Candela (eenheid): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Luckas-bot (overleg | bijdragen)
k r2.7.1) (Robot: toegevoegd: hy:Կանդելա
Liever geen punt als duizenscheider - en al helemaal niet als decimaalteken
Regel 10:
Later volgde er een nauwkeuriger definitie waarvoor een [[zwarte straler]] werd gebruikt.
 
De definitie luidde toen: 1 candela is 1/60 deel van de lichtsterkte in loodrechte richting van een zwarte straler met een oppervlakte van 1  cm², bij het stolpunt van vloeibaar platina (2046  K) onder een druk van 101. 325  N/m²
 
De zwarte straler die daarvoor gebruikt werd bezat een stralende holte van thoriumoxide met een opening van 1  cm². De stralende holte bevindt zich stollend platina, dat gedurende het stollingsproces een constante temperatuur heeft. Onder een druk van 101. 325  N/m² is dat 2046  K ( of 2046-273 = 1773º C). De stralende holte is ruwzwart gemaakt, waardoor het licht dat wordt uitgezonden uitsluitend wordt bepaald door de temperatuur en niet door reflectie vanaf het materiaal. Internationaal werd afgesproken dat de zwarte straler in deze omstandigheden 60 candela uitzendt.
 
== Voorbeelden ==
Regel 21:
== Definitie ==
De officiële definitie in het SI luidt als volgt:
:"''De candela is de lichtsterkte in een gegeven richting van een bron die [[monochroom|monochromatische]] straling met een [[frequentie]] van 540  ×  10<sup>12</sup>  [[Hertz (eenheid)|Hz]] uitzendt en waarvan de stralingssterkte in die richting 1/683 [[watt (eenheid)|watt]] per [[steradiaal]] is.''"
 
Met monochromatisch wordt bedoeld: licht van één kleur, of preciezer: licht van één [[golflengte]]. De frequentie van 540  ×  10<sup>12</sup> hertz komt overeen met groen licht (een golflengte van circa 555  nm). [[Steradiaal]] is de eenheid van [[ruimtehoek]]. De ruimtehoek geeft aan hoe snel een lichtbundel uiteenwaaiert. Voor een kegelvormige lichtbundel is dat gerelateerd aan de [[openingshoek]]. Als een lichtbron in alle richtingen even sterk is, is de ruimtehoek 4 [[pi (wiskunde)|π]] steradialen.
 
De eenheid Candela kan dus worden uitgedrukt in de andere fundamentele SI-eenheden<ref>http://www.bipm.org/utils/common/pdf/si_brochure_8_en.pdf | OfficieleOfficiële toelichting van het SI-stelsel</ref>.
Het is toch een fundamentele eenheid omdat het nodig is voor (subjectieve) waarneming van lichtsterkte.
Voor groen licht komt 1 candela overeen met 1/683 W/sr. Bij andere kleuren moet dit gecorrigeerd worden voor de gevoeligheid van het menselijk oog. Voor blauw en rood licht is die ongeveer 10 keer lagerzo danlaag als voor groen licht. Bij deze kleuren is dus veel meer vermogen nodig voor een lichtsterkte van 1 candela. Voor het corrigeren van de lichtsterkte is een standaardfunctie vastgesteld door de [[Commission internationale de l'éclairage]]. Dit is een gemiddelde gevoeligheidsfunctie voor het menselijk oog. Voor ieder individu kan de werkelijke lichtsterkte dus afwijken. Meestal bestaat een lichtbundel uit meer kleuren (bijvoorbeeld: wit licht). Dan wordt de lichtsterkte van alle kleuren opgeteld.
 
== Verwante eenheden: lux en lumen ==
Regel 33:
 
=== De relatie tussen candela en lumen ===
 
Wanneer een bron licht uitzendt met een bepaalde lichtsterkte uitgedrukt in ''I'' (in candela), binnen een vastgestelde ruimtelijke conus, dan is de totale lichtstroom ''Φ'' in [[lumen (eenheid)|lumen]]:
 
Regel 40 ⟶ 39:
waar ''A'' de ''openingshoek'' van de lichtbron (ofwel: de vlakke hoek van de emissieconus) is. Bijvoorbeeld: een lamp die 590&nbsp;cd uitstraalt binnen een hoek van 40°, zendt ongeveer 223&nbsp;lumen uit.
 
Als een lichtbron homogeen in alle richtingen licht uitzendt, kan de lichtstroom gevonden worden door de lichtsterkte te vermenigvuldigen met 4π. Hieruit volgt dat een uniforme bron van 1 candela, 12.,6  lumen uitzendt.
 
== Zie ook ==