Institutioneel Revolutionaire Partij: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Poko (overleg | bijdragen)
→‎Externe link: - irrelevant IW
Mixcoatl (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 26:
 
===Eenpartijstaat===
In [[1946]] kreegveranderde de PMR haar huidige naam. Detot partijInstitutioneel begonRevolutionaire steeds autoritairder te regeren, en werd regelmatig beschuldigd van verkiezingsfraudePartij. Bovendien was een groot deel van de media in handen van de PRI. Tijdens de PRI stond Mexico dan ook bekend als de "perfecte dictatuur". Verkiezingen vervielen tot een formaliteit, om de zes jaar werd een nieuwe PRI-kandidaat als president gekozen. De kandidatenpresidentskandidaat werden bovendien nog eenswerd aangewezen door hunde voorgangerzittende president (de ''[[dedazo]]''). MenNadat kendeeen enkelenieuwe parlementszetelspresident aanwas zogenaamdeaangetreden trok de vorige president zich terug uit de politiek. Ook kandidaten voor andere verkiezingen werden vaak aangewezen door hun voorganger en hadden goedkeuring van het partijestablishment nodig. [[satellietpartijHerverkiezing]]en toe,werd omtot eentaboe schijnverklaard. vanOp democratiedeze temanier creërenloste de PRI het machtsprobleem dat Mexico sinds haar onafhankelijkheid had geplaagd op. AlsPolitieke conflicten konden binnen het partijkader vreedzaam worden opgelost zonder dat land ontaarde in een verkiezingsresultaatvolledige dedictatuur PRIwaarin slechtéén beviel,persoon werdjarenlang absoluut machthebber was. Voor eenieder met politieke ambities was het resultaatdan simpelwegook verstandig het verdict van de PRI te bijgesteldaccepteren. Op het hoogtepunt van haar macht leverde de PRI de president, alle ministers, alle staatsgouverneurs en 90% van het parlement. DesalnietteminDoor bestondhaar incorporatistische [[Latijns-Amerika]]structuur ooken enigehaar bewonderingnauwe voorbanden met de PRI,media aangezienwas Mexicode onderPRI haarde regeringvanzelfsprekende een bakenwinnaar van stabiliteitelke was,verkiezing; enhoewel hetde inpartij tegenstellinger totniet devoor meesteschroomde andereverkiezingen landente invervalsen deof regiooppositiekandidaten niette geplaagdintimideren, werdzoals doorbijvoorbeeld staatsgrepengebeurde eentoen geengeneraal militaire[[Miguel dictatuurHenríquez kende.Guzmán]] Ookhet kendein Mexico1954 vanwaagde 1940het totals deonafhankelijk jarenpresidentskandidaat '70op eente opmerkelijkenemen economischetegen groeide PRI-favoriet, watverliep welde isstembusgang aangeduidmeestal alsrelatief hetrustig [[Mexicaanseen Wonder]].was Dehet eerstevoor grotede deukpartij inniet heteens imagonodig vandaadwerkelijk deverkiezingsfraude partijte kwamplegen. inMen [[1968]]kende toenenkele bijparlementszetels hetaan zogenaamde [[bloedbad van Tlatelolcosatellietpartij]]en 250toe, demonstrerendeom studenteneen werdenschijn vermoord.van Ditdemocratie luiddete hetcreëren. beginAlleen inde vangematigd eenconservatieve '[[VuileNationale OorlogActiepartij]] (MexicoPAN)|Vuile, Oorlog]]'die waarbijvooral honderdensteun tegenstandershad werdenonder de vermoordmiddenklasse, enwerd erals ookdaadwerkelijke nogoppositiepartij eensgetolereerd, tallozemaar werdenwist gearresteerdtot ofde gemarteld.jaren Onder'80 presidentnooit [[Luismeer Echeverría]]te raaktewinnen Mexicodan opeen hethandvol randjecongreszetels vanen af en toe een burgeroorlogburgemeester.
 
Ondanks het ondemocratische karakter van de PRI-staat bestond in Mexico maar ook internationaal enige bewondering voor de PRI, aangezien Mexico onder haar regering een baken van stabiliteit was, het in tegenstelling tot de meeste andere landen in [[Latijns-Amerika]] niet geplaagd werd door staatsgrepen en het geen militaire dictatuur kende. Ook kende Mexico van 1940 tot de jaren '70 een opmerkelijke economische groei, wat wel is aangeduid als het [[Mexicaanse Wonder]].
De PRI stond oorspronkelijk [[links (politiek)|links]] van het midden, maar staat tegenwoordig in het midden van het politieke spectrum. Gaandeweg schoof de PRI meer naar rechts, en vanaf president [[Miguel de la Madrid]] ([[1982]]-[[1988]]) vaart de partij een [[neo-liberalisme|neo-liberale]] koers, hoewel er nog steeds een linkse vleugel is.
 
De eerste grote deuk in het imago van de partij kwam in [[1968]] toen bij het [[bloedbad van Tlatelolco]] 250 demonstrerende studenten werden vermoord. Dit luidde het begin in van een '[[Vuile Oorlog (Mexico)|Vuile Oorlog]]' waarbij honderden tegenstanders werden vermoord, en er ook nog eens talloze werden gearresteerd of gemarteld. Hoewel wel vaker tegenstanders van het regime gewelddadig vervolgd werden ging dat meestal om weinig invloedrijke groepen in uithoeken van het land; Tlatelolco was voor het eerst dat de politieke repressie zo expliciet, in de hoofdstad voor het oog van de natie, te zien was. Al snel staken over het hele land vaak gewapende dissidente groepen de kop op. Onder president [[Luis Echeverría]] (1970-1976) raakte Mexico op het randje van een burgeroorlog. Nu duidelijk was dat het oude systeem gebaseerd op corporatisme niet meer goed functioneerde zetten Echeverría en zijn opvolger [[José López Portillo]] (1976-1982) een populistisch economisch programma in, waarin getracht werd het volk tevreden te houden door de uitgaven aan sociale programma's te verhogen, opnieuw landverdelingen door te voeren en bedrijven te nationaliseren. Dit beleid werd grotendeels betaald door de olieboom in de jaren '70. Toen in 1982 de oliemarkt instortte kreeg Mexico te maken met acute problemen op de begroting en was het niet meer in staat aan zijn internationale betalingsverplichtingen te voldoen. President [[Miguel de la Madrid]] ([[1982]]-[[1988]]) zag zich gedwongen het roer om te gooien en een meer [[neoliberalisme|neoliberale]] koers te varen. Onder zijn presidentschap werd gekort op sociale programma's en veel staatsbedrijven werden (opnieuw) geprivatiseerd. Ook werd het politieke systeem langzaam geopend. Zo kregen meer partijen toestemming deel te nemen aan verkiezingen, een verandering die overigens al onder López Portillo was begonnen.
 
===Recente geschiedenis===
Vanaf de jaren '80 werd de positie van de PRI minder vanzelfsprekend. De partij moest steeds duidelijker haar toevlucht zoeken tot verkiezingsfraude om haar machtspositie vast te houden. In een aantal staten in vooral het noorden van Mexico ontstonden grote protesten toen de PRI de verkiezingen had gestolen op de kandidaten van de PAN. Ook aan linkerzijde brokkelde de steun voor de partij af, vooral als gevolg van de bezuiniginsprogramma's die de armste Mexicanen het hardst raakten. Verder werd duidelijk dat de overheid zich vooral onder López Portillo had beschuldigd aan grootschalige corruptie en dat hooggeplaatste partijfunctionarissen en politici nauwe banden onderhielden met de georganiseerde misdaad. Het uitblijven van effectieve hulpverlening na de [[Aardbeving Mexico 1985|aardbeving van 1985]] in Mexico-stad deed het imago ook weinig goed.
Na [[1988]] werd de partij getroffen door opeenvolgende schandalen, vaak van financiële aard. In dat jaar won [[Carlos Salinas]] de verkiezingen van [[Cuauhtémoc Cárdenas]], zoon van de voormalige president die zich van de PRI had afgescheiden en aan de verkiezingen deelnam met een alternatieve lijst, waarbij grootschalige [[fraude]] wordt vermoed. Een jaar later won [[Ernesto Ruffo Appel]] van de conservatieve [[Nationale Actiepartij]] (PAN) de [[gouverneur]]s[[verkiezingen]] van [[Neder-Californië (staat)|Neder-Californië]], waarmee voor het eerst sinds de jaren '30 de PRI een gouverneurszetel kwijtraakte. Sindsdien heeft de partij steeds meer macht verloren.
 
In [[1988]] won [[Carlos Salinas]] de verkiezingen van [[Cuauhtémoc Cárdenas]], zoon van de voormalige president. Cárdenas had zich nadat de PRI weigerde in te gaan op zijn voorstel om de presidentskandidaat van de partij dat jaar in voorverkiezingen te laten bepalen van de partij afgescheiden en nam aan de verkiezingen deel met een alternatieve lijst, gesteund door de voormalige satellietpartijen en de verenigde linkse oppositie. Salinas won volgens de officiële uitslagen de verkiezingen, hoewel grootschalige [[fraude]] werd vermoed. Een jaar later won [[Ernesto Ruffo Appel]] van de PAN de [[gouverneur]]s[[verkiezingen]] van [[Baja California (staat)|Baja California]], waarmee voor het eerst sinds de jaren '30 de PRI een gouverneurszetel kwijtraakte. Ronde deze tijd raakte de partij bovendien betrokken in een richtingenstrijd waarbij de uit de corporatistische oude garde voortgekomen 'dinosaurussen' tegenover de met het neoliberalisme geassocieerde 'technocraten' kwamen te staan. Verder raakte de partij een deel van haar leden kwijt die overstapten naar Cárdenas' [[Partij van de Democratische Revolutie]] (PRD).
 
Verschillende politieke moorden in [[1993]] en [[1994]] beschadigden het imago van de partij nog verder. BijEen van de [[Algemenemoordslachtoffers Mexicaansewas verkiezingenin 1997|Congresverkiezingen1994 vanpresidentskandidaat 1997[[Luis Donaldo Colosio]]. verloorHoewel de PRIdader voorwaarschijnlijk heteen eersteenzame schutter was zonder duidelijke politieke banden was dit wel de absoluteeerste meerderheidkeer insinds hetde [[Congresoprichting van de Uniepartij dat de wijze waarin traditioneel de opvolging werd geregeld werd geschaad. De nieuwe kandidaat [[Ernesto Zedillo]] won weliswaar nog de verkiezingen, hetmaar Mexicaansebrak parlement.met Desondanksde wisttraditie door Salinas niet de partijhand nogboven tothet hoofd te houden nadat duidelijk werd dat deze zich tijdens zijn termijn schuldig had gemaakt aan corruptie en machtsmisbruik. Bij de [[2000Algemene Mexicaanse verkiezingen 1997|Congresverkiezingen van 1997]] verloor de machtPRI voor het eerst de absolute meerderheid in handenhet te[[Congres houdenvan de Unie]]. In 2000 wist [[Vicente Fox]] van de PAN echter de [[Algemene Mexicaanse verkiezingen 2000|presidentsverkiezingen]] te winnen, en is de PRI voor het eerst in haar geschiedenis in de [[oppositie (politiek)|oppositiebanken]] terechtgekomen.
 
Hoewel de PRI het presidentschap kwijt is, mag de macht van de partij niet onderschat worden. Ze heeft nog altijd het meest uitgebreide netwerk van alle politieke partijen in Mexico. InTot [[2003]]2006 wisthad de PRIpartij weernog de grootste fractie in de [[kamer vanhet afgevaardigden (Mexico)|kamer van afgevaardigden]] te wordenCongres. Daar de partij in de Mexicaanse politiek een centrumpositie inneemt heeft ze nog betrekkelijk veel macht. Zowel de PAN als de linksePRD, [[Partijhebben in het congres de steun van de DemocratischePRI Revolutie]]nodig (PRD),om opgerichtaan dooreen Cárdenasmeerderheid nate dekunnen verkiezingenkomen. vanOok 1988,op hebbendeelstaatniveau inis hetde congrespartij nog duidelijk de steunsterkste; nog steeds zijn 10 van de PRI31 nodigstaten omvan aanMexico sinds de jaren '30 nooit een meerderheidandere tepartij kunnendan komende PRI bestuurd. Dat de PRI nog steeds niet helemaal verslagen is, werd bewezen bij de [[Mexicaanse gouverneursverkiezingen 2005|gouverneursverkiezingen in de deelstaat Mexico in 2005]]. De toen nog onbekende PRI-kandidaat [[Enrique Peña Nieto|Enrique Peña]] wist binnen korte tijd veel steun te vergaren en met overmacht de verkiezingen te winnen.
 
[[Roberto Madrazo]] was de PRI-kandidaat voor de [[Algemene Mexicaanse verkiezingen van 2006|presidentsverkiezingen]] van [[2006]]. Hij was de enig overgebleven kandidaat nadat van [[Arturo Montiel]] zich uit de race had teruggetrokken nadat een corruptieschandaal over hem bekend was geworden. Aanhangers van Montiel verdenken Madrazo ervanhad diteen bekendslechte te hebben gemaakt. Madrazo staat bekend als uitermate corrupt en oneerlijk,reputatie en zelfs binnen dezijn partij isbestond er eenopenlijk beweging, ''Unidad Democratica'' (Democratische Eenheid, maar door de pers ''Todos Unidos Contra Madrazo'', Allen Verenigd Tegen Madrazo, genoemd) die zichverzet tegen Madrazozijn verzet, enkandidatuur. verschillendeVerschillende prominente partijleden verlieten in deze periode de partij, waaronder de zeer invloedrijkste voorzitster van de lerarenvakbond [[Elba Esther Gordillo]]. Madrazo werd in de presidentsverkiezingen derde met 22%, het slechtste resultaat voor een PRI-kandidaat ooit. De PRI haalde in de gelijktijdige parlementsverkiezingen 104 zetels in de [[Kamer van Afgevaardigden (Mexico)|Kamer van Afgevaardigden]] en 31 in de [[Senaat van de Republiek (Mexico)|Kamer van Senatoren]], bijna een halvering ten opzichte van het oude aantal.
 
Sinds 2006 is het de PRI echter weer meer voor de wind gegaan. De partij is sindsdien relatief vrij gebleven van interne conflicten en door de sterke polarisatie tussen de rechtse PAN en de linkse PRD heeft de partij wegens haar middenpositie de politieke balans in handen. Opiniepeilingen wijzen uit dat de PRI onder de Mexicanen weer de populairste partij is geworden en dat Peña de populairste politicus van het land is. Bij de [[algemene Mexicaanse verkiezingen 2009|congresverkiezingen van 2009]] wist de partij dan ook een grote overwinning te boeken, en sindsdien is zij met 237 zetels weer met afstand de grootste partij van het land. Vaak wordt het escaleren van de [[Mexicaanse Drugsoorlog]] gezien als verklaring van de wederopstanding van de PRI. De partij speelt graag in op de onvrede en wijst erop dat het Mexico onder PAN-bestuur niet beter af is gegaan. Hoewel (of omdat) onder PRI-bewind vaak nauwe banden bestonden tussen de drugskartels en de politiek was er van extreem geweld geen sprake. Ook heeft de PRI van de grote partijen nog altijd de warmste contacten met de media, en dan nog voornamelijk de televisie.
 
Presidentskandidaat voor 2012 is Peña Nieto, die volgens de peilingen op een ruimte voorsprong kan rekenen.
 
== Aanhang ==
Qua leden is de partij nog altijd de grootste. In de [[Kamer van Afgevaardigden (Mexico)|Kamer van Afgevaardigden]] heeft de PRI 237, waarmee het ruim te grootste partij is. Samen met de [[Groene Ecologische Partij van Mexico]] (PVEM), meestal een bondgenoot van de PRI, heeft zij zelfs een absolute meerderheid. In de [[SenatoSenaat dellavan Repubblicade Republiek (Mexico)|Kamer van Senatoren]] is de PRI na de PAN de tweede partij. De partij levert 20 (van de 31) gouverneurs, de burgemeesters van de meeste grote steden. enDe partij kentheeft haar sterkste aanhang in het oosten van het land. De partijen heeft relatief minder aanhang in de grote steden dan op het platteland. De huidige leider van de PRI is [[Pedro Joaquín Coldwell]], die de wegens malversaties opgestapte [[Humberto Moreira]] heeft vervangen.
 
==Presidentskandidaten==