijn verschillende vormen van organisatie mogelijk. De meeste [[Westerse wereld|westerse]] samenlevingen kennen een vorm van gemengde economie met de nadruk op het vrijemarktmodel.
Ook kan men een onderscheid maken op grond van het soort samenleving met onder andere<ref>[[Peter Kloos]] (1995). ''Culturele antropologie: een inleiding''. p.26</ref>
Regel 55:
* Wereldeconomie, [[mondiale economie]] of [[globale economie]]
* [[Ruileconomie]], is een economie die is gebaseerd op directe of indirecte [[ruilhandel]].
* [[Geldeconomie]], is een economie waarbij transacties afgerekend worden op met [[geld]].
| |||